Recenzja książki: Ukryte sensy zachowania. Rozmowy o wywieraniu wpływu i reklamie
Recenzuje: mrowka
„Ukryte sensy zachowania” to książka, w której poruszane są zagadnienia z psychologii społecznej – zakres tematyczny precyzuje podtytuł: „rozmowy o wywieraniu wpływu i reklamie”. Bogusława Błoch prowadzi z profesorem Dariuszem Dolińskim rozmowy na temat wybranych aspektów psychologii społecznej, na publikację składają się dialogi autorów. Forma wywiadu sprawia, że książka zyskuje charakter popularyzatorski, poszerza się krąg potencjalnych czytelników.
Stylizowanie tekstu na rozmowę wyklucza nadmierną naukowość i ułatwia lekturę: stwarza bowiem pozór uczestniczenia w dyskusji – kolejne pytania Błoch podkreślają najważniejsze zagadnienia i podsycają ciekawość czytelników. Dialog umożliwia też wydobycie najciekawszych wątków i rozwijanie ich – co także może być zachętą do samodzielnych poszukiwań czy badań. Wywieranie wpływu na ludzi stosowane jest głównie przez sprzedawców.
Doliński objaśnia, jakie techniki są najczęściej wykorzystywane, by odnieść sukces i przekonać innych do działania zgodnego z zaplanowanym. Pokazanie mechanizmów rządzących sterowaniem ludzi działa dwutorowo: pozwala uodpornić się na pewne chwyty i zrozumieć zasady postępowania na przykład handlowców, oraz – umożliwia działanie skuteczne – czyli uczy stosowania tych technik. Obie zdobyte dzięki lekturze umiejętności przydadzą się z pewnością każdemu.
Doliński i Błoch stawiają na praktyczność rozmów: unikają definicji, teorii i badawczych sporów. Przywołują bardzo często doświadczenia i eksperymenty i prezentując ich wyniki, omawiają kolejne strategie stosowane przez sprzedawców. Dzięki empirii wnioski bardziej zapadają w pamięć, pozwalają też wyrobić w sobie określone mechanizmy obronne wobec działań manipulacyjnych. To w świecie opanowanym przez reklamy bardzo przydatna umiejętność.
W „Ukrytych sensach zachowania” znajduje się mnóstwo praktycznych wskazówek dla tych, którzy chcą rozpocząć swoją przygodę z reklamą bądź chcą w celu osiągnięcia jakichś korzyści nauczyć się panować nad psychiką społeczności. Autorzy mówią o skuteczności poszczególnych technik w zależności od sytuacji i okoliczności, sprawdzają, czy bardziej opłaca się pesymizm czy optymizm, oceniają konkretne postawy i zachowania, zatrzymują się nad zagadnieniem refleksyjności i bezrefleksyjności. Pouczają, co zrobić, by być skutecznym i przytaczają uniwersalne techniki wywierania wpływu na ludzi. Doradzają też, jak kogoś przekonać i jak samemu bronić się przed manipulacją. Mówią o wpływie reklam, analizują ich poszczególne typy. Sprawdzają również, jakie są najczęściej stosowane chwyty reklamowe i jak nie ulec perswazjom i nie dać się nabrać specjalistom od marketingu.
Obok przeprowadzanych naukowych eksperymentów Doliński i Błoch analizują również „prywatne” przypadki wywierania wpływu – opowiadają o własnych doświadczeniach związanych z perswazją lub manipulacją i analizują je pod kątem skuteczności i wywoływanego efektu. Wśród tych osobistych przykładów znajdują się zabawne anegdoty, ale też historie przykre bądź bulwersujące – to pokazuje, jak wielowymiarowa jest psychologia społeczna.
To oczywiście jedynie część poruszanych w publikacji zagadnień. Autorzy zajmują się również kwestią autorytetów, rolą emocji i asertywności. Pokazują, jak zdobyć zaufanie drugiej osoby i – jak to zaufanie może być wykorzystane w procesie wywierania wpływu. Znajdzie się też miejsce dla rozważań o reklamie podprogowej. Książka została podzielona na cztery jasno wyodrębnione części: w pierwszej kluczowe zagadnienie to postawa wobec autorytetów, w drugiej – techniki wywierania wpływu na ludzi, w trzeciej reklama, w czwartej zaś rola pesymizmu i optymizmu. W ten sposób autorzy pobudzają ciekawość czytelników aż w czterech różnych zagadnieniach, które łączy ze sobą jedno: pytanie o podatność społeczeństw na wpływy. W świecie zdominowanym przez reklamy warto przez chwilę skupić się na zagadnieniach związanych z perswazją i manipulacją, by uświadomić sobie najczęściej spotykane sposoby wywierania wpływu i uodpornić się na nie. Książka Dolińskiego i Błoch jest świetnym początkiem przygody z psychologią społeczną.
