Najlepsze książki na święta – dla dzieci, młodzieży i dorosłych

Kiedy rozważamy wybór prezentów dla najbliższych, jako jeden z pierwszych pomysłów pojawia się książka. Książki dostarczają rozrywki, pozwalają się zrelaksować, ale skłaniają także do refleksji, uczą i zaskakują. Jeśli ponadto wydane są w atrakcyjnej szacie graficznej, oprawione w twardą obwolutę, a wnętrze zachwyca nie tylko treścią, ale również staranną redakcją i ilustracjami, można mieć pewność, że obdarowany do publikacji będzie wracał niejednokrotnie. Poniżej prezentuję Wam kilkanaście tytułów kierowanych do dorosłych, nastoletnich i młodych czytelników, które zachwyciły mnie w mijającym roku, a które a które warto sprezentować bliskim na święta. Oto one:

Najlepsze książki na święta dla najmłodszych...

...czyli świat z perspektywy dziecka

Sklep z babciami Dominika Gałka

To urocza i pełna ciepła historia przyjaźni chłopca i trzech starszych pań, właścicielek pasmanterii „Pętelka”. To również opowieść o tym, że z pozoru nudne i nieciekawe rzeczy i sprawy mogą okazać się szalenie interesujące, jeśli tylko damy im szansę i spojrzymy na nie z innej perspektywy. Znakomita lektura – nie tylko na pochmurny dzień czy do czytania przed snem.

Listy w butelce. Opowieść o Irenie Sendlerowej Anna Czerwińska-Rydel

Jak głosi tytuł, to zbeletryzowana, dostosowana do wieku odbiorców (9+) opowieść o bohaterstwie i losach wspaniałej kobiety, Ireny Sendlerowej. To historia o tym, jak – nie patrząc na własne bezpieczeństwo – ratowała żydowskie dzieci z getta warszawskiego podczas II wojny światowej. Wzruszająca, prawdziwa opowieść, którą powinny poznać wszystkie dzieci.

Baltazar wraca do domu Katarzyna Wasilkowska

To książka kierowana do starszych przedszkolaków i uczniów pierwszych klas szkoły podstawowej. Opowiada o tym, że często oceniamy innych po pozorach, pokazując, jak wielką siłę mają kłamstwa. To również opowieść o tym, że najpierw powinniśmy spojrzeć na siebie samych i dostrzec własne wady, nim zaczniemy krytykować innych. Książka skłoni do refleksji także dorosłych i każe zastanowić się nad tym, ile tak naprawdę czasu spędzamy z własnymi dziećmi i uświadomi, że najgorsze, co możemy robić, to nazywać się „idealnymi rodzicami”.

Asiunia Joanna Papuzińska

Asiunia to niezwykle osobista opowieść autorki, to jej wspomnienia, kierowane do najmłodszych czytelników, historia z czasów, gdy Joanna Papuzińska miała pięć lat i właśnie wybuchła druga wojna światowa. Opowieść przypomina relację małego dziecka, niektóre wspomnienia wydają się wyraźne, inne nieco zatarł już czas. Poruszająca, ważna opowieść, która stała się także lekturą w szkole podstawowej.

Hej, zagrajcie siarczyście! Opowieść o Stanisławie Moniuszce Izabella Klebańska

Hej, zagrajcie siarczyście! to pięknie ilustrowana, zachwycająca pod względem edytorskim książka, w której bardzo przystępnie opisano życie jednego z najwybitniejszych polskich kompozytorów. Publikację czytać będą z ogromnym zainteresowaniem nie tylko mali odbiorcy, ale także ich rodzice, którzy nie zawsze mają czas, by sięgnąć po wyczerpującą, obszerną pozycję biograficzną. Na stronach książki pojawia się też wiele wybitnych postaci, których ścieżki zbiegły się z drogami Stanisława Moniuszki. Warto wspomnieć chociażby o Włodzimierzu Wolskim, Bedrichu Smetanie czy Julianie Ursynie Niemcewiczu.

Do publikacji dołączona została także płyta z fragmentami kompozycji Moniuszki, które wspomniane są na kartach książki. Nie mogło, oczywiście, zabraknąć „Prząśniczki" czy „Dziada i baby", mazura z opery „Halka" czy „Arii Skołuby" z opery „Straszny dwór". Nagrania pozwalają młodym odbiorcom lepiej poznać nie tylko życie, ale i twórczość kompozytora.

Gołąbek niepokoju Kazimierz Szymeczko

Ależ to była wyprawa! Autor zabiera czytelnika do Bytomia do roku 1919, 1920 i 1921 by opowiedzieć o powojennych losach mieszkańców Górnego Śląska i o trzech powstaniach. To opowieść, w której znaczącą rolę odgrywa mały Gustlik i parka jego ukochanych gołąbków, a wydarzenia rozgrywają się w burzliwych i trudnych dla Górnego Śląska czasach.

To ważna książka, dzięki której najmłodsi będą mogli poznać historię swojego kraju i regionu, a dorośli przypomną ją sobie.

Najlepsze książki na święta dla młodzieży...

czyli „moje", ważne, nastoletnie..

Mała Jerzego Katarzyna Ryrych

Agatę – tytułową „Małą Jerzego” – poznajemy, gdy ze ślepo zapatrzonej w ojca dziewczynki zmienia się w świadomą, choć nieodporną na wymierzane przez los ciosy studentkę. Ojciec Agaty to jeden z najlepszych w Polsce fotografów – prawdziwy artysta, mający nie tylko znakomity warsztat, wyczucie i „oko”, ale także ogromną słabość do pięknych kobiet. Liczne romanse rzutują na małżeństwo Jerzego. Matka dziewczyny, darząca mężczyznę ogromną, choć trudną, wręcz toksyczną miłością, by usidlić fotografa, złapała go „na dziecko”. Teraz zarówno Agata, jak i wszystkie kochanki, które pojawiają się w życiu Jerzego, są nie tylko zagrożeniem, ale też powodem wiecznej frustracji, złości, żalu i rozczarowania kobiety.

Książka Katarzyny Ryrych to jednak przede wszystkim opowieść o egoizmie. O tym, że dążąc do upragnionych celów, nigdy nie możemy „posługiwać się” życiem innych ludzi. Nigdy nie możemy wykorzystać kogoś – jak przedmiotu – w drodze do własnego sukcesu. Egoistką jest matka Agaty, która widzi tylko własne problemy, swój „upadek” i zmarnowane życie. Egoistą jest też Jerzy, który bierze z życia to, czego akurat potrzebuje, nie zważając na to, czy nie krzywdzi tym innych. I chociaż wydaje się, że w porównaniu z matką zainteresowanie, jakim darzy Agatę, pretenduje go do miana idealnego ojca, to są to jedynie pozory.

Powieść Katarzyny Ryrych kierowana jest do nastoletnich czytelników. I, wbrew ogólnie panującym trendom, nie jest to opowieść ze słodkim happy endem, gdzie wszyscy ze wszystkimi się godzą, a pierwsza płomienna miłość młodych ludzi otwiera im drogę do wiecznego szczęścia. W Małej Jerzego zdecydowanie więcej jest goryczy, rozczarowania, zderzenia z prawdziwym światem, który dużo obiecuje, ale ostatecznie niewiele daje. Pozostaje proza życia. Życia, które każdy z nas musi przeżyć na własny rachunek.

Zbuntowane słowa Joanna Papuzińska

To bardzo ważna publikacja ukazująca młodym czytelnikom jak wyglądało życie w czasach PRL-u. W książce obok opowieści autorki znalazł się przedruk komiksu, który w latach osiemdziesiątych, w podziemiu był powielany, przedrukowywany i pod osłoną tajemnicy pokazywany dzieciom, by w przystępnej formie wytłumaczyć im i uzmysłowić prawdę o rzeczywistości w Polsce.

Tylko gdy pada deszcz Joanna Jagiełło

Zakazana miłość to popularny temat wykorzystywany w powieściach young adult oraz tych kierowanych do dorosłych czytelników. Zakochani nie mogą być ze sobą ze względu na dzielącą ich odległość, uwarunkowania kulturowe czy zakazy stawiane przez rodzinę jednej ze stron. Jednak Joanna Jagiełło w powieści Tylko gdy pada deszcz znajduje jeszcze jeden powód, dla którego dwójka młodych ludzi nie może być razem. Mama Zuzy i tata Kuby pobrali się, przez co młodzi stali się – prawnie rzecz ujmując – rodzeństwem. Uczucie, jakie pojawia się między tą dwójką, jest niedopuszczalne, a równocześnie niezwykle pociągające. Wszak Zuza i Kuba to nastolatkowie, którzy wpadli sobie w oko, a tylko okoliczności i ślepy los odebrały im szansę na zbudowanie związku.

To jednak nie jedyny problem, jaki porusza w książce Joanna Jagiełło. Autorka pokazuje, jak wygląda życie i dorastanie młodych ludzi w rozbitych, niepełnych rodzinach. Jak marzenia rodziców o stworzeniu nowego związku korespondują z potrzebami dzieci: uwagi, czułości i odrobiny zainteresowania ich problemami. Tylko gdy pada deszcz to również rewelacyjny oraz społeczeństwa: zarówno ludzi skromnie żyjących, jak i tych, którzy z pieniędzmi liczyć się nie muszą. Autorka pokazuje, jak łatwo przejść z pierwszej grupy do drugiej, ale równocześnie udowadnia, że może to być okupione sporymi wyrzeczeniami.

Tylko gdy pada deszcz to również opowieść o trosce, opiece nad chorym rodzicem i zamianie ról, gdy dziecko opiekuje się umierającą mamą.

Bachor Katarzyna Ryrych

Nastoletniego Arka wychowuje matka, która jest w związku z mężczyzną, zupełnie nie akceptującym chłopca. Dla Andrzeja Arek jest tylko bachorem, nędznym „gratisem”, o którego nie prosił, a który przypadł mu w udziale, gdy postanowił związać się z matką chłopca. Arek nie chce być już popychadłem. Chce odciąć od siebie etykietkę „Bachora”. Bachora przez duże „B”, bo od czasu, gdy w jego życiu pojawił się Andrzej, tylko takim „imieniem” mężczyzna się do niego zwraca. Arek pragnie odnaleźć swojego biologicznego ojca. Mężczyźni, których poznaje, którzy czternaście lat temu spotykali się z jego matką, są jednak bardzo różni. Dzieli ich niemal wszystko – od wyglądu, przez charakter, na pomyśle na życie kończąc. Jednak dają chłopcu jedno: pozwalają chociaż przez chwilę poczuć się pełnowartościowym człowiekiem. Istotą, która zasługuje na szacunek, uwagę i miłość.

Kobra Katarzyna Wasilkowska

Tomka i jego małą siostrę, Heniutkę, wychowuje mama. Kilka lat wcześniej w wypadku samochodowym zginął tata Tomka, a chłopiec w wyniku obrażeń stracił nogę. Tomek próbuje pogodzić się ze swoją niepełnosprawnością, jednak dużo trudniej przychodzi mu zaakceptować fakt, że nie ma już z nim jego taty. Widzi smutek i wewnętrzne rozbicie mamy, żal mu Heniutki, która nie miała szansy zapamiętać i lepiej poznać ojca. W tę trudną i bolesną rutynę bez zapowiedzi wchodzi babcia, mama taty. Po burzliwej rozmowie z mamą Tomka postanowione zostaje, że chłopak spędzi część wakacji u niej, w podwarszawskiej wsi. Z pewnym niepokojem chłopiec wyrusza pociągiem z Gdańska i po przyjeździe na dworzec w stolicy poznaje swoją babcię. Tomek nie spodziewa się nawet, jak bardzo pobyt u nieznanej mu, aczkolwiek – było, nie było – bliskiej krewnej zmieni jego życie. Nie oczekuje, że to spotkanie pozwoli mu spojrzeć na pewne sprawy z zupełnie nowej perspektywy, nie wie też, jak wiele przygód przyjdzie mu przeżyć. W skrócie: chłopiec nie wie, że właśnie czekają go wakacje życia.

Kobra to wciągająca i przemyślana opowieść, która zachwyci przede wszystkim dorastających chłopców, pasjonatów zagadek detektywistycznych, miłośników superbohaterów, wszystkich zafascynowanych motocyklami, które najpierw słychać, a dopiero później widać. Nie znaczy to jednak, że lektura nie spodoba się dziewczynkom, które z pewnością zaprzyjaźnią się z Liną i pełnymi zainteresowania spojrzeniami obrzucać będą Tomka.

Skrzydłak Katarzyna Ryrych

Skrzydłak to anioł, który ma do wykonania na Ziemi specjalną misję.

To też niewielka objętościowo, ale za to po brzegi wypełniona treścią, głębokimi refleksjami i niezwykle aktualnymi przemyśleniami książka, która poruszy i skłoni do zastanowienia. Autorka podjęła szereg ważnych problemów, które często spychamy na dalszy plan, ignorujemy je czy wręcz udajemy, że nas sprawy te nie dotyczą. W książce Katarzyny Ryrych znajdziemy ścierające się ze sobą skrajności: życie i śmierć, smutek i szczęście, dobro i zło. Skrzydłak zaś opowie nam o Tęczowym Moście, gdzie po śmierci wędrują zwierzęta i o odchodzeniu ludzi w ostatnią, nieznaną im jeszcze drogę.

Piękna opowieść Katarzyny Ryrych mocno wzruszy, a wrażliwsi czytelnicy z pewnością uronią podczas lektury łzę. O umieraniu trzeba mówić, trzeba z nim oswajać, a autorka robi to z ogromnym wyczuciem i w pełen empatii sposób.

Najlepsze książki na święta dla dorosłych...

czyli szersze spojrzenie, nowa perspektywa.

Piąta z kwartetu Dorota Cembrzyńska-Nogala

Wszystkie zagrane kiedyś melodie, wszystkie zaśpiewane piosenki nie milkną, tylko krążą gdzieś w przestrzeni między jednym daniem a drugim, między teraz a przedtem, między tu a tam i czasem ktoś coś usłyszy, czasem ktoś coś zobaczy….

Kasia, bohaterka powieści, tytułowa Piąta z kwartetu to trzynastolatka, która opiekuje się swoim przyrodnim, nie całkiem prawidłowo rozwijającym się, czteroletnim bratem. Dziewczynka niemal w pełni przejmuje odpowiedzialność za swoją kulawą, czy wręcz należałoby stwierdzić: patologiczną rodzinę, w której matka nie dorosła do swojej roli, a ojciec „pojawia” się w kolejnych odsłonach w postaci nowych „wujków”, partnerów matki. Dzieci wiedzą, czym jest głód, zimno, pijackie burdy i awantury. Znają histerie matki i jej euforię, gdy kolejna „prawdziwa” miłość pojawia się na horyzoncie. Doświadczają biedy, gdy topnieją pieniądze z ostatnich lokat, a matka ani jej obecny partner nie kwapią się do znalezienia pracy. A bo pogoda nie ta, a bo nastrój nie ten. A bo pieniądze złe, a harować trzeba.

Obraz, jaki kreśli przed czytelnikami autorka, wzrusza, przejmuje i wstrząsa do głębi. Poznajemy kulisy świata, z istnienia którego doskonale zdajemy sobie sprawę, który wielokrotnie przewija się w telewizyjnych spotach i akcjach, gdy proszeni jesteśmy o wyciągnięcie pomocnej dłoni, interwencję czy zgłoszenie do odpowiednich władz kwestii zaniedbanych, głodnych czy maltretowanych dzieci. To, o czym pisze Dorota Combrzyńska-Nogala, jest często – na różną skalę i z różną intensywnością – codziennością w wielu domach. Walka o przetrwanie – własne i przyrodniego brata, jaką toczy w powieści Kasia – jej poświęcenie, dojrzałość i odwaga sprawiają, że z niedowierzaniem śledzimy jej zmagania i zaciskamy bezradnie pięści, gdy czytamy o kolejnych bezsensownych decyzjach matki dzieci.

Niebieski autobus Barbara Kosmowska

Nie istnieliśmy. Rzeczywistość za pancerną szybą należała wyłącznie do pełnoletnich właścicieli telewizorów. Była chroniona przed naszym dotykiem i wzrokiem. Pokazywana najczęściej w nagrodę. Odbierana za karę. 

Dzieciństwo, dorastanie i młodość w czasach PRL-u. Tysiące spostrzeżeń i migawki z dawnych lat, pojawiające się jak przebłyski pamięci. Ludzie, którzy przychodzili i odchodzili. Rodzina, za którą snuł się odwieczny zapach bimbru, a której Miśka, główna bohaterka i narratorka opowieści, zbyt często musiała się wstydzić.

Niebieski autobus Barbary Kosmowskiej zabiera nas w podróż do czasów nie tak dawno przecież minionych. Do kolejek, w których wystawało się godzinami, bo akurat coś „rzucili". Do odwiecznego pytania: „mieć czy być"? Do walki o szczęście, w której często spełnieniem marzeń okazywała się nowa... meblościanka.

Wdowie Wzgórze Katarzyna Ryrych

Tytułowe Wdowie Wzgórze to wzniesienie, na którym przycupnęły domy kilku starszych, owdowiałych kobiet. Stopniowo, zagłębiając się w kolejne rozdziały książki, odkrywamy codzienność Franciszki, która próbuje pozbyć się ze swojego mieszkania myszy. Poznajemy Władkę, która przez całe życie kochała innego mężczyznę, chociaż ze swoim mężem doczekała się pięknej córki, Stasi. Na kartach książki błądzi Salomea, piękna Żydówka, której prawdziwe życie zaczęło się dopiero po śmierci męża.Nieśmiało wychyla się z kart Wdowiego Wzgórza oryginalnie ostrzyżona głowa Weroniki, która na przekór wszystkim statecznym matronom zaczyna kupować ubrania w lumpeksie młodej Celinki.

To poruszająca powieść o przemijaniu i o odnajdywaniu siebie w momencie, gdy życie zdaje się już z nas ulatywać. O straconych nadziejach i niewykorzystanych szansach. Ale też o kruchych chwilach radości i beztroskiego zapomnienia. Wszystko to ukazuje autorka jakby w zwolnionym tempie, jakby przed oczami przewijały nam się kolejne slajdy. Każdy z kadrów pełen jest niewypowiedzianych słów, przestrzeń zdaje się mówić za bohaterów, a czytelnik ma wrażenie jakby wnikał w scenariusz ambitnego, niezwykle poruszającego filmu.

Więcej propozycji książkowych prezentów znajdziecie na stronie internetowej Wydawnictwa Literatura