– Prawie wcale, ale całkiem sporo. Wywiad z Magdaleną Kiermaszek

– Zastanawiałam się nad tym, jak opowiedzieć o trudnościach z mierzeniem się z nową sytuacja, jaką jest pojawienie się nowego członka rodziny, ale nie całkiem dosłownie. Zależało mi na baśni, z której młody czytelnik będzie mógł wyciągnąć dla siebie to, co chce, a nie na realistycznym „instruktażu”. Oraz na tym, by pokazać, że przyjście na świat rodzeństwa może budzić opór w każdym miejscu i czasie – i w każdym miejscu i czasie można się z nim uporać – mówi Magdalena Kiermaszek, autorka książki Miko, smok i dziewczynka. 

Łatwiej zaprzyjaźnić się ze smokiem niż z własną siostrą?

Czasami tak! Myślę, że problemy z rodzeństwem dotykają zarówno maluchy, jak i większe dzieci, a także nastolatków i dorosłych. Oczywiście przedmiot i przebieg konfliktu zależy od wieku, ale targające nami emocje mogą być podobne. Czasami może nam się wydawać, że już łatwiej byłoby dogadać się ze smokiem.

Miko, bohater Twojej książki, przekonuje się, że posiadanie rodzeństwa to spore wyzwanie.

Mikowi trudno jest odnaleźć się w nowej sytuacji. Mała Emi okazuje się wielkim pochłaniaczem czasu rodziców. I chociaż Miko nie jest już małym chłopcem i dużo rozumie, jego interpretacja zdarzeń pozostaje zawężona do własnego horyzontu. Widać to na przykład w scenie, gdy Miko wieczorem zagląda do pokoju rodziców. Mama uśmiecha się przez sen, podczas gdy tata, nucąc, kołysze malutką córeczkę na rękach. Niestety, Miko zauważa tylko zmęczenie rodziców i to, że nie mają tyle czasu na wszystko, co dawniej.

Z nową rzeczywistością muszą zmierzyć się także rodzice chłopca. I chyba są równie zagubieni, jak wszyscy rodzice, którzy – z dnia na dzień – stają w obliczu wyzwań związanych z wychowaniem i opieką nad dwójką dzieci, a nie nad jedynakiem.

Rodzicom Mika bardzo zależy, by ich dzieci były maksymalnie zaopiekowane. Zawsze poświęcali synkowi dużo uwagi, a teraz muszą tę uwagę podzielić. Muszą się tego dopiero uczyć i nie jest to dla nich łatwe. Podobna sytuacja ma miejsce w wielu rodzinach – zarówno przy narodzinach drugiego, jak i trzeciego, czwartego czy każdego kolejnego dziecka. Nowy członek rodziny zawsze ją zmienia, a odnalezienie się, okrzepnięcie w nowej sytuacji wymaga czasu.

Rodzice Mika przed narodzinami dziecka tłumaczą chłopcu zmiany, jakie zajdą w ich życiu. Jednak nawet pełne ciepła i empatii rozmowy nie mogą w pełni przygotować na nie Mika. Niemowlak wywraca świat brata o sto osiemdziesiąt stopni, niespecjalnie się do tego przykładając, ba, nie bardzo nawet zdając sobie z tego sprawę...

Rodzice Mika bardzo się starają. Opowiadają mu o maleństwie rosnącym w brzuchu mamy i tłumaczą, jak się zmienia. Na dzień narodzin siostry przygotowują prezenty dla synka, nie zapominając, by znalazł się wśród nich prezent „od Emi”. Zależy im, by spędzać z Mikiem jak najwięcej czasu. Jednak nie mogą (i nie chcą) zmusić chłopca do pokochania siostry – a męczony kolkami, krzyczący w nocy noworodek wcale tego bratu nie ułatwia.

Miko dorasta? Do bycia starszym bratem? Do odpowiedzialności za młodszą siostrę?

Powiedziałabym, że raczej dojrzewa. Miko ciągle jest dzieckiem i nikt nie oczekuje od niego, by zaczął czuć i zachowywać się dorośle. Natomiast owszem, dojrzewa do tego, by zrozumieć, że dzielenie się miłością to tak naprawdę jej mnożenie.

Jest coś rycerskiego w misji, jakiej podejmuje się Miko – niełatwe zagadki, wędrówka. Jednak cel chłopca z rycerskością ma niewiele wspólnego...

To prawda. Smok proponuje chłopcu, że sprawi, by mała Emi zniknęła. Miko musi jednak wykonać najpierw trzy zadania zlecone mu przez Błyskina. Trzeba przyznać, że smok to niezły spryciarz – dzięki temu, że pojedyncze „misje” chłopca mają na celu coś dobrego, Miko trochę wypiera ze świadomości swoją główną intencję i nie czuje wyrzutów sumienia.

Wróżki i chochliki to bohaterowie, którzy często pojawiają się w książkach dla dzieci, także w Twojej. Sprawia to, że książka utrzymana jest w baśniowej konwencji, w której znane nam światy przenikają się z tymi wyobrażonymi. Dzięki temu maluchy chętniej sięgają po lekturę?

Być może, chociaż nie to było moim celem. Myślałam raczej o tym, jak opowiedzieć o trudnościach z mierzeniem się z nową sytuacja, jaką jest pojawienie się nowego członka rodziny, ale nie całkiem dosłownie. Zależało mi na baśni, z której młody czytelnik będzie mógł wyciągnąć dla siebie to, co chce, a nie na realistycznym „instruktażu”. Oraz na tym, by pokazać, że przyjście na świat rodzeństwa może budzić opór w każdym miejscu i czasie – i w każdym miejscu i czasie można się z nim uporać.

Właśnie – nie stronisz też od elementów edukacyjnych czy wychowawczych, które mimochodem przemycasz na kartach opowieści. Książka ma bawić i uczyć?

Myślę, że książki czysto rozrywkowe mogą być wspaniałe. Te całkowicie edukacyjne też bywają niezwykle ciekawe. Połączenie zabawy i nauki to również świetna sprawa. Jeśli moja książka dostarczy czytelnikom rozrywki lub czegoś nauczy – to znakomicie. Natomiast jeśli chociaż jednemu dziecku pomoże przepracować trudne emocje – byłoby to dla mnie bardzo ważne.

Ile jest Twojej rodziny w książce Miko, smok i dziewczynka?

Pisząc, nie wzorowałam się na swojej rodzinie. Chciałabym być tak cierpliwa i wyrozumiała jak mama Mika! Natomiast kiedy czytałam wydaną już książkę z synem, on odnosił różne zawarte w tekście sceny do naszego rodzinnego życia. Odpowiedź więc brzmi: „prawie wcale, ale całkiem sporo”.

Pracujesz już nad nową książką? Czy będzie to również tytuł dla dzieci? O czym tym razem opowiesz?

Tak, chociaż nie nazywam pisania pracą, ono jest dla mnie ogromną przyjemnością! Chciałabym opowiedzieć o Ninie, która w głębi oceanu straciła głos i musiała przebyć bardzo długą i niebezpieczną podróż – także w głąb siebie – by go odzyskać.

Książkę Miko, smok i dziewczynka możecie już kupić w popularnych księgarniach internetowych: