Recenzja książki: Psychiatrzy. Sekrety polskich gabinetów
Recenzuje: Danuta Szelejewska
Psychiatria jest tą dziedziną medycyny, której już samo brzmienie wywołuje niepewność, a nawet lęk. I chociaż dzięki wielu kampaniom społecznym w pewnej mierze poprawił się stosunek społeczeństwa do osób dotkniętych depresją, wciąż jeszcze potrzeba czasu, by i pozostałe zaburzenia zostały właściwe zrozumiane. Książka Psychiatrzy. Sekrety polskich gabinetów jest lekturą jak najbardziej potrzebną – zwłaszcza teraz, gdy koronawirus wzbudził w nas niepewność jutra, niszcząc równocześnie poczucie kontroli nad własnym życiem.
Publikacja Wydawnictwa Znak ma charakter wywiadu. Na pytania zadawane przez dziennikarkę Ewę Pągowską wyczerpujących odpowiedzi udzieliło piętnastu specjalistów z wielu miast Polski (Warszawa, Łódź, Pruszków, Józefów, Kraków, Szczecin, Wrocław oraz Lublin): psychiatrów, psychoterapeutów, psychoanalityków, rehabilitantów psychiatrycznych, konsultantów, redaktorów wielu opracowań naukowych i podręcznikowych, autorów programów na rzecz zdrowia psychicznego. W gronie specjalistów znalazł się również seksuolog, pediatra, a także biegły sądowy. Ponieważ każdy z nich zajął się odmiennym problemem, wyjaśnienia są wyczerpujące, a odpowiedzi całkowicie zadowalające.
Rozmówcy poruszając tematy ogólne i zagadnienia szczegółowe, opierają się na najnowszych wersjach klasyfikacji chorób i zaburzeń. Omawiają kryteria przydatne przy stawianiu diagnozy. Z uwagą przyglądają się tym, u których rozpoznano depresję (także maskowaną). Odróżniając lęk od strachu, dostrzegają jego obecność w wielu zaburzeniach psychicznych (aż do fobii społecznej włącznie). Ocenie rozmówców zostały poddane również następujące zagadnienia: schizofrenia, homoseksualizm i parafilie, uzależnienia oraz zaburzenia osobowości. Osobne rozdziały poświęcono dzieciom, młodzieży, osobom w podeszłym wieku (od 65 roku życia), inne natomiast psychiatrii sądowej. W lekturze nie zabrakło dogłębnej analizy sytuacji pacjenta hospitalizowanego na oddziale psychiatrycznym oraz opisu efektów stosowania kontrowersyjnych metod aktywizujących pracę mózgu, jakimi są: elektrowstrząsy, TMS (magnetyczna stymulacja przezczaszkowa), DBS (głęboka stymulacja mózgu), lobotomia (obecnie z niej zrezygnowano), psychodeliki (substancje psychoaktywne, których celem jest wywołanie zmian percepcji, świadomości, sposobu myślenia oraz odczuwania emocji). Są także refleksje dotyczące pacjenta opuszczającego szpital psychiatryczny (edukowanie, psychiatria środowiskowa, system wsparcia społecznego) oraz pandemii.
W swoim opracowaniu Ewa Pągowska przytacza specjalistyczne wypowiedzi rozmówców, którzy opierają się nie tylko na doświadczeniu wynikającym z długoletniej pracy własnej z osobami dotkniętymi wielorakimi zaburzeniami, ale również posiłkują się przemyśleniami światowej sławy specjalistów: psychiatrów, psychologów, neurologów, terapeutów i kryminologów. Wyjaśniają trudne zagadnienia, rozwiewają wiele mitów. Opierają się na rzetelnych badaniach, których wyniki stanowią podstawę zaleceń terapeutycznych. Przytaczają opisy zachowań konkretnych pacjentów (oczywiście z zachowaniem zasad RODO).
Publikacja Wydawnictwa Znak przeznaczona jest dla szerokiego grona odbiorców. Zapisane wytłuszczoną czcionką na szarym tle myśli przewodnie, adresy przydatnych stron internetowych, przypisy (wyjaśniające i bibliograficzne) oraz dokładnie wyjaśnione fachowe sformułowania sprawiają, że przystępna i interesująca językiem książka Psychiatrzy. Sekrety polskich gabinetów doskonale nadaje się do szczegółowej analizy przez każdego czytelnika. Warto po nią sięgnąć szczególnie w tak trudnym czasie, jaki przeżywamy obecnie.
