Pobojowisko
Michael Crummey

,,Pobojowisko" to tekst lodowaty, surowy, przytłaczający, w którym nie potrafiłam dostrzec nawet cienia piękna czy nadziei. To portret człowieka, który na skutek traumatycznych, wojennych doświadczeń, sam staje się swoim największym wrogiem, obarcza się winą za zaistniałe zbrodnie i - w imię ich odkupienia - rezygnuje z tego, co dlań najcenniejsze. A potem pogrąża się w tej rezygnacji, czyniąc z niej sposób na życie, tarczę ochronną i powód do dumy. Dziwią mnie nieco opinie głoszące, że jest to przede wszystkim powieść o wyklętej miłości. Po pierwsze, mam wrażenie, że najistotniejsza jest tu wojna i jej skutki oraz temat zła i pragnienia zemsty, zakorzenionych w naturze człowieka. Po drugie, nie bardzo rozumiem, jak mielibyśmy definiować owo "wyklęcie"? Jako wykluczenie z danej społeczności? Czy jako działanie Siły Wyższej? Tak naprawdę dzieje pojawiającego się tu uczucia od początku do końca ukształtowane są jedynie (!) przez osoby najbardziej zainteresowane, ich lęki, wstyd, desperację czy błędne założenia. Poczynania głównej bohaterki sprawiają, że potępienie społeczne, które rzeczywiście się pojawia, mogłoby stać się sprawą marginalną i bez większego znaczenia, jednak jej niedoszły partner przekształca je w zarzewie wszystkich problemów. Los człowieka nie wydaje się być obłożony klątwą o nadnaturalnych źródłach. Bohaterowie uginają się pod ciężarem złych decyzji, podejmowanych z większym lub mniejszym rozmysłem, ale pozostających ICH decyzjami. Powieść Crummeya to również rzecz o ślepym, kamiennym uporze, który nie pozwala nam powiedzieć drugiej osobie, jak bezgranicznie ją cenimy i sprawia tym samym, że zrujnowane zostaje życie niekiedy jednostki, a niekiedy nawet kilku pokoleń. To tekst o katastrofalnym w skutkach milczeniu, o rozmijaniu, o życiowych pomyłkach, zrodzonych z tego, że ktoś komuś czegoś nie wyznał. Cała historia jest również nawiązaniem do tak zwanego ,,efektu motyla", czyli przekonania, że nawet najprostsze działanie najsłabszej istoty na jednej półkuli globu, może odbić się katastrofą na półkuli drugiej. Czy zatem tajemnica prostej kobiety, żyjącej w Nowej Funlandii, może mieć związek z czyimś poczuciem odpowiedzialności za bombę zrzuconą na Nagasaki? Czy życie kilkuletniego Japończyka wpłynie na wyznanie mieszkanki okolic St. John's? Czy ilość piw, wypitych przez kogoś w Halifaksie może zadecydować o byciu jeńcem w japońskim obozie? ,,Doszedł do przekonania, że nawet najsubtelniejsza zmiana (...), nawet najbardziej pozbawiona znaczenia wariacja wystarczyłaby, aby odmienić bieg wydarzeń, a jego życie przybrałoby całkiem inny obrót". A jak takie przekonanie pogodzić z głęboką wiarą? ,,Wish odnalazł swego rodzaju pociechę w myśli, że to Bóg jest winny". Ja jestem odmiennego zdania, a tych którzy chcą sobie owo zdanie wypracować zachęcam do spotkania z niełatwym ,,Pobojowiskiem".

(Kliknij aby rozwinąć opinię)

"Pobojowisko" to historia skomplikowanego romansu, który rozwija się przez dziesięciolecia i na różnych kontynentach. Surowy brzeg wiosek rybackich Nowej Fundlandii i japońskie obozy jenieckie w czasie II wojny światowej. Porywająca, liryczna i intymna historia. Przekonaj się czy i Ciebie urzeknie...

Sadie to piękna 16-latka, mieszkająca w nowofundlandzkiej wiosce rybackiej. Kiedy Wish - 18-letni objazdowy kinooperator - pojawia się w Cove, Sadie pamięta go z wcześniejszej wizyty i pochlebiają jej zaloty. Matka dziewczyny ostrzega córkę przed Katolikiem, lecz ta jest już zauroczona przystojnym nieznajomym. Protestanccy rodzice dziewczyny zdecydowanie nie aprobują absztyfikanta, a po tragedii rybackiej i walce z jej bratem, Wish ucieka. Sadie podąża za nim do St John’s, tylko aby odkryć, że chłopak wstąpił do wojska, ale przysięga na niego czekać. Jednak gdy wojna się kończy nasza bohaterka dostaje list, w którym jest napisane, że jej ukochany zmarł w japońskim obozie jenieckim. Wtedy Sadie wychodzi za mąż za amerykańskiego żołnierza...

Crummey ożywia tu wybrzeża Nowej Funlandii, jej pamiętliwe wody, zapał religijny i uprzedzenia mieszkańców, ich ciągłą pracę i zbiorowe rosnące obawy na temat wojny. Tka opowieść powoli odsłaniając wyjątkową nienawiść do kanadyjskich jeńców, dyskryminację. Ukazuje jak uprzedzenia mogą powodować wyjątkowo brutalną przemoc.

Pisarz odsłania głębię osobowości swoich bohaterów z powolną rozwagą. Ich ból, cierpienie i miłość. Dzięki wspomnieniom postaci czytelnik lepiej rozumie wybory bohaterów, a następnie uczucie frustracji i poczucia winy z konsekwencji podjętych decyzji. Autor po mistrzowsku oddaje okrucieństwo romantyzmu młodych, napięcia seksualnego eksplodującego w przypadkach czystej przyjemności i kończącego się często frustracją. Często celowo ujawnia tylko myśli bohaterów.

Ta powieść to dowód na to, że Crummey jest powieściopisarzem, który płynnie łączy czas, miejsca i bardzo różne postaci. Wyraźnie oddaje psychiczne i fizyczne cierpienie w obozach i bada przy tym motywy japońskiego żołnierza, którego działania wydają się nieludzko zimne i wyrachowane. Sugeruje, że jest tylko kilka różnic między nami a wrogiem. Dzięki opisowi wielu tragedii uwypukla ciemną stronę człowieczeństwa. Pokazuje, że jesteśmy zdolni do przemocy, ale w końcu okazuje się, że jesteśmy również zdolni do odkupienia, przebaczenia.

Język autora w pełni odzwierciedla psychikę bohaterów, ich próby pogodzenia się z winą i żalem po decyzjach podjętych w latach młodości. Niecodzienna lektura. Przejmująca. Realna. Wielowarstwowa. Ukazuje poszukiwanie człowieczeństwa, tożsamości i granic poznania. Powieść odkrywa głębię miłości i lojalności i obrazuje jak jedno wydarzenie może drastycznie zmienić nasze życie. Utwór to doskonałe połączenie historii, kultury i romansu. Polecam.

(Kliknij aby rozwinąć opinię)