Recenzja książki: Przedwojenne śródmieście Warszawy. Najpiękniejsze fotografie

Recenzuje: Damian Kopeć

Spacer po przedwojennym śródmieściu Warszawy

Każda dzielnica większego miasta ma swój specyficzny charakter, trzeba go tylko umieć uchwycić. Czasami wyróżnia ją architektura, czasami obecność ważnych instytucji czy ciekawa historia, miejsca istotne z punktu widzenia przeszłości. Czasem może zwracać uwagę ponadprzeciętną przestępczością bądź wyjątkową nijakością.

Jarosław Zieliński, autor albumu Przedwojenne śródmieście Warszawy. Najpiękniejