Publicystyka

Czternastego czerwca 1873 roku Henryk Schliemann dokonał odkrycia, które trwale zapisało się w historii archeologii. Odnalazł wówczas tak zwany skarb Priama i prawdopodobną lokalizację opisywanej przez Homera Troi, którą wcześniej uważano za miejsce jedynie legendarne. Jednak całe życie tego znającego kilkanaście języków kupca i archeologa-amatora stanowi materiał na niezwykłą przygodową historię. Przedstawiamy pierwszą część opowieści Zenona Kosidowskiego, autora książki Gdy słońce było bogiem. Przeczytaj również część drugą - "Jak odnaleziono skarb Priama?" czytaj dalej

Po co mamy się dowiadywać o wszystkich tych sprawach, wobec których i tak pozostaniemy bezsilni, a nasz odruch emocjonalny służy zaledwie egoistycznej poprawie samopoczucia zarówno „producenta”, jak i „konsumenta” złej wiadomości, utwierdzając obydwu w obłudnym przeświadczeniu, że są dobrzy, bo gotowi do „ludzkich”, zdrowych reakcji na cudze nieszczęścia? Odruchy współczucia trafiają w próżnię i zwykle nie znajdują żadnych przedłużeń w działaniu; emocja wypala się w sobie, raz jeszcze przekonując o naszej obiektywnej bezsilności. Możemy udzielić (skutecznej) pomocy humanitarnej ofiarom tsunami czy zaprotestować przeciwko interwencji w Iraku (co jednak okazało się daremne), ale choć w sytuacjach zagrożenia jesteśmy zdolni przeciwdziałać niektórym kataklizmom – na przykład układając worki z piaskiem, by uchronić miasto przed powodzią, to jednak nigdy nie odwrócimy przebiegu zdarzeń już zaistniałych i nasze zaangażowanie będzie złudne - pisze Piotr Michałowski w pochodzącym z książki Mikrokosmos wiersza eseju Ani słowa o śmierci na marginesie wiersza Wisławy Szymborskiej Wypadek drogowy. Tekst publikujemy w rocznicę śmierci Noblistki. czytaj dalej

 Przy końcu ubiegłego stulecia kobiety nie miały wstępu prawie do żadnego z wolnych zawodów nietylko w Polsce, ale i na zachodzie Europy. Wyjątek stanowiło jedynie tak tradycyjne zajęcie, jak nauczycielstwo, a dzięki wojnie krymskiej wywalczone przez Florence Nihtningale - prawo do opiekowania się chorymi. Uniwersytety niechętnie patrzyły na studentki-kobiety, a stosunek kolegów do nich nie był lepszy. Curie-Skłodowskie były wyjątkami, nie tylko pod względem zdolności. Przenieśmy się na chwilę o ponad 100 lat w przeszłości, do roku 1842, kiedy to w Drukarni Piotra Baryckiego za pozwoleniem cenzury rządowej ukazał się Przewodnik dla dam, czyli rady dla płci pięknej. Zbadajmy, co o kobietach myślał marszałek Piłsudski. Wybierzmy się do Śląska Austriackiego i Galicji ku początkowi dwudziestego stulecia, by obserwować pojedynek kobiet. Dowiedzmy się, jakie rady pomagały - i pomagają dziś - kobietom żyć. czytaj dalej

Gdy myślimy o Paryżu - szczególnie w dobie jego świetności, tak zwanej belle epoque, zwykle przychodzą nam na myśl damy odziane w piękne suknie i dżentelmeni o nienagannych manierach, wspaniałe zabytki i niesamowita atmosfera tego miasta. Inną, bardziej mroczną stronę Paryża, przybliża Marta Orzeszyna, współautorka książki Paryż. Miasto sztuki i miłości w czasach belle epoque czytaj dalej

