Recenzja książki: Wielki Ogień

Recenzuje: Adrianna Michalewska

Wielki ogień to już kolejna powieść znakomitej znawczyni średniowiecza i pisarki, która potrafi stworzyć koronkową fabułę, opowiedzieć o czasach tak odległych, że chwilami dla nas niepojętych. Przy tym Bourin czyni to w taki sposób, że postaci z wieków średnich wydają się nam bliskie i rozumiemy je nie gorzej niż samych siebie.

Przełom XI i XII wieku to rozkwit kultury rycerskiej, czasy trubadurów, rycerstwa, krucjat i wielkich budowli sakralnych. To czas doskonałej miłości, której nic nie może stanąć na przeszkodzie. To czasy wielkiej wiary w potęgę Bożej mocy, nadziei na odkupienie win i olbrzymiego rozkwitu duchowości. Idealna sceneria do stworzenia wielkiego romansu, w tle którego świat rozpada się i tworzy na nowo, przebudowując królestwa i wytyczając nowe granice.

Piętnastoletnia Isambora i jej kuzynka, Awelina, omal nie giną w pożarze, który wybucha w domostwie wielkiego pana na Freteval. Ratuje je nieoczekiwana interwencja dwóch normandzkich młodzieńców. Ocalone od śmierci panny w podzięce oddają swoim wybawcom serca. Kłopot w tym, że obie zostały już przyobiecane innym, niekoniecznie tak atrakcyjnym kandydatom na mężów. Zarówno Isambora, jak i Awelina postanawiają walczyć. Na przeszkodzie stoi im decyzja i honor ich opiekuna, za nimi przemawia wielka miłość i obyczaj, który pozwala na poślubienie porwanej panny. Hafciarka Isambora chętnie przystaje na propozycję czarującego Bernolda, gotowa na wielką przygodę.

Rozpoczyna się wielka podróż przez ich wspólne życie, naznaczone ciężką pracą, rodziną, rodzinnymi dramatami, majątkiem i wielką namiętnością, która zaskakuje samą Isamborę. Na dworze księżnej Adeli powstają arrasy, w opactwach wielcy mistrzowie tworzą witraże, świat wydaje się stabilny i spokojny. Wieczorami słychać opowieści o Ziemi Świętej, do której ruszyło wielu, ale i wielu wróciło. I wtedy los uderza z podwójną siłą.

Świat bohaterów Wielkiego ognia to średniowieczny zespół zasad postępowania, kodeksów rycerskich i honorowych zachowań ludzi, od książąt po chłopstwo. To drobiazgowo, ale nie nużąco, opisane realia powstawania gobelinów, poszukiwania najpiękniejszych sposobów barwienia szkła, zbierania i suszenia ziół, gotowania i podawania potraw, budowania domów oraz ozdabiania ich. To także zapis niezwykłej religijności, dalekiej od rytuałów, ale opartej na głębokiej wierze i zaufaniu Bożej Opatrzności. To ujmująca, pełna refleksji opowieść o ludzkim losie, który ma niezwykły sens, choć jego fragmenty zdają się temu stwierdzeniu przeczyć.

Wielki ogień to także romantyczna odpowiedź na Ereka i Enidę Chrétiena de Troyes, podkreślenie, jak wielką moc ma miłość, która jest ważniejsza od wszelkich ziemskich powinności. To pełna finezji opowieść, która przekłada na dzisiejszy język świat, który od setek lat już nie istnieje i który niełatwo zrozumieć czy przedstawić.

Powieść Jeanne Bourin jest wielkim hołdem nie tylko dla średniowiecza, którego idealizowanie zarzucano jej prawie przy każdej okazji. To także świadectwo przemiany duchowej samej autorki, która przeszła trudną drogę odejścia od katolicyzmu i powrotu do niego. To - wreszcie - wspaniała opowieść o wielkiej miłości, której nic nie pokona. Z pewnością warto ją przeczytać, choć to lektura dla ludzi cierpliwych i wymagających, pełna szczegółów i precyzyjnych opisów.

Jak zawsze oficyna Noir sur Blanc połączyła szlachetną i ciekawą treść z piękną, kunsztowną formą. Wielki ogień to ozdoba każdej biblioteki. Gorąco polecam.