Trzynasty dzień tygodnia
Ryszard Ćwirlej

Po raz pierwszy czytałam książkę Pana Ryszarda Ćwirleja i zdecydowanie muszę powiedzieć, że ta książka miała swój własny charakter i styl! 
Książka rozpoczyna się w nocy z 12 na 13 grudnia, czas kiedy w Polsce został wprowadzony stan wojenny. Mamy w niej mnóstwo postaci i stron. Widzimy pracę oczywiście MO i SB. Widzimy jak się do siebie mają i jak to wyglądało kiedyś. Mamy zabójstwo, potem dość szybko pojawiają się kolejne, mamy przesłuchania, pogonie i libacje. Książka z charakterem i z odrobiną humoru! Szybko się w niej wszystko dzieje, rozdziały to kolejne minuty i godziny poszczególnych dni. Na koniec już zupełnie przyśpiesza i na pewno podczas czytania nie będziecie się nudzili. Podoba mi się powrót do tamtych lat, przedstawienie tego charakteru i pokazanie go z trochę innej perspektywy. Sama urodziłam się w latach `90, więc żyć w komunizmie nie było mi pisane, ale bardzo lubię poznawać tą część polski na kartach właśnie takich książek! 

(Kliknij aby rozwinąć opinię)

Świetna rozrywka w PRL-owskim stylu :)

(Kliknij aby rozwinąć opinię)

,,Trzynasty dzień tygodnia" autorstwa Ryszarda Ćwirleja jest według chronologii pierwszą częścią cyklu ,,Poznańscy milicjanci". W kryminale tym autor przenosi czytelnika do tragicznego dnia 13 grudnia 1981 roku i ukazuje pierwsze godziny po wprowadzeniu przez Wojciecha Jaruzelskiego stanu wojennego. Milicja i służba bezpieczeństwa rozpoczyna zatrzymywanie polskich opozycjonistów. W trakcie akcji, w jednym z mieszkań funkcjonariusze natrafiają na zwłoki, które noszą wyraźne ślady tortur. Pojawia się zatem sprawa kryminalna odpowiednia dla organów ścigania. Funkcjonariusze Milicji Obywatelskiej Marcinkowski, Brodziak i Olkiewicz będą musieli mocno się napocić i nagłówkować aby doprowadzić sprawę do rozwiązania. ,,Trzynasty dzień tygodnia" ukazuje czytelnikowi kawałek mrocznej historii Polski i wywołuje zapewne w czytających negatywne wspomnienia. Autor jakby chcąc wynagrodzić czytelnikowi tę mroczną stronę powieści - stan wojenny, zamieszcza w fabule wiele żartów i dowcipów, które potrafią doskonale rozbawić i zmniejszyć w odpowiedniej chwili towarzyszące lekturze napięcie emocjonalne. Powieść polecam szczególnie tym czytelnikom, którzy nie maja pojęcia czym był stan wojenny w Polsce a zarazem o tym jak ludzie żyli, czy nawet egzystowali w tym tragicznym dla wielu Polaków czasie. W prawdzie nie jest to książka historyczna a kryminał, jednak bardzo przemawiająca do naszej wyobraźni. Dla mnie, Ryszard Ćwirlej wykonał kawał dobrej roboty roboty.

(Kliknij aby rozwinąć opinię)

Marcinkowski i Brodziak z kryminalnej oraz Olkiewicz z SB muszą znaleźć morderców działaczy "Solidarności". Wprowadzenie stanu wojennego nie ułatwia im śledztwa. Znakomita powieść. Wyborni bohaterowie, dynamiczna akcja, kapitalnie oddany klimat tamtych dni. Wielbiciele kryminałów powinni przeczytać koniecznie.

(Kliknij aby rozwinąć opinię)

„Trzynasty dzień tygodnia” to wyśmienita powieść kryminalna, która z całą pewnością przypadnie do gustu nie tylko klasycznemu pożeraczowi opowieści ze zbrodnią w tle, ale zadowolić też powinna bardziej wymagającego czytelnika, który doceni nie tylko ciekawy koncept, soczyste postaci skreślone ręką wprawnego obserwatora ludzkich typów, ale także drobiazgowo zbudowaną scenerię, tak w aspekcie prawdy o historycznych wydarzeniach, jak i szacunku dla rekwizytów i detali, które są charakterystyczne dla słusznie już minionej epoki. Dla jednych będzie to podróż w nie tak jeszcze odległe czasy początku lat osiemdziesiątych ubiegłego wieku, dla młodszych, urodzonych już po okresie tak zwanej transformacji, ciekawa lekcja historii. Z tego zresztą słyną wszystkie powieści Ryszarda Ćwirleja, składające się na „neomilicyjny” cykl. Tym razem tłem dla kryminalnej intrygi będzie jeden z mroczniejszych epizodów naszej współczesnej historii czyli stan wojenny.

Rzecz zaczyna się w nocy z 12 na 13 grudnia 1981 roku i wraz z rozwojem akcji, towarzyszyć będziemy bohaterom i mieszkańcom Poznania w tych niezwykłych wydarzeniach dziejowych. To będzie wyjątkowo soczysta, nie tylko dzięki żywemu, pełnemu lokalnego kolorytu i gwary językowi, zbeletryzowana i przez to szalenie wciągająca lekcja historii.

Powieść Ćwirleja urzeka dbałością o dokładne odwzorowanie detali tamtej epoki, co czyni tę powieść szczególnie miłą sentymentalnie nastrojonemu czytelnikowi, który może, zanurzając się w tę retrospekcję, przywołać z pamięci obrazy ze swojej młodości czy dzieciństwa. Tak było ze mną, który co prawda stan wojenny pamiętam jak przez mgłę, ale resztę charakterystycznych akcesoriów tej wydawałoby się szalenie odległej epoki wspominam czasami w rozmowach z rówieśnikami i rodzicami. Scenerią „Trzynastego dnia tygodnia” są zakopcone tanim tytoniem popularnych lub radomskich mieszkania w blokach z nieodłączną drewnianą boazerią na ścianach korytarza, szare ulice, po których snują się policyjne nyski, a duże fiaty tajniaków ścigają obywateli w maluchach i kopcących syrenkach. W telewizji seriale „Stawka większa niż życie” i „Czterej pancerni i pies”, w księgarniach serie „Ewa wzywa 07” oraz wojenne „Tygrysy”. Towary na kartki, kolejki przed sklepami, gdy rzucano jakiś luksusowy towar w rodzaju kawy czy kakao, wreszcie marzenie każdego obywatela Fiat 126p czyli popularny Maluch i legendarny kij od szczotki wożony na tylnym siedzeniu.
W taką właśnie scenerię wplótł Ćwirlej kolejną swoją opowieść „milicyjną” w której poznańskie „szkieły” mierzą się z kolega esbekami w pogoni za zaginionymi pieniędzmi, w niewyobrażalnej jak na tamte czasy kwocie kilkudziesięciu tysięcy marek niemieckich, któ®e to próbują ukryć członkowie „Solidarności”, umykający przed internowaniem. Po obu stronach barykady, wszak mamy do czynienia z formą wojny domowej, znajdziemy postaci sympatyczne czy wręcz pozytywne oraz zwyczajnie podłe i odrażające. Nie będzie więc trudno o czyny zbrodnicze, które dodatkowo będą komplikować i napędzać akcję, i tak już wyjątkowo napiętą z powodu wspomnianych okoliczności historycznych.

Gęstą kryminalną atmosferę stanu wojennego pogłębiają jeszcze dym z papierosów palonych dosłownie wszędzie oraz, mimo wprowadzonej 13 grudnia prohibicji, dosłownie rwące potoki przeróżnych alkoholi, od piwa i wódki, do których stróżowie prawa mają praktycznie nieograniczony dostęp, po domowe wyroby mistrzów w dziedzinie pędzenia trunku zwanego popularnie bimbrem. Niektórzy z bohaterów mogą wręcz imponować niesamowitą kondycją organizmu, który po kilku dobach na służbie wytrzymuje stałe podlewanie go napojami wyskokowymi. Można pokusić się o opinię, że tego alkoholu jest tu faktycznie zbyt dużo, jest on jednak tak immanentnie wpisany w charakterystykę postaci poznańskich milicjantów, że cenzurowanie tekstu w tej materii okazałoby się zabiegiem równie absurdalnym, co czyszczenie listy dialogowej kultowych „Psów” Pasikowskiego z wulgaryzmów. Tych zresztą również nie brakuje w rozmowach bohaterów Ćwirleja, które brzmią niczym teksty zasłyszane na ulicy i które doskonale uzupełniają pełnokrwiste charakterystyki postaci skreślone ręką Autora.
Świetna rzecz, naprawę warto po nią sięgnąć nie tylko dla zabicia czasu.

 

(Kliknij aby rozwinąć opinię)

Twórczość autora poznałam i pokochałam dzięki serii z Antonim Fischerem, teraz czas na „Milicjantów z Poznania”.

 

W mroźną noc z 12 na 13 grudnia 1981, kiedy nagle telefony w całej Polsce milkną, radio i telewizja kończą nadawanie, a na ulice wyjeżdżają opancerzone samochody wojskowe i czołgi, dochodzi do morderstw drobnych działaczy Solidarności. Niezłomni poznańscy milicjanci starają się ustalić kto może stać za zbrodnią i jakimi motywami się kierował. 

 

Zagadka kryminalna wydaje się być jedynie pretekstem do ukazania miasta i mentalności jego mieszkańców w tym trudnym okresie. Przedstawienia specyfiki pracy milicjantów, ich reakcji na stan wojenny i rywalizacji z SB. Autor w realistyczny, ale i cudownie humorystyczny sposób oddaje atmosferę tamtych dni. 

Od nadmiaru wódki i bimbru nieraz zakręciło mi się w głowie, a przypomnienie poznańskiej gwary, tak mi bliskiej i znanej z dzieciństwa, cieszy jak wystany w kilometrowej kolejce papier toaletowy.

 

Powrót do przeszłości, z odrobiną nostalgii i dużą dawką humoru, polecam każdemu kto pamięta tamten czas, ale i tym którzy chcieliby go poznać inaczej niż z kart książek historycznych. Inaczej i z całą pewnością w dużo ciekawszej i przyjemniejszej formie.

(Kliknij aby rozwinąć opinię)