Te chwile
Herbjrg Wassmo

Kto raz przeczytał (jakąkolwiek) książkę Herbjørg Wassmo – ten już nigdy nie zapomni o norweskiej pisarce. Na czym polega fenomen tej autorki? Na pisaniu o rzeczach trudnych, czasem nawet najtrudniejszych, w sposób niezwykły, prosty, ale zarazem nieco poetycki? A może na tym, że w jej utworach tak wiele jej samej? Nie sposób wymienić tej jednej cechy, wszystko u Wassmo bowiem gra jak w najlepszej orkiestrze, dodatkowo w swoją muzykę angażuje ona odbiorcę, fundując mu przeżycia, jakich nie znajdzie nigdzie indziej.   Wassmo dość dawno, choć raczej nieśmiało, wkroczyła na polski rynek. Dopiero ubiegłoroczne wydanie autobiograficznego „Stulecia” przyniosło należny autorce rozgłos. Jak udowadnia sama powieść – całkiem zasłużenie. Autorka „Księgi Diny” zwierza się ze swoich bolesnych, traumatycznych przeżyć, opowiada z zaskakującą szczerością o blaskach i – częściej – cieniach swojego życia. Tam słowem-kluczem był wstyd. W„Tych chwilach” pierwszą część opowieści również zdominował wstyd, ale już w innym – dla pisarki – znaczeniu. Te oba jej „wstydy” ukształtowały młodą psychikę, były brzemieniem, ale stały się również impulsem do zmian.   „Te chwile” to książka kontynuująca linię wyznaczoną przez „Stulecie”. Tu autorka skupia się wyłącznie na pierwszoplanowej postaci (można by zaryzykować: na sobie, ale trzeba mieć na uwadze to, co Wassmo często podkreśla – wiele u niej fikcji opartej na rzeczywistości). Na kartach książki pojawiają się cienie Diny i Tory (postacie z pierwszych książek), które z bohaterką mają wiele wspólnego, ale przede wszystkim powraca ta nieco zahukana (choć stale się wewnętrznie buntująca) dziewczynka z poprzedniej książki, która tutaj staje się silną, walczącą o niezależność kobietą.   Początkowo wydaje się, jakby w życiu bohaterki wszystko działo się bez jej woli. Wykorzystywana, dopasowująca się do otoczenia, sytuacji, potrzeb czy kaprysów innych. Stopniowo wyłania się z niej siła, która u kobiet z prozy Wassmo jest charakterystyczna – pozwalająca na bycie sobą, na samodzielność i szczerość. Nie zabraknie w „Tych chwilach” rozważań o ciąży czy macierzyństwie w ogóle, o dziedzictwie i roli kobiety we współczesnym świecie.   Bohaterka jest dla siebie bardzo surowa, ale to właśnie kształtuje najmocniej jej postawę. Nie ułatwia sobie zadania i dostaje cenne nagrody za hart ducha – przede wszystkim wymarzoną niezależność. Choć jej droga jest niezwykle trudna, mimo częstych potknięć wiedzie na szczyt. Kobieta uwalnia się spod jarzma ojca, spełnia się w roli nauczycielki, wychodzi za mąż (to kolejna bolesna lekcja życia) czy wreszcie zyskuje odwagę, by podążać w kierunku marzeń – studiuje, pisze i wydaje tomiki, powieści. Jest ceniona, nagradzana, szanowana. Niemal zawsze jej towarzyszem była dojmująca samotność myśli, pragnień, oczekiwań, poszukiwań. Stąd tak wiele tu mentalnych spotkań m.in. z S. de Beauvior, V. Woolf czy choćby Raskolnikowem, pogłębiających psychologiczną sylwetkę bohaterki.   Nie sposób w pełni opisać stylu Wassmo, jej pióro hipnotyzuje, bywa ostre i rozdzierające papier, po którym sunie, czasem subtelne, jakby miękkie, delikatnie głaszczące kartkę. Pokazuje nam zdania-wizje, które wywołują u czytelnika pewien rodzaj niepokoju, zmuszają do nieustannego oczekiwania na kolejny ruch, następny akapit niosący nową porcję emocji. Pisarka metaforyzuje język, wprowadza skandynawski klimat, oblekając swoją opowieść w iluzję dystansu, ale słowa zdradzają ból (mimo iż po części tylko jej własny). Autorka ma niebywały dar używania tych najbardziej właściwych słów, zwłaszcza w opisach trudnych przeżyć, palących uczuć – wielka tu również zasługa E. M. Bilińskiej. Proza Wassmo (i doskonały przekład) tonomen omen najznakomitszy smak słowa.   Norweska pisarka dzieli się mnóstwem myśli, które stają tymi punktami, w których czytelnik musi przerwać lekturę, ponieważ te zdania kołaczą, wybrzmiewają i powracają, każą się rozważyć, przeanalizować. Pierwsze strony powieści Wassmo otwierają wyjątkową przestrzeń, po której czytelnik porusza się z wielką przyjemnością, emocjami, z którymi nieraz trudno sobie poradzić, ale i z niemałymi oczekiwaniami. A pisarka nigdy nie zawodzi i zapewnia wszystko, czego potrzebuje odbiorca.

