Recenzja książki: Świecki lider w Kościele

Recenzuje: Danuta Szelejewska

Pojmowany jako przywódca przewodzący innym, lider nie tylko pozyskuje zwolenników i wywiera na nich wpływ, ale przede wszystkim inspiruje oraz motywuje do osobistego rozwoju. Kwestię roli lidera we wspólnocie wierzących wyjaśnia Świecki lider w Kościele – niewielka publikacja Wydawnictwa Polskiej Prowincji Dominikanów W drodze, która rozwiewając wątpliwości, umożliwia zrozumienie oraz uporządkowanie myśli teologicznej.

Po zamieszczonym we Wstępie obszernym wyjaśnieniu kwestii terminologicznych pojęcia lider, jego autorytetu oraz uregulowanego prawem zakresu aktywnej współpracy hierarchii kościelnej ze świeckimi (synody partykularne i diecezjalne, rady duszpasterskie, katecheza, nadzór nad grupami parafialnymi, niektóre stanowiska kurialne oraz funkcje sądowe, rady ekonomiczne i mediacyjne, organy kolegialne, stowarzyszenia kościelne), Aleksander Bańka analizuje te cechy oraz umiejętności lidera, które słowo Boże wskazuje jako przywódczo wartościowe, po czym – powołując się na prawo kościelne – wyjaśnia teologiczne podstawy zaangażowania świeckich.

Ponieważ konstruktywne przywództwo lidera winno być rozumiane jako dar i zadanie, autor dokonuje szczegółowej analizy jego charakteru (fundament przywództwa), dojrzałej postawy (ewangelizacyjna determinacja), samodyscypliny (zdolność do przewodzenia samemu sobie stanowi podstawę przewodzenia innym) oraz osobistego wzrostu (poszerza perspektywę twórczych zmian, ukierunkowując tym samym na lepsze pełnienie misji czynienia uczniów, prowadzenia ku dojrzałej wierze, a także służby). Przestrzegając przed klerykalizmem, opisuje właściwy model współpracy między świeckimi liderami a hierarchią oraz wylicza szkodzące życiu wspólnotowemu toksyczne interakcje (upokorzenie, surowość i karanie, tłumienie emocji, perfekcjonizm, nadmierna kontrola, nadopiekuńczość, uwikłanie, zależność, pobłażliwość).

Zawarte w publikacji drobiazgowe rozważania są interesujące, przez co wyjaśnionych zostaje wiele trudnych kwestii w sposób całkowicie zrozumiały. W refleksjach autora nie brakuje satysfakcjonujących uzasadnień, na co mają wpływ odwołania do Pisma Świętego, cytaty biblijne (wraz z siglami), passusy z dokumentów Kościoła, wyszczególnione kanony, artykuły z KKK. Pomocne w zrozumieniu skondensowanej treści są fachowe interpretacje, przypisy bibliograficzne, wykaz polecanych lektur oraz bibliografia zawierająca dokumenty Kościoła i opracowania.

Należąca do serii Pszenica i Kąkol niewielka publikacja Wydawnictwa W drodze pokazuje, jak ogromna jest potrzeba obecności świeckich liderów służących, we współpracy z duchownymi, kościelnej wspólnocie. Wynika z niej, iż pełniący w Kościele przywódcze funkcje, winni mieć świadomość, że i oni przyczyniają się do rozwoju oraz wzrostu Kościoła. Przyniesie więc Świecki lider w Kościele korzyść wszystkim pragnącym pogłębić swoją wiarę.