Tomek Sawyer, bohater popularnej książki dla młodych czytelników, która do dziś pozostaje na liście szkolnych lektur, tak naprawdę był ostro pijącym ochotniczym strażakiem, policjantem, uznawanym w swoim mieście za wielkiego bohatera. Prowadził też własny saloon. Mark Twain zaprzyjaźnił się z nim w latach sześćdziesiątych dziewiętnastego wieku - czytamy w magazynie Smithsonian. czytaj dalej

W poniedziałek 31 lipca 1944 roku niebo jest bezchmurne. Major Antoine Saint-Exupery wsiada o 8.00 rano do ciasnej kabiny lightninga P-38 F-5B nr 223 (te symbole i cyfry są ważne! Sześćdziesiąt lat później pozwolą dojść prawdy po nitce do kłębka), by przeprowadzić misję fotograficzną i kartograficzną w rejonie Grenoble. Mechanik, który tego dnia pomagał pisarzowi przed startem, zauważył, że ma przymocowany do biodra notatnik i ołówek na sznurku. Jakże symboliczny to obraz! Po wykonaniu zwyczajowych czynności maszyna odrywa się od ziemi. Jest godzina 8.45. Powrotu majora spodziewano się na godzinę 12.35−13.00. O godzinie 14.00 Saint-Exupery’ego wciąż nie ma, a paliwo wkrótce się skończy. Pół godziny później uznaje się go za zaginionego w trakcie misji bojowej. Nikt nie wie jednak, że poszukiwania trwać będą kilkadziesiąt lat. czytaj dalej

Każdy literat ma swoje ulubione pisarskie rewiry. Jedni wkraczają na obszary dotąd niepenetrowane w literaturze, inni eksploatują już znane, ale próbują ukazać ich zupełnie nowe wymiary i odcienie. Debiutujący pisarze szukają uporczywie i nie bez frustracji swoich kamieni filozoficznych. Dla jednych twórczym źródłem pisarskiego bogactwa może być magazyn pamięci, dla innych – wyobraźnia, dla jeszcze innych zaś – codzienna rzeczywistość, ulica, innymi słowy: magma życia, jak by to ujął Marek Nowakowski. W jednej ze swoich ostatnich książek - Pióro. Autobiografia literacka - obnażył on siebie jako pisarza, odsłonił tajniki swojego warsztatu pisarskiego i opisał bolączki pięknej choroby pisania, przeżywane na początku swojej drogi terminowania literackiej fikcji. Jeszcze bardziej osobista i - chyba - szczera - okazuje się ostatnia jego książka Dziennik podróży w przeszłość, o której piszemy w obszernej recenzji. czytaj dalej

Popularność powieści z templariuszami w tle, którą zapoczątkowały, a na pewno doprowadziły do szczytu książki Dana Browna, nie słabnie.  Tak, jak w Europie Zachodniej i w Stanach Zjednoczonych, w literaturze popularnej największe nakłady osiągają powieści sensacyjne, wśród których wyraźnie zarysowuje się nurt powieści z dominującym wątkiem templariuszowskim, dotyczących tajnych stowarzyszeń bądź odwołujących się do mistycyzmu oraz tajemniczości. Kim są współcześni templariusze? Jacy są bohaterowie tego typu książek? Zastanawia się Adrianna A. Michalewska, redaktorka serwisu http://www.zbrodniczesiostrzyczki.pl/ czytaj dalej

O ile w zdominowanym przez dziennikarstwo obywatelskie świecie Google informacje są jedynie towarem, a rzeczywistość opisywana jest niespójnie i wyrywkowo, o tyle tak zwane „dziennikarskie gatunki wymagające”, do których zalicza się również reportaż, stoją na straży prawa czytelnika do prawdziwej, rzetelnej, a - przede wszystkim - pogłębionej wiadomości. czytaj dalej

"Stalagi" to nie tylko obozy jenieckie, ale również bardzo kontrowersyjne książki pornograficzne o tematyce Holokaustu wydawane w Izraelu w latach 60. XX wieku. czytaj dalej