Recenzja książki: Zbieg okoliczności

Recenzuje: KaMax

Katarzyna Pisarzewska kojarzona jest przede wszystkim z powieściami Halo, Wikta oraz Wikta, ratuj - zabawnymi i pełnymi poczucia humoru historiami o kobietach - żonach nieudolnych polskich mafiosów. Autorka została za nie doceniona, otrzymując w 2002 roku główną nagrodę „Złotego pióra”. Niedawno ukazała się ostatnia jej powieść Zbieg okoliczności, która tym razem nie jest książką rozrywkową, poprawiającą nastrój, lecz powieścią kryminalno- psychologiczną. Całkiem udaną, należy dodać.

W Gosztowie spokój mieszkańców zostaje zmącony przez mrożące krew w żyłach wydarzenia. W pewien deszczowy dzień dochodzi do brutalnego zamordowania dwóch osób. Wszyscy są wstrząśnięci okolicznościami ich śmierci, tym bardziej, że sprawca pozostaje na wolności.

Policja nie może wpaść na żaden konkretny trop. Choć 29-letnia sierżant Maria Gajda oraz kilka lat od niej starszy Marcin Buras, pracujący w komisariacie w sąsiedniej wsi, wgryzają się zawzięcie w akta sprawy i analizują każde zdanie na setki sposobów, nie udaje im się poskładać poszczególnych wydarzeń i faktów tak, aby powstała konkretna całość. Ciągle brak paru elementów, bez których nie można dojść prawdy. Co więcej, w trakcie analizy i syntezy materiału dowodowego okazuje się, że ze zbrodniami wiążą się jeszcze inne zdarzenia, błahe i na pozór niezwiązane ze sobą, jak powieszenie psa na drzewie w ogrodzie rodzinnego domu dziecka czy ohydne anonimy.

Wątek zbrodni i śledztwa, choć stanowiący główną oś powieści, nie jest przedstawiony w powieści jak na rasowy kryminał przystało. Nie znajdziemy tu eskalacji lęku, nie ma klimatu grozy, aktów brutalności ani matactwa świadków. I chociaż dla amatorów tego rodzaju literatury będzie to wadą, to czytelnicy szukający w lekturze inteligentnej rozrywki nie będą zawiedzeni.

Autorka książki wplotła bowiem w fabułę inne wątki. Poznajemy rodzinę głównych, spowinowaconych ze sobą, bohaterów. Poznajemy portret psychologiczny jej członków, ludzi o niebanalnych osobowościach, ale także ich wielkie tajemnice, starannie skrywane przez lata. Pisarzewska mocno artykułuje też relacje w małomiasteczkowym środowisku. Obnaża podwójną moralność tutejszych mieszkańców, kiedy zamiast pomagać w śledztwie, nabierają oni wody w usta, zapewniając, że nic nie wiedzą i o niczym nie słyszeli.

W powieści zaznaczony jest również ważny problem współczesnych nastolatków - lęk przed odrzuceniem. W czasach, kiedy rodzice stają się dla dzieci obcy, ponieważ zajęci całymi dniami pracą zarobkową nie mają czasu na szczere rozmowy z nimi, potrzeba akceptacji w grupie rówieśników wysuwa się na pierwszy plan. Autorka pokazuje, do czego mogą się posunąć zdesperowane nastolatki, aby zyskać zaufanie koleżanek lub do czego są zdolne w akcie zemsty za wyrządzone im upokorzenia.

Zbieg okoliczności to wciągająca lektura z wartko toczącą się akcją, napisana dobrze. Barwne portrety psychologiczne postaci i wątek kryminalny sprawiają, że powieść jest naprawdę interesująca. Powieść Pisarzewskiej ma też inną zaletę, która nadaje jej wręcz swojski klimat. Bohaterowie książki nie są wyidealizowani, są ludźmi z krwi i kości, ze wszystkimi wadami i zaletami. Mają swoje tajemnice, frustracje i niespełnione marzenia, do których nie mają już siły dążyć. Ale oprócz słabości potrafią zebrać w sobie spore pokłady energii, aby rozwiązać problemy pozornie niemożliwe do rozwiązania albo dojść do obranego celu.