Recenzja książki: Zanim. Opowieść (o Marii Skłodowskiej), która kończy się tam, gdzie wszystkie inne się zaczynają

Młoda Maria wyjeżdża do niewielkiej wsi Szczuki, gdzie podejmuje się nauczania dwóch młodych panien Żórawskich. Starsza z nich, Bronia, to piękna, młoda kobieta - niemalże w wieku Mani. Dziewczyny od razu się zaprzyjaźniają. Druga dziewczynka to dziesięcioletnia Andzia - trudne do ujarzmienia dziewczę, któremu wciąż jeszcze zabawa i figle w głowie. Jednak młoda guwernantka i z nią doskonale sobie radzi. Na początku Maria nie potrafi odnaleźć się w domu, w którym kobieta traktowana jest jak ozdoba męża, najważniejsze są piękne stroje i nienaganne zachowanie, a karnawał wypełniają bale i umizgi. Sama marzy o studiach na paryskiej Sorbonie, a wolne chwile poświęca na samokształcenie. Ojciec przysyła jej książki i zadania z fizyki, nad którymi ślęczy do późnych godzin nocnych. Nie dba o stroje, nosi krótkie włosy i drwi z panien, które przeżywają pierwsze miłosne uniesienia. Tak naprawdę jest w Szczukach tylko po to, żeby zarobić na studia dla swojej starszej siostry, a następnie dołączyć do niej i rozpocząć własną karierę naukową. Wszystko idzie zgodnie z planem, udaje jej się zaaklimatyzować w dworku państwa Żórawskich, a nawet przekonać ich do otwarcia tajnej szkółki dla biednych, chłopskich dzieci, których rodziców nie stać na edukację. Razem z Bronią wykładają alfabet i podstawy matematyki w myśl pozytywistycznych wartości. I tak naprawdę dopiero poznanie najstarszego syna gospodarzy - Kazimierza - burzy spokój w jej duszy i sercu. Kiedy się spotykają, prowadzą długie rozmowy o życiu, o nauce. On - student matematyki i ona - obdarzona niezwykłym umysłem ścisłym, mają wiele wspólnych tematów. Mają się też ku sobie, chociaż oboje bronią się przed tym uczuciem. I chociaż Kazik próbuje okazać Marii czułość, delikatność, powiedzieć, co mu leży na sercu, dziewczyna długo ucieka od samej chociaży myśli, że mogłaby się zakochać, że mogłaby popełnić taki mezalians - córka biednego nauczyciela, bez posagu, bez perspektyw oraz młody dziedzic fortuny.