Recenzja książki: Życie i śmierć. Wielka księga pytań

Recenzuje: Danuta Szelejewska

Kto pyta, nie tylko nie błądzi, ale przede wszystkim poznaje, coraz lepiej rozumie, zbliża się do prawdy. Życie i śmierć to właśnie Wielka księga pytań, a odpowiedzi na nie doprowadzą czytelnika do zrozumienia wielu egzystencjalnych zagadnień związanych z ludzkim istnieniem.

Współpraca dziennikarza z paleontologiem zaowocowała powstaniem książki wypełnionej rozważaniami koncentrującymi się wokół życia i śmierci. Relacja poprzetykana obficie przydatnymi wiadomościami z dziedziny biologii, zoologii, anatomii, genetyki, biomechaniki, geografii, historii, psychologii oraz religii, bazuje na licznych odkryciach archeologicznych, wynikach wieloletnich badań naukowych, autorskich przemyśleniach oraz spostrzeżeniach biologa i paleontologa Juana Luisa Arsuagi, który przez czterdzieści lat zajmował się badaniem ewolucyjnych zmian zachodzących w organizmie człowieka na przestrzeni epok.

Za punkt wyjścia dla poszczególnych zagadnień posłużyły współautorom Życia i śmierci krótkie wycieczki, dłuższe podróże oraz pobyty w zaskakujących miejscach, wśród których na szczególną uwagę zasługuje dolina neandertalczyków, zlokalizowane na terenach madryckich targów IFEMA pawilony wystawiennicze, laboratoria, restauracje (rozmowę o śmierci toczyli nad półmiskiem okonia morskiego w soli, a przy owocach morza dyskutowali o seksie), siłownie, statek, a nawet sklep z zabawkami i… sex shop. Odpowiedzi Arsuagi na pytania stawiane przez Juana José Millása (pisarz i dziennikarz) nie są krótkie, zwięzłe, konkretne, lecz oparte na wspólnym analizowaniu, syntezowaniu oraz wnioskowaniu, przy wielokrotnym wsparciu specjalistów z poszczególnych dziedzin (m.in. filolożka, psycholożka, badaczka prowadząca zajęcia uniwersyteckie z psychoneuroimmunoendokrynologii, a także historyk, strażnik leśny, kucharz, kelner, sprzedawca i wielu innych).

Zamieszczone na kartach Życia i śmierci rozważania są szczegółowe, interesujące, podane w sposób świadczący o znajomości tematu. Wiedza oraz wieloletnie doświadczenie Juana Luisa Arsuagi uzasadnia stosowane przez niego porównywanie i przeciwstawianie stanu faktycznego z tym sprzed milionów lat. Ciekawe wydadzą się czytelnikowi kwestie dotyczące np. różnicowania płci, podziału komórek, dwunożności, teorii umysłu, wewnętrznego odbioru świata zewnętrznego, akceptacji własnych ograniczeń, zależności między młodością a starością czy tęsknoty za wiecznością. W omawianych zagadnieniach autorzy uwzględnili ich podłoże historyczne, kulturalne oraz religijne. Jest też hipoteza babci, która obok dociekań naukowców zajmuje równie ważne miejsce, są trafne spostrzeżenia, ciekawe teorie, fragmenty utworów literackich (zwłaszcza ukazującego bezbronne istnienie człowieka hiszpańskiego pisarza Camilo José Celi). Pojęcia naukowe wyjaśniono, a na koniec wyliczono zagadnienia, które – być może – staną się tematem kolejnej książki.

Dwuczęściowa (Życie oraz Śmierć) publikacja Wydawnictwa Znak adresowana jest do wszystkich, bowiem poruszone w niej kwestie przyporządkowane życiu oraz śmierci dotyczą każdego bez wyjątku (zamieszczony na okładce rysunek motyla symbolizuje przynależny każdemu człowiekowi potencjał zmian, osobisty wzrost, dojrzałość, przemijanie oraz odrodzenie).

Tagi: Literatura faktu