Nowa lista lektur 2024. Z listy lektur wypadły znane klasyki

Jakiś czas temu Ministerstwo Edukacji Narodowej podzieliło się projektami ustaw dotyczącymi uszczuplenia postawy programowej. Tym razem wprowadzili oni nowe zmiany do projektu, przez co kolejne dzieła zniknęły z listy lektur obowiązkowych zarówno w szkole podstawowej jak i średniej. 

^{Fotografia poglądowa / Pixabay}

Ministerstwo Edukacji Narodowej cały czas pracuje nad projektami rozporządzeń, które wprowadzą sporo zmian do podstawy programowej kształcenia w szkołach podstawowych i ponadpodstawowych. Uszczuplona podstawa ma wejść w życie już od 1 września bieżącego roku!

Zmiany na liście lektur – jakich lektur zabraknie od nowego roku szkolnego?

W kwietniu tego roku ogłoszono, że MEN uszczupli podstawę programową o około 20%. Zmiany te jednak miały wejść w życie dopiero od 2026 roku. Właśnie okazało się, że nadejdą one szybciej niż się spodziewano. Okazuje się, że będą one obowiązywać już od 1 września zarówno dla szkół podstawowych, jak ponadpodstawowych (liceum ogólnokształcącego, technikum, branżowej szkoły I stopnia, branżowej szkoły II stopnia).

Uczniowie zyskają teraz więcej czasu na poszczególne zagadnienia. Zrezygnowano z treści, które uznano za nadmiarowe lub też niezwykle trudne do zrealizowania w procesie nauczania. Możliwe też, że nauczyciele będą mogli sobie pozwolić na większą dowolność w doborze lektur uzupełniających.

Warto zauważyć, że zmiany spotkały się ze stosunkowo ciepłym przyjęciem nie tylko ze strony uczniów, ale i samych nauczycieli. Dariusz Martynowicz, Nauczyciel Roku 2021, polonista, opublikował wpis na Facebooku, w którym wspominał:

Cieszy mnie „nowa” odchudzona lista lektur - uczniom i nauczycielom będzie choć trochę lżej. Efekt cięć z języka polskiego na poziomie szkoły podstawowej i ponadpodstawowej oceniam pozytywnie. [...] Mam nadzieję, że w przyszłości nasz głos - praktyków będzie dla ministerstwa także ważny.

Czego konkretnie zabraknie od przyszłego roku szkolnego na liście lektur?

Lista lektur szkoła podstawowa 2024 - zmiany

Uczniowie klas 4-6 nie doświadczą zbyt wielu zmian. Lista lektur książkowych poznawanych w całości pozostała taka sama. Znalazły się tam między innymi pozycje takie jak: Akademia Pana Kleksa Jana Brzechwy, Lew, Czarownica i stara szafa, czy też Hobbit czyli tam i z powrotem.

Uszczuplona została jednak lista krótszych tekstów lub tekstów poznawanych we fragmentach. Uczniowie już nie będą musieli zapoznać się z balladą Pani Twardowska  Adama Mickiewicza. Nie przeczytają również noweli Katarynka autorstwa Bolesława Prusa. Zdecydowano się również wykreślić z listy fragmenty W pustyni i w puszczy Henryka Sienkiewicza. 

Bez Sienkiewicza w ostatnich klasach podstawówki? 

Lista lektur dla siódmej i ósmej klasy także nie zmieniła się aż tak bardzo. Wśród lektur ponownie znalazły się dzieła takie jak: Opowieść wigilijna, Zemsta czy Kamienie na szaniec. Druga część Dziadów oraz Balladyna również trafią do rąk uczniów. Najbardziej istotną zmianą jest wykreślenie ze spisu lektur całej powieści Quo vadis Henryka Sienkiewicza. Teraz uczący się będą ją poznawać tylko we fragmentach. 

W szkole podstawowej uczniowie poznają Pana Tadeusza, ale jedynie we fragmentach. Wykreślono jednak konieczność znajomości wybranego utworu Mickiewicza z całego cyklu Sonetów Krymskich. Zamiast tego na listę ponownie trafiły... Syzyfowe prace Żeromskiego! Utwór będzie jednak przyswajany tylko we fragmentach. Jeśli chodzi o poetów, to obowiązkowe nie będą już utwory Stanisława Barańczaka, Cypriana Kamila Norwida czy Kazimierza Wierzyńskiego.

Zmiany na liście lektur 2024 - liceum

To w szkołach ponadpodstawowych lista lektur uległa najbardziej drastycznym zmianom. Uczniowie nie będą mieli obowiązku poznawania aż pięciu ważnych książek. Poniżej możecie się zapoznać z dokładną listą wszystkich lektur w szkole średniej od roku szkolnego 2024/2025:

Utwory literackie poznawane w całości:

1. Jan Parandowski, Mitologia, część I: Grecja
2. Sofokles, Antygona
3. William Szekspir, Makbet
4. Molier, Skąpiec
5. Adam Mickiewicz, Dziady cz. III
6. Bolesław Prus, Lalka
7. Fiodor Dostojewski, Zbrodnia i kara
8. Stanisław Wyspiański, Wesele
9. Stefan Żeromski, Przedwiośnie
10. Hanna Krall, Zdążyć przed Panem Bogiem
11. Albert Camus, Dżuma
12. George Orwell, Rok 1984
13. Sławomir Mrożek, Tango. 

Z już uszczuplonej listy osiemnastu lektur obowiązkowych zrobiło się więc trzynaście utworów, które w trakcie nauki w liceum czy technikum zapoznają się uczniowie. Licealiści nie będą czytać w całości takich dzieł jak Odprawa posłów greckich, Kordian, Gloria victis, Potop czy pierwszego tomu Chłopów.

Jeśli chodzi o utwory poznane we fragmentach, to tam sytuacja nie uległa aż tak dużej zmianie. Na lekcjach nie będzie jednak czytana Legenda o św. Aleksym, czy też poszczególne części Boskiej komedii Dantego Alighieri. Tak samo potraktowane opowiadanie zatytułowane Górą Edek autorstwa Marka Nowakowskiego. Potop i Chłopi to lektury, które będą natomiast czytane we fragmentach.

Jeśli natomiast chodzi o poezję, to nie będzie już czytany XIX tren Kochanowskiego ani wybrane wiersze Adama Asnyka, Kazimierza Wierzyńskiego, czy też Stanisława Barańczaka. Powojenna piosenka również nie będzie analizowana przez uczących się. 

Przeczytaj także:

Nagroda Nike 2024 - oto lista nominowanych

• Bibliotek coraz mniej, czytelników... więcej! Mamy dane GUS dot. liczby bibliotek w Polsce
• Wskrzesli Dantego Alighieri. Sztuczna inteligencja wciela się w autora "Boskiej komedii"
• Jak napisać bestseller? Co stoi za sukcesem niektórych książek? Jedenasty odcinek podcastu "Co tam? Czytam!"
• Setki książek za 9,99 zł trafiły do Biedronki