Recenzja książki: Zawładnięci
Recenzuje: Justyna Gul
Orwellowska rzeczywistość
Są dobrzy, zrodzeni w Dobrych Ziemiach i źli, pochodzący ze Złych Ziem. Ci pierwsi, dobrzacy, to chodzące marionetki, pozbawione osobowości i mózgów. Każdy ich krok jest kontrolowany, elektronicznie zapisany, a transmisje co noc sączą właściwy (czyli zgodny z ideologią władzy) sposób myślenia. Jakiekolwiek odstępstwo od sztywno ustalonych reguł, zachowanie niezgodne z przyjętymi normami jest surowo karane, a najgorszym z możliwych wyroków jest zesłanie do świata Złaków. Dla dobrzaków, sterowanych przez Tych-Od-Myślenia, czyli Zielonych, którzy nadają transmisję i klasyfikują ludzi, pobyt wśród skażonej społeczności Złych Ziem jest niewiadomą, której należy się obawiać. Dlaczego? Tego nie wiadomo, ale nieustanna indoktrynacja nie pozostawia nawet chwili na samodzielne decyzje czy osądy.
Taką mroczną rzeczywistość, wypełnioną wysoką technologią produkowaną przez Instytut, w której najlepiej rokującymi osobnikami są rangersi, wiadomości przesyłane są za pomocą e-combów, a porządku pilnują Mechani, czyli roboty-ludzie, serwuje nam Elana Johnson. Ponura wizja, rodem z czasów komunistycznej ideologii, czyli Zawładnięci to - wzorem Roku 1984 George’a Orwella - futurystyczna antyutopia o politycznych podtekstach, umiejscowiona w bliżej nieokreślonej przyszłości i tak rzeczywista, że aż przerażająca.
Poznajemy szesnastoletnią Violet Schoenfeld, jedną z nielicznych mieszkanek Dobrych Ziem, która nie zamierza zostać sprowadzona do roli bezmózgiej marionetki. Już dawno symuluje ona podłączanie się do nocnych transmisji i dzięki temu ma własne przemyślenia na temat otaczającego ją świata. Notorycznie łamie ograniczające nakazy i zakazy, a jedynym, na czym jej zależy, jest związek z Zennem, jej narzeczonym, paradoksalnie wybranym jej właśnie przez Zielonych. Teraz chłopak odbywa szkolenie w Siłach Specjalnych, specjalizujących się w usuwaniu człowieczeństwa, a po jego ukończeniu ma dołączyć do Myślicieli.
Tyle tylko, że znajomość z Vi staje się dla niego problematyczna - szczególnie, że aresztowana po raz kolejny za opuszczenie Wodnego Miasta, zostaje ona określona jako niemożliwa do zresocjalizowania. Wyrok brzmi: zesłanie, a odtąd jej domem stać się mają Złe Ziemie. Jedyną jej szansą jest ucieczka z ekscentrycznym Jagiem Bargue, Złakiem, aresztowanym za kontrabandę techniki i kradzież technologii dobrzaków.
Vi będzie musiała podjąć determinujące jej dalsze życie decyzje, nauczyć się odróżniać prawdę od fałszu i przełamać wpajane od dziecka uprzedzenia wobec innych. A los ma dla niej znacznie więcej niespodzianek, rzuci jej pod nogi kilka kłód i postawi przed wyborem - Zenn czy Jag. Będzie musiała też opowiedzieć się po jednej ze stron i wybrać wolność wśród obcych lub zajęcie wysokiego stanowiska u boku ojca, by - wykorzystując swój dar kontroli - stworzyć struktury porządkujące życie ludzi, które miały ich rzekomo ocalić przed samozniszczeniem z powodu egoistycznego postępowania. Jak postąpi?
Tego dowiemy się z fenomenalnej i pozostawiającej trwały ślad w naszym sposobie myślenia książki Zawładnięci. Autorka stworzyła futurystyczny świat, pełen zaawansowanej technologii, wypełniony techno-światłami i nieustanną kontrolą. Akcja toczy się szybko, jak przystało na rzeczywistość wypełnioną elektronicznymi gadżetami i nowinkami, a centralne planowanie zyskuje tu nową wymowę. I mimo, że opis książki próbuje nas przekonać, że Zawładnięci to „Rok 1984 Orwella dla niepokornych, wrażliwych, walczących o miłość dziewczyn” to myślę, że lepsze byłoby stwierdzenie: „Rok 1984 Orwella - ku przestrodze”.
