Henryk Sienkiewicz

Henryk Sienkiewicz - biografia, życie i twórczość

Henryk Adam Aleksander Pius Sienkiewicz herbu Oszyk urodził się 5 maja 1846 w Woli Okrzejskiej - wsi należącej do jego babki . Zmarł 15 listopada 1916 w Vevey w Szwajcarii.

Henryk Sienkiewicz – dzieciństwo i młodość

Pochodził ze zubożałej rodziny ziemiańskiej. W 1858 zaczął naukę. Uczęszczał do kilka warszawskich gimnazjów. Mieszkał na stancji. Już wtedy najlepiej sobie radził na przedmiotach humanistycznych i najbardziej się do nich przykładał. W wieku osiemnastu lat zdobył swoją pierwszą nagrodę, za wypracowanie Mowa Żółkiewskiego do wojska pod Cecorą.

Rok później dziewiętnastoletni Sienkiewicz przyjął posadę jako guwerner u rodziny Weyherów. Był do tego zmuszony przez trudną sytuację finansową. Świadectwo dojrzałości otrzymał w 1866 roku.

Henryk Sienkiewicz – studia

Młody Sienkiewicz podążając za wolą rodziców zdał do Szkoły Głównej Warszawskiej na wydział medyczny. Szybko jednak obrał inną ścieżkę i przeniósł się na studia prawnicze. Ostatecznie podjął studia na wydziale filologiczno-historycznym, by zgłębiać tajniki literatury i języka staropolskiego. W tym czasie podejmował też pierwsze literackie próby. W 1867 roku skreślił wierszowaną Sielankę młodości, odrzuconą przez Tygodnik Illustrowany. Napisał też znaną tylko z tytułu i nigdy nieopublikowaną powieść Ofiara. Pracował jeszcze nad Na marne, która ostatecznie ukazała się w 1872 roku w odcinkach, w czasopiśmie Wieniec.

Henryk Sienkiewicz – dziennikarstwo

Debiut dziennikarski Sienkiewicza nastąpił w 1869 roku w Przeglądzie Tygodniowym, gdzie recenzował on sztukę teatralną. Potem nieprzerwanie do 1873 roku publikował tam artykuły krytyczne. Jego historyczno-literacka rozprawka o Mikołaju Sępie-Szarzyńskim znalazła się w Tygodniku Illustrowanym. W 1873 przyjął pseudonim Litwos i zaczął publikować w Gazecie Polskiej i w dwutygodniku Niwa.

Henryk Sienkiewicz – podróże

Sienkiewicz był wprawionym podróżnikiem. Jego wyprawy odbywały się w różne kierunki świata, często w stronę uzdrowisk, gdzie leczyła się jego chorowita żona Maria Szetkiewiczówna. Jemu samemu pewną rozpoznawalność przyniosły właśnie reportaże z dalekich zakątków, takie jak: Listy z podróży do Ameryki Tom 1 i Listy z podróży do Ameryki Tom 2 (1876–1878) oraz Listy z Afryki (1891–1892). 

Henryk Sienkiewicz – nowele

Autor napisał ponad czterdzieści nowel (gawędy, humoreski, obrazki obyczajowe etc.), które tłumaczone na różne języki przyniosły mu popularność na arenie międzynarodowej. Pokazywał prawdę o człowieku. Nawet krótkie fragmenty jego dzieł przesiąknięte są prawdziwą mądrością.

Podejmował w nich różne tematy mu bliskie. Opowiadał historię zniszczenia wiejskiej rodziny (Szkice Węglem), zastanawiał się nad konsekwencjami braku wychowania wiejskich dzieci (Janko Muzykant, Jamioł). Pobyt w Stanach Zjednoczonych był wielką inspiracją w jego twórczości: stworzył wtedy mistrzowskie studium postawy patriotycznej (Latarnik), ukazywał życie na emigracji (Za chlebem), poruszał problem zagłady Indian (Sachem). 

Henryk Sienkiewicz – powieści

Szczyt sławy przyniosły Sienkiewiczowi powieści historyczne. Autor ujawnił niebywały talent do kreślenia prozy. Do dzisiaj wiele jego dzieł widnieje na liście lektur obowiązkowych. 

Trylogia (Ogniem i mieczem, Potop i Pan Wołodyjowski) publikowana była od 1883 do 1886 w odcinkach w Słowie. Choć nie obyło się bez negatywnej opinii krytyków to jednak powieści te cieszyły się sporym zainteresowaniem i wzbudzały entuzjazm czytelników. 

Najgłośniejszym sukcesem cieszyło się Quo Vadis. Przyjęta równie dobrze przez krytykę i czytelników. Tłumaczona na wiele języków historia opowiadająca o pierwszych prześladowaniach chrześcijan w Rzymie za panowania Nerona. 

Krzyżacy to powieść publikowana od 1897 do 1900 w Tygodniku Illustrowanym. Dotyczyła ona konfliktu polsko-krzyżackiego. Była połączeniem rycerskiej przygody i romansu. Doczekała się wielu adaptacji, m.in. w 1960 roku w reżyserii Aleksandra Forda.

Ostatnią domkniętą powieścią Sienkiewicza było W pustyni i w puszczy. Młodzieżowa powieść o dwójce dzieci wędrujących przez Afrykę. W dorobku autora wzbudza ona dzisiaj największe kontrowersje, ze względu na zawarte w niej treści, które mogą zostać uznane za rasistowskie. 

Henryk Sienkiewicz – Nobel

W 1905 roku Sienkiewicz został uhonorowany najbardziej prestiżową nagrodą literacką, a mianowicie Nagrodą Nobla za „wybitne osiągnięcia w dziedzinie eposu” i „rzadko spotykany geniusz, który wcielił w siebie ducha narodu”.