Recenzja książki: Skrzydlata trumna

Recenzuje: Edyta Staniec

Tańcz, jak Ci zagrają

Swoją znajomość i przygodę z kryminałem retro większość polskich czytelników rozpoczynała chyba od Marka Krajewskiego i jego cyklu z Eberhardem Mockiem w roli głównej. Niewiele tylko mniej znanym bohaterem polskich powieści kryminalnych jest komisarz Zygmunt Maciejewski, bohater książek Marcina Wrońskiego. Między innymi powieści Skrzydlata trumna.

Wroński przenosi czytelników do Lublina przed- i powojennego. Wydarzenia toczą się w roku 1936 oraz 1945. Sprawy sprzed wojny wracają niczym bumerang, tym razem jednak komisarz Maciejewski znajduje się w roli przeciwnej niż ta, którą zwykle pełnił. Nie przesłuchuje, lecz jest przesłuchiwany. Stawka jest wysoka, bowiem gra toczy się o życie komisarza, poddanego wymyślnym torturom przez sadystycznego majora Grabarza.

Uwięziony Maciejewski wraca wspomnieniami do sprawy prowadzonej przed wojną, mającej związek z samobójstwem w fabryce samolotów. Śledztwo, którego prowadzenia wbrew zwierzchnikom podjął się niepokorny komisarz, przyniosło nieoczekiwany finał. Jaki? I jaki związek sytuacja sprzed lat będzie miała z wydarzeniami z roku 1945? O tym warto przekonać się podczas lektury.

Skrzydlata trumna to spora dawka historii, co nie dziwi w przypadku kryminału retro. Dominują tu wątki związane z przejmowaniem przez komunistów władzy w Polsce i metodami ich działania. Do tego dochodzi obraz dawnego Lublina, gratka nie tylko dla mieszkańców miasta! Dużym atutem powieści jest także poczucie humoru, które przejawia autor. 

Żeby nie było jednak za słodko: powieść może sprawić trudność w odbiorze ze względu na fragmentaryczność akcji. Raz poznajemy wydarzenia z 1936 roku, raz z 1945. Sama fabuła jest też mocno zagmatwana. Momentami można odnieść wrażenie pewnego chaosu, jaki wkradł się w opis poszczególnych wydarzeń…

Jedno nie ulega jednak wątpliwości. Pełnokrwista postać komisarza Maciejewskiego, który choć przypomina momentami Eberharda Mocka, jest jednak postacią oryginalną i zasługującą na uwagę. Marcin Wroński stworzył bliską czytelnikom postać, która nie chce tańczyć tak, jak jej inni zagrają. Wiele razy zaskoczy czytelnika, któremu wymykać się będzie przy próbach łatwego zaszufladkowania. Jest niepokorny nie tylko wobec innych bohaterów powieści. Niepokorny jest również w obliczu czytelników!

Warto przekonać się o tym podczas lektury. I warto przy okazji zwrócić uwagę na zakończenie powieści. Paradoksalnie: tak niejednoznaczne, zaskakujące, a tak oczywiste… Doskonałe zwieńczenie świetnej powieści kryminalnej.