Warsztaty poetyckie, cz. 3: praca nad tekstem
Data: 2017-10-12 23:41:11Tytuły wierszy
Ważną sprawą jest nadawanie tytułów wierszom, bo tytuł daje czytelnikowi wskazówkę interpretacyjną i podpowiada temat. Jednak niektórym poetom wymyślanie tytułów sprawia trudność. Wybierając tytuł, warto zastanowić się, co dominuje w wierszu, która fraza jest najważniejsza i spróbować tytuł dopasować do dominanty wiersza. Tytuł czasem nadaje ton całemu wierszowi lub zmienia znaczenie całej jego treści. Jeśli masz trudności z tytułami, a wiersze układają się w cykl, możesz wymyślić jeden wspólny tytuł dla cyklu, a kolejne wiersze numerować. Nie polecam gwiazdkować tytułów, albo nazywać wiersz bez tytułu. Niektóre wiersze biorą tytuły od pierwszych słów wiersza (łaciński incipit).
Kompozycja i budowa wiersza
W poezji budowa wiersza (konstrukcja, kompozycja) mocno wpływa na znaczenie i rozumienie danego tekstu. Wiersz może mieć budowę regularną - na przykład 6 strof, każda strofa ma po cztery wersy, każdy wers ma jedenaście sylab - lub może realizować konkretny gatunek literacki, jak na przykład sonet. Nieregularna budowa wiersza to na przykład wiersz składający się z siedmiu strof o różnej liczbie wersów, lecz każdy wers ma zbliżoną ilość sylab. Przyjmijmy założenie, że ten nieregularny wiersz ma trójdzielną konstrukcję, trzy pierwsze strofy stanowią część wstępną, trzy ostatnie - część zamykającą, a najważniejsza jest strofa czwarta, która stanowi punkt kulminacyjny wiersza. Inny rodzajem trójdzielnej konstrucji jest klasyczna triada, początek, rozwinięcie i zakończenie. Kolejnym przykładem, że układ strof ma niebagatelne znaczenie jest klamra kompozycyjna, czyli fragmenty na początku i końcu utworu, które są bardzo do siebie podobne lub kontrastowo różne i treścią scalają cały utwór.
Dużą rolę w konstruowaniu wierszy stanowią powtórzenia, które są jedną z cech charakterystycznych dla stylu poetyckiego np. Eugeniusza Tkaczyszyna-Dyckiego. Powtórzenia, które w obrębie wiersza mogą przybierać formę środków poetyckich, takich jak anafora czy epifora. W całym tomiku mogą przywoływać określone motywy przewodnie lub wątki powracające w innych kontekstach.
Praca nad tekstem i poprawki to konieczność.
Systematyczna praca nad tekstami jest bardzo ważna dla rozwoju. Praca poetycka jest koniecznością, jeśli chcesz publikować dobre wiersze. Pierwsze spisanie tekstu to tylko szkic, wykorzystywany jako źródło pomysłów do późniejszego wiersza. Nikt nie spisuje gotowych wierszy z głowy, bo to przywilej geniuszy poetyckich. Wielu wybitnych autorów pracuje nad tekstami, poprawia, czasem długie godziny spędza nad jednym wierszem. Warsztat poetycki jest niezbędny dla wytworzenia własnego stylu.
Zadanie:
Zastanów się jak wygląda twój model pracy nad wierszami. Czy poprawiasz własne teksty poetycki zanim je opublikujesz? Ile czasu poświęcasz na pracę nad tekstami? Czy zastanawiasz się nad konstrukcją swoich wierszy?
Dodany: 2018-03-19 14:54:11
Bardzo dobry artykuł
Dodany: 2017-11-11 23:15:47
Jedni są stworzeni do pisania inni do czytania.
Dodany: 2017-11-05 23:02:00
Dla mnie praca nad tekstem jest wręcz obowiązkiem. Jest dokładnie tak, jak proponujecie. Doszłam do tego metodą prób i błędów. Ważne są również komentarze merytoryczne. Nad tekstem pracuję około tygodnia - na finiszu wiersz jest bardzo odchudzony. Bywa, że po miesiącu wyłowię właściwe słowo i poprawiam, a wszystko z miłości do poezji i szacunku do czytelnika.
Dodany: 2017-10-16 22:34:54
Od debiutu poetyckiego( konkurs i wyróżnienie)minęło wieeeele lat.Cały czas pracuję nad tekstem.Wersy na kartce albo i pięciu : przekreślone, w kółkach, ze strzałkami, cyferkami.Zapamiętuję jedną lub dwie linijki wiersza, bo na spacerze lub w kolejce na poczcie może coś wpadnie do głowy, a jak wpadnie to się cieszę.
Dodany: 2017-10-14 21:19:56
U mnie do rymu i do rytmu :)
Dodany: 2017-10-13 11:33:11
Vanillivi, w pierwszej części warsztatów pisaliśmy, że są one przeznaczone dla początkujących. I masz rację - kto chce się rozwijać, to sam szuka, a kto nie chce, to nigdy nie pójdzie dalej. Ale czasem warto dać taki bodziec do działania. Szkoda, że tak niewiele osób podzieliło się wynikami swoich ćwiczeń. Byłoby fajnie, gdyby warsztaty wzbudziły ogólną dyskusję, ale jak widać poeci są dość mocno indywidualistami :-)
Dodany: 2017-10-13 09:04:44
Same podstawy, wiele rzeczy niby oczywistych, ale jak się okazuje nie dla każdego. Wskazówki trafne i ważne. Inna sprawa, że myślę, że jeśli ktoś się chciał rozwijać, to dawno do podobnych wniosków doszedł sam lub z pomocą innych źródeł. Jak komuś na tym nie zależy, to i powtórzenie tysięczny raz tego samego nie pomoże.
Dodany: 2017-10-13 08:45:41
Coraz bardziej żałuję, że w mojego pisania nic nie wyszło ;)