(Kliknij aby rozwinąć opinię)

Herbj?rg Wassmo to wybitna norweska pisarka, wielokrotnie nagradzana za swoje książki. Otrzymała między innymi prestiżową nagrodę literacką Rady Nordyckiej, Nagrodę Krytyków, Nagrodę Księgarzy oraz Nagrodę im. Amalie Skram. "Te chwile" to jej najnowsza powieść wydana w Polsce. Poznajemy bezimienną bohaterkę, z którą przejdziemy przez całe jej życie. Razem z nią będziemy przeżywać trudne dzieciństwo spowodowane relacjami z ojcem, nastoletnią ciążę, studia, pierwszą pracę, małżeństwo, początek pisarskich sukcesów. Nie zabraknie wzlotów i upadków, chwil radości i smutku. "Te chwile" to opowieść o życiu. Tak po prostu. Ale napisana w wyśmienity sposób. To znakomita książka dla każdej kobiety. Książka napisana jest bardzo dojrzale; w stylu, który zmusza czytelnika do uważnej lektury. Mnie na początku było ciężko się do niego przyzwyczaić, troszeczkę się gubiłam. Czułam jakiś niepokój. Jednak czym bardziej zagłębiałam się w lekturę, tym bardziej zaczynałam go doceniać i się nim delektować. Rozdziały są bardzo krótkie, poznajemy różne fragmenty z życia bohaterki, to uchwycone chwile. Bezimienna bohaterka to kobieta, która stara się być silna, szuka swojej drogi i pragnie szczęścia. Przeżywa wzloty i upadki, gubi się w brutalnej rzeczywistości, jest samotna i nieszczęśliwa, czuje się wyobcowana, sprawia wrażenie niewidzialnej. To kobieta, do której czuje się sympatię i kibicuje się jej z całych sił. To nie jest książka, którą można przeczytać w jeden dzień. Ja musiałam co jakiś czas trochę od niej odpocząć i do lektury wrócić następnego dnia. To książka, do której trzeba być gotowym, zacząć jej czytanie z głową, której nie zaprzątają żadne problemy, troski. Potrzebne jest absolutne skupienie. To też jednak z tych powieści, o których naprawdę ciężko mi pisać, więc pozostaje mi ją tylko polecić. A zwłaszcza kobietom. kingaczyta.blogspot.com

(Kliknij aby rozwinąć opinię)

Jest to kolejna książka tej autorki którą dosłownie pochłonęłam. Wassmo ma wręcz nieprawdopodbna umiejętność pisania głębokich portretów kobiecych. Tym razem poznajemy historię życia kobiety której dorosłość wraz z niezaplanowaną ciążą rozpoczęła sie za wcześnie i nie pozwoliła odkryć bohaterce kim jest i co chciałaby robić. Jest to opowieść o trudnym dojrzewaniu i trudnych życiowych decyzjach. Myślę, że większość kobiet znajdzie tam kawałek siebie.

(Kliknij aby rozwinąć opinię)