Recenzja książki: Templariusze i Całun Turyński

Recenzuje: Danuta Szelejewska

Średniowieczny Zakon Ubogich Rycerzy Chrystusa i Świątyni Salomona, popularnie zwany templariuszami, zajmował się ochroną chrześcijańskich pielgrzymów na drodze z Jerozolimy do Jerycha. Nic więc dziwnego, że wszystko, co związane było z osobą Jezusa, miało dla nich zasadnicze znaczenie. Przedmiotem opracowania Barbary Frale nie jest dowodzenie autentyczności strzeżonego przez templariuszy całunu, ale kontemplacja owego płótna, postrzeganego przez nich jako główna relikwia Męki Pańskiej.

Autorka rozpoczyna od nakreślenia obszernego rysu historycznego, mającego na celu przybliżenie okoliczności utraty Jerozolimy i Grobu Świętego oraz procesu przeciw templariuszom. Wiele uwagi poświęca opisowi bożka, do złudzenia przypominającego postać z Całunu Turyńskiego. Wizerunek mężczyzny na kawałku tkaniny był otaczany niezwykłym szacunkiem do tego stopnia, że służący templariuszom do opasywania się lniany sznurek, potarty był o czczone przez nich płótno (wcześniej o kamień Grobu Świętego). Warto dodać, że samym uczestnikom Średniowiecznego Zakonu Ubogich Rycerzy Chrystusa i Świątyni Salomona, nie wolno było dawać posłuchu fałszywym, odmiennym naukom.

Od czasu czwartej krucjaty (1202-1204) do odnalezienia całunu w XIV wieku, upłynęło sto pięćdziesiąt lat. Poprzez swoje analizy, autorka rozważa możliwość działalności templariuszy, mającej na celu strzeżenie drogocennego materiału. To z kolei oznacza, że kult całunu, w który owinięto Ciało Chrystusa, był najbardziej zadomowiony w Świątyni. Traktowano go więc jako broń przeciwko szerzącym się licznym herezjom, bowiem widok krwi wsiąkniętej w lniane płótno, był wystarczającym dowodem autentyczności głoszonej nauki.

Rozważania autorki w dużej mierze oparte są na trzynastowiecznym dokumencie, odnalezionym w tajnych archiwach Watykanu. Ciekawostką jest również odniesienie się do legendy o świętym Graalu oraz relikwiarzy z cząstką Krwi Jezusa Ukrzyżowanego (wszystkie zostały poświadczone autorytetem cesarza Konstantynopola). Informacje zawarte w w książce Templariusze i Całun Turyński są obszerne i gruntowne, obfite w szczegóły oraz poparte rzetelnymi przypisami i bogatą bibliografią (niestety, tylko obcojęzyczną). Całość uzupełniona jest o wykaz skrótów, indeks nazw i zwrotów, ułożonych w porządku chronologicznym, a także kolorowe zdjęcia ściśle związane z omawianym tematem. Wszystko to nadaje lekturze charakteru naukowego, zawężając jednak grono odbiorców do teologów, historyków i pasjonatów. Pewnym jest, że wiedza zainteresowanych zostanie pogłębiona skutecznie.