Dziecko w świecie mikrobów. Co warto wiedzieć o bakteriach i wirusach?

Wirusy i bakterie zazwyczaj kojarzą się nam tylko z chorobami i dolegliwościami. Zazwyczaj też „wrzucamy” je do jednego worka, nie zwracając uwagi na to, jak bardzo się od siebie różnią. Lepiej zrozumieć świat bakterii i wirusów pozwala książka Wydawnictwa Bis Potworne mikroby. Wszystko o przydatnych bakteriach i podłych wirusach. Oto, co warto o nich wiedzieć!

1. Wirusy, w przeciwieństwie do bakterii, nie są mikroorganizmami.

Wirus nie składa się bowiem z komórki, nie ma układu metabolicznego, nie zawiera organelli. Najprościej rzecz ujmując, wirus to nitka RNA lub DNA otoczona białkiem. Wirusów nie zalicza się do organizmów żywych!

2. Bakteria jest mikroorganizmem, bo charakteryzuje się budową komórkową.

Potrafi żyć, rozmnażać się i metabolizować samodzielnie.

3. Większość wirusów jest dużo mniejszych od bakterii.

W wiecznej zmarzlinie znaleziono jednak gigantycznego wirusa o długości 1,5 μm, co sprawia, że jest on większy od wielu bakterii.

4. Nie wszystkie wirusy i bakterie są szkodliwe.

Wiele bakterii jest bardzo pożytecznych, jak chociażby takie, które rozkładają odpady, neutralizują ropę naftową, która wylewa się podczas awarii tankowców. W jelitach człowieka żyje 500-1000 gatunków bakterii, bez których trudno byłoby nam zdrowo funkcjonować. Bakterie biorą udział i pomagają w trawieniu pokarmów. Gdyby nie bakterie, nie moglibyśmy delektować się jogurtami, serami czy kapustą kiszoną, które powstają z mleka właśnie przy udziale bakterii.

5. Bakterie żyją nie tylko w „przyjaznych” warunkach - na i w ciałach ludzi i zwierząt, w powietrzu, glebie czy wodzie.

Wiele z nich bytuje w naprawdę dziwnych miejscach: geotermalnych, gorących źródłach, w lodzie czy na dnach oceanów.

6. Bakterie to najstarsze formy życia, jakie pojawiły się na naszej planecie.

To prawdopodobnie od nich wszystko się zaczęło! Warto również dodać, że to właśnie bakterie odpowiedzialne są za wyprodukowanie tlenu. Dzięki niemu możemy oddychać!

7. Ponieważ wirus nie jest organizmem żywym, nie da się go „zabić”.

Żeby inaktywować wirusy, należy posłużyć się wysoką temperaturą, promieniowaniem (X, UV) lub związkami chemicznymi, takimi jak: etanol, chloroform, formaldehyd.

8. Bakterie są organizmami bezpłciowymi i rozmnażają się poprzez podział komórki.

Z jednej komórki bakterii w odpowiednim czasie może powstać setka nowych. Warto pamiętać, że w sprzyjających warunkach (ciepło, wilgotno), bakterie mogą się dzielić nawet co 20 minut! W przeciwieństwie do bakterii, wirusy aby się rozmnażać, potrzebują organizmu „gospodarza” i „kopiują się”. Najczęściej komórka gospodarza ulega później zniszczeniu.

9. Najprostszym sposobem uniknięcia zakażeniem wirusem jest dbałość o higienę: częste mycie rąk, używanie jednorazowych chusteczek i wyrzucanie ich.

Wielu chorób można by było uniknąć lub ograniczyć ich zasięg, gdyby ludzie bardziej dbali o higienę. Jednak gdy dojdzie już do zakażenia, trzeba pamiętać o tym, że na choroby bakteryjne stosuje się antybiotyki, na wirusowe natomiast – nie. Aby uniknąć zakażenia wirusem lub osłabić przebieg potencjalnej choroby, trzeba się szczepić. Szczepionka to bowiem nic innego jak osłabiony wirus, który w postaci zastrzyku lub kropli wprowadzany jest do organizmu.

10. Wśród najpopularniejszych wirusów wymienia się wirusy grypy (influenza A, B i C).

Największe spustoszenia poczyniła grypa hiszpanka w latach 1918-1919 powodując śmierć 50-100 milionów osób. Warto pamiętać, że popularna grypa żołądkowa wcale nie jest… grypą! Wywołuje ją inny wirus, nie influenza. Inne poważne choroby wywoływane przez wirusy to AIDS (wywołuje ją wirus HIV) – to zespół nabytego niedoboru odporności; ebola, która wywołuje gorączkę krwotoczną. Na te wirusy wciąż poszukiwana jest szczepionka. Natomiast choroby takie jak: dżuma, malaria, ospa wietrzna czy polio zostały już opanowane i potrafimy skutecznie im zapobiegać.

Książkę Potworne mikroby kupicie w popularnych księgarniach internetowych: