Recenzja książki: Lewa strona życia

Recenzuje: Magdalena Galiczek-Krempa

Żyjąc szybko, osiągając sukcesy i realizując pasje, właściwie nie mamy czasu, by obejrzeć się za siebie. Nie bierzemy także pod uwagę tego, że ktoś – lub coś – mogłoby ten kruchy, choć żmudnie budowany stan rzeczy zburzyć. Tak żyje bohaterka powieści Lisy Genovy, Sarah Nickerson. Spełniona zawodowo, szczęśliwa mężatka i matka trójki dzieci właściwie nie wyobraża sobie innego życia niż na pełnych obrotach. Niestety, swoje wyobrażenia i oczekiwania względem przyszłości za sprawą poważnego wypadku musi solidnie przedefiniować.

Lewa strona życia to opowieść o godzeniu się. O godzeniu się z odniesionym urazem i jego skutkami, jakie przytrafić mogą się każdemu człowiekowi. Sarah ulega poważnemu wypadkowi samochodowemu. Kiedy odzyskuje w szpitalu świadomość, okazuje się, że odniesione w kolizji obrażenia spowodowały u kobiety zespół pomijania stronnego. Uszkodzona prawa półkula mózgu sprawia, że Sarah ignoruje wszystko, co znajduje się po jej lewej stronie, łącznie z lewą stroną jej ciała. Początkowo sytuacja wydaje się dziwna, trudna wręcz do wyobrażenia. Kobieta nie potrafi korzystać ze swojej lewej ręki ani nogi, co utrudnia jej normalne funkcjonowanie. Sara nie może chodzić bez pomocy laski, nie widzi jedzenia po lewej stronie talerza, nie potrafi odczytać słów po lewej stronie kartki, a często także nie zauważa lewej strony słowa. Zespół pomijania stronnego zdaje się władnać życiem kobiety.

Powieść Lisy Genovy to jednak nie tylko historia o akceptacji choroby. To godzenie się głównej bohaterki z nową, boleśnie trudną życiową sytuacją. Odsunięta od zawodowych obowiązków Sara nie potrafi znaleźć sobie miejsca. Dni wypełnia jej rehabilitacja, a wolne, spędzane w domowym zaciszu godziny nie dają jej poczucia, że wreszcie ma więcej czasu dla własnych dzieci.

Główna bohaterka godzi się także z matką. Matką, która po tragicznej śmierci swojego syna odsunęła się od maleńkiej Sary - wtedy, gdy ta najbardziej jej potrzebowała. Trudne i bolesne wspomnienia, pretensje i żale zdają się stać murem między kobietami. Dopiero bezradność Sary i pragnienie odkupienia win, jakie rozbudziło się w sercu jej matki, sprawiają, że kobiety nawiązują nić ufnego porozumienia.

Ułamek sekundy, moment, który sprawił, że życie Sary i jej rodziny zupełnie zmieniło oblicze zdaje się mieć długofalowe, katastrofalne skutki. Bardzo długi okres rehabilitacji i leczenia sprawia, że odsunięta od pracy zawodowej Sara nie przynosi do domu solidnego zastrzyku pieniędzy. Firma zatrudniająca jej męża, Boba, stoi na skraju bankructwa. Sarah i Bob muszą spłacać dwie hipoteki, opłacać bieżące rachunki, a także regulować opłaty za zajęcia pozalekcyjne swoich dzieci i pracę ich opiekunki. 

Jednak mimo kłopotów, jakie choroba i niepełnosprawność Sary przyniosły Nickersonom, kobieta zaczyna w pewnym momencie zauważać jasne strony ich obecnej sytuacji. Czy będąc niemalże całkowicie zależnym od innych, można jeszcze żyć pełnią życia? Czy podczas, gdy lewa strona świata to dla Sary tabula rasa, kobieta może jeszcze doświadczyć szczęścia? Lisa Genova udowadnia, że choć bywa to niezwykle trudne, nie jest to niemożliwe.

Lewa strona życia to powieść, której narratorką jest Sarah. Opisy wszystkich wydarzeń, opinie i plany głównej bohaterki czytelnik poznaje zatem z perspektywy pierwszej osoby. Narracja prowadzona jest prostym, potocznym językiem, a fabuła wciąga od pierwszej do ostatniej strony. Od książki trudno się oderwać, pozorna stagnacja i monotonia szpitalnego życia przekuta zostaje w powieści w kipiącą zmianami i niecodziennymi zdarzeniami narrację. Tragedia, której czoła stawić musi Sarah, a która rozbija czytelnika na tysiące drobnych kawałków, sprawia, że z większą niż dotąd wdzięcznością spojrzy on na dotychczasowe życie i możliwości, jakie mu ono ofiarowuje. W powieści nie brakuje jednak opisów sytuacji, które napełniają czytelnika wiarą w ludzką siłę i determinację. Lisa Genova, tworząc postać swojej bohaterki, obdarzyła ją ironią, bezpośredniością i ciętym językiem. Stąd tak wiele w powieści komicznych dialogów czy zabawnych, łagodzących smutną atmosferę chwil.

Tym, co wyróżnia Lewą stronę życia spośród książek opisujących ludzkie tragedie czy życie po poważnym wypadku, jest lekki styl oraz wszechobecna nadzieja. Wertując strony powieści, czytelnik jest przekonany, że bohaterka, jeśli nawet zupełnie nie pokona choroby, to z pewnością znajdzie cel, który osiągnie i który przyniesie jej szczęście. Lewa strona życia to opowieść, która - biorąc za punkt wyjścia niewyobrażalną tragedię - dociera do momentu, który bez wątpienia można nazwać szczęściem. Szczęściem, które, gdyby nie wypadek, wciąż mogłoby leżeć poza zasięgiem bohaterów.