Recenzja książki: Program psychostymulacji dzieci w wieku przedszkolnym z deficytami i zaburzeniami rozwoju
Recenzuje: Justyna Gul
W trosce o rozwój
Rozwój dziecka jest uwarunkowany wieloma czynnikami, wśród których najbardziej istotne są te o znaczeniu biologicznym oraz środowiskowym. Oddziaływanie tych zmiennych na organizm jest ściśle powiązane – dziecko rośnie, dojrzewa, doskonali się jego funkcjonowanie, dzięki czemu wykonuje ono coraz bardziej złożone czynności. Proces ten jest wspomagany przez stymulację zewnętrzną, czyli oddziaływanie przedmiotów znajdujących się w bliższym lub dalszym otoczeniu malucha. Niestety, nie każde dziecko ma możliwość w pełni wykorzystywać wrodzony mechanizm, jakim jest jego aktywność, nie każde reaguje tak samo na bodźce zewnętrzne. Przyczyny tego stanu mogą być różne - zarówno zaburzenia programu genetycznego, czynniki szkodliwe, wpływające na płód, przedwczesny poród czy też infekcje i przebyte we wczesnym dzieciństwie choroby zakaźne.
Niezależnie od przyczyny oraz przejawów zmian i zaburzeń, niezbędne jest rozpoczęcie pracy terapeutycznej, a także stworzenie dziecku jak najlepszych warunków do jego rozwoju, z uwzględnieniem ograniczeń związanych z deficytami. O terapii, a dokładnie o programie psychostymulacji dzieci z deficytami, możemy przeczytać w opublikowanej nakładem Oficyny Wydawniczej Impuls książce autorstwa Anny Franczyk i Katarzyny Krajewskiej. Pozycja Program psychostymulacji dzieci w wieku przedszkolnym z deficytami i zaburzeniami rozwoju obejmuje liczne ćwiczenia oraz zabawy dydaktyczne, które mogą być wykorzystane zarówno przez nauczycieli przedszkolnych i wczesnoszkolnych, jak i terapeutów czy rodziców, szczególnie w pracy z dzieckiem o specjalnych potrzebach edukacyjnych.
Książka składa się z pięciu części, dotyczących funkcjonowania dziecka w środowisku oraz czterech poziomów postępowania terapeutycznego. Lektura przynosi odpowiedź na pytanie o cele szczegółowe programu, metody, formy i zasady pracy podczas jego realizacji. Poruszony został również problem współpracy z rodzicami oraz funkcjonowania dziecka w środowisku. Autorki podzieliły stymulowanie rozwoju dziecka w zakresie funkcjonowania w środowisku na dwie grupy, obejmujące czynności samoobsługowe oraz nawiązywanie kontaktów społeczno-emocjonalnych.
Zaproponowany w książce program psychostymulacji obejmuje natomiast takie poziomy pracy terapeutyczno-stymulacyjnej, jak: poziom zmysłowy (poziom pierwszy), poznawczy (poziom drugi), odkrywczo-badawczy (poziom trzeci) oraz abstrakcyjno-symboliczny (poziom czwarty). Na każdym z tych etapów autorki proponują ćwiczenia rozwijające właściwe obszary działań objęte programem, zaś uzupełnieniem samego programu są arkusze obserwacyjne, które zostały dołączone do każdego poziomu terapeutycznego. Książka zawiera również aneks (na płycie CD), zawierający przepisy prawne regulujące podstawę programową wychowania przedszkolnego, kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół i kształcenia w profilach w liceach profilowanych.
Sięgając po książkę Oficyny Wydawniczej Impuls, otrzymujemy program wiążący treści programowe zawarte w przepisach z określonym na danym poziomie obszarem oddziaływań terapeutycznych, zaś szczególnie cenne są propozycje ćwiczeń, jakie można wykorzystać zarówno w pracy indywidualnej z dzieckiem, jak i w przypadku zajęć w małych grupach. Ćwiczenia mogą służyć również jako podpowiedź i nieoceniona pomoc przy konstruowaniu własnych programów. To sprawia, że publikacja ma wszechstronne zastosowanie, zaś wszystkie proponowane przez autorki działania służą najważniejszemu celowi – dobru dziecka i pracy zarówno nad jego sferą poznawczą, jak i emocjonalno-społeczną czy ruchową.
