Wplątani
Arkadiusz Rączka

 Wprawdzie okładka z elementami drutu kolczastego, stosowanego w obozach i łagrach jako ogrodzenia, nie zapowiadała lekkiej lektury, lecz raczej powieść o tematyce, która będzie może obciążać psychikę, to jednak ciekawość przeważyła, tym bardziej, że zupełnie nieznany mi autor zaintrygował mnie swą niezwykle bogatą biografią i tym co wyczytałam w notce go prezentującej, a mianowicie, że " Ceni sobie wędrówki w czasie i przestrzeni" a "Do przeszłości dociera poprzez pisanie książek". Muszę przyznać, że to przyciągająca rekomendacja. A po przeczytaniu "Wplątanych " mogę śmiało napisać, że czas im poświęcony nie był stracony, gdyż lektura tej książki, którą określiłabym jako historyczno przygodową dostarczyła mi dodatkowej, bardzo realistycznie i interesująco zaprezentowanej, opartej na faktach z udziałem autentycznych postaci, wiedzy historycznej, a brawurowo i z ogromnym polotem opowiedziana, na tle wojny bolszewicko - polskiej, historia dwu przyjaciół z piotrogrodzkiej szkoły oficerskiej sprawiła, że czytałam książkę z niesłabnącym zainteresowaniem od początku do końca.

Polak Wolski i Rosjanin Fiodor Dobrynowicz, byli absolwenci piotrowskiej szkoły oficerskiej, spotykają się niespodziewanie w łagrze koło Krasnojarska, na dalekiej, bezkresnej Syberii. Fiodor trafił tu jako oficer białogwardzista a Wolski, jako rotmistrz, wspomagającej aliantów w walce po stronie Białej Gwardii, polskiej Dywizji Syberyjskiej. Obaj znaleźli się w poważnych tarapatach, w obliczu grożącej im śmierci, Wyzwoleniem miał być opracowywany plan ucieczki, ale Fiodor niestety zostaje zabrany przez oprawców z Czeka i los jego zdaje się być dla Wolskiego przesądzony, który musi teraz zdać się wyłącznie na siebie. I gdy tylko trafia się okazja, gdy znajdzie się poza obozem, podejmuje to ryzyko razem z poznanym tam majorem Dziewulskim. Ucieczka się udaje a Wolski chcąc wywiązać się z obietnicy danej Fiodorowi zabiera w podróż do Polski, gdzie chce dołączyć do swojej Dywizji, jego żonę, Ninę. W drodze, która wiedzie przez Mandżurię a później długie tygodnie statkiem Jarosław aż do Gdańska Wolski, święcie przekonany, w czym go utwierdził Dziewulski, o śmierci Fiodora nawiązuje romans z Niną i zakochuje się w niej. Po dotarciu do Warszawy dołącza do Dywizji i bierze udział w walkach. Z Fiodorem, który jednak nie został zabity przez czekistów i podążał, biorąc czynny udział w wojnie, również w stronę Warszawy, jako dowodzący w armii czerwonej, Wolski spotyka się po wojnie, w obozie dla jeńców, gdzie przebywa Fiodor. Obaj psychicznie poobijani, gdyż Wolski nie może sie pozbierać po dramacie Niny a Fiodor po sprawie z Maszą, z którą połączył go tragicznie zakończony gorący romans nie potrafią się już porozumieć.
To tyle w skrócie, by nie zdradzać zbyt wiele, o fabule książki, której akcja toczy się w 1920 roku - w trakcie wojny polsko-bolszewickiej - na terenach byłego Kraju Rad i Polski, a której główną osią są przeplatające się wątki z udziałem Wolskiego i Fiodora, dla których to wątków tło w dużej mierze stanowią epicko przedstawione przez Arkadiusza Rączkę działania wojenne.

Bohaterów książka ma czworo, a są to Wolski, Fiodor, Nina, żona tego drugiego oraz jego była znajoma a obecna kochanka, Masza, bezwzględna czekistka wywodząca się z arystokracji. Ale jest jeszcze jeden bohater, nieosobowy, a jest nim wszechobecny w bolszewickiej Rosji, za czasów Lenina, terror. "Wplątani" są więc również opowieścią o niesamowitym terrorze jaki stosowała opresyjna władza bolszewicka wobec osób uznanych za kontrrewolucjonistów a zatem za wrogów nowego porządku, a wrogiem można było stać się bardzo szybko. I tu szczególny udział mają czerezwyczjki, miejsca kaźni, w których stosowano dziesiątki wymyślnych tortur, które potrafiły złamać niejednego, w których masowo mordowano ludzi. W takiej czerezwyczajce Fiodor Dobrynowicz, oficer Białej Gwardii, wybiera życie i przechodzi na stronę dotychczasowego wroga a jego żona, o czym ani on, a tym bardziej Wolski, w której ten zakochuje się podczas podróży do Polski, nie wiedzą, staje się szpiegiem, co w przyszłości doprowadzi ją do dramatu. I tutaj Fiodor spotyka Maszę, która odegra dużą rolę w jego nowym życiu.
Wymieniane w książce rodzaje stosowanych przez czekistów na przesłuchaniach w czerezwyczajkach tortur wpływały porażająco na moje emocje w trakcie czytania. Nad czymś tak niewyobrażalnym trudno przejść obojętnie.

"Wplątani" to powieść posiadająca wiele walorów, ale chyba najważniejszym jest w niej realizm historyczny, w którym poruszają się fikcyjni bohaterowie. Poza tym szybko tocząca się akcja, żywy i soczysty język, który akurat w tej książce nie razi, gdyż mamy tu do czynienia ze specyficznymi środowiskami i oczywiście niebanalni, tacy z krwi i kości bohaterowie, posiadający bogate, wyraziste osobowości. A to wszystko sprawiło, że książka mnie nie nudziła i czytałam ją z dużym zainteresowaniem. Tym bardziej, że ostatnio coraz bardziej pociąga mnie historia XX wieku.

Polecam tę pozycję szczególnie interesującym się historią.

     „Wrony krakały, przysiadały na śniegu i przez chwilę szły wzdłuż pochodu, przekrzywiając okrutne główki. Przypatrywały się jeńcom z akademickim zainteresowaniem…”

Jest rok 1920, wojna polsko – bolszewicka zbiera swoje żniwo. Niespodziewanie w łagrze pod Krasnojarskiem spotyka się dwóch serdecznych przyjaciół. Wolski, rotmistrz Polskiej Dywizji Syberyjskiej i Fiodor, oficer białej gwardii. Fiodor przeczuwa, że niedługo zostanie rozstrzelany, dlatego spotkanie przyjaciela jest dla niego jak wybawienie. Prosi Wolskiego, aby ten pomógł jego ukochanej żonie Ninie, przedostać się do Polski. Ich drogi ponownie się rozchodzą, kiedy spotkają się kolejny raz będą stali po przeciwnych stronach barykady z bronią wymierzoną przeciwko sobie.

Poplątane życiowe ścieżki czworga młodych ludzi, uwikłanych we wzajemne zależności, uczucia, nieporozumienia, brak szczerości, a w tle ważą się ludzkie losy i przyszłość Polski w bitwie warszawskiej. Każdy z nich podejmuje jakieś ryzyko, walczą o przetrwanie, o godność, miłość. Jedna decyzja i jej nieodwracalne skutki. Przyjaźń poddana trudnej próbie, czy wyjdą z niej zwycięsko? Zdrada, zawiedzione nadzieje, rozgoryczenie i nadzieja… Powieść obyczajowa, idealnie wplątana w prawdę historyczną, przerażające opisy ówczesnej rzeczywistość, okrutne, bestialskie tortury – ich makabryczne opisy, powodowały, że włos się jeżył. Bardzo dobrze, realnie ukazane sceny walk, bitew, gdzie krew się leje, a trup gęsto ścieli. Zatrważający, realny obraz życia rosyjskiego ludu. Głód, nędza, bieda, katorżnicza praca, donosy, represje, terror, zsyłki, śmierć. Nieustający strach i niepewność.

      „Zapanował tak straszny terror, że ogólnie prawie za wszystko można było zastać skazanym na śmierć”. 

Trudna, złożona historia, o ludziach ich namiętnościach, przyjaźni, która zostanie poddana niejednej próbie. Odwadze, honorze, służbie dla ojczyzny. A wszystko to na tle przejmujących wydarzeń historycznych. Intrygujące zakończenie daje do myślenia. Mam nadzieję, na kolejne spotkania z twórczością autora. Polecam.

Przyznam, że jestem pozytywnie zaskoczona. Raz jeszcze znalazło zastosowanie powiedzenie, żeby nie oceniać książki po okładce. Zachęcił mnie opis, okładka zniechęcała, ale w końcu zdecydowałam się na ebooka. Nie żałuję. Od pierwszych stron byłam w szoku, bo nic nie słyszałam o tym autorze, a książkę świetnie się czyta, jakby się żyło w tamtych czasach albo oglądało film o tej epoce. Od dzisiaj to mój ulubiony pisarz obok Twardocha. Znalezisko tym cenniejsze, że niespodziewane, bo Twardocha znają wszyscy. Fabuła, przyznam, jest bardzo zakręcona, trzyma w napięciu i zakończenie jest niespodziewane, aż trudno się powstrzymać, żeby nie napisać więcej, ale nie chcę spoilerować. Obawiałam się, że to będzie kolejna patriotyczna sztampa. Nic z tych rzeczy, chociaż historia jest fajnie pokazana, ale na pierwszym planie są emocje i refleksje bohaterów. W dodatku ważną rolę odgrywają dwie kobiety, zupełnie różne osobowości, ale w jakiś sposób polubiłam je obie, chociaż jedna z bohaterek jest bardzo skryta i tajemnicza. Fajna książka, czekam na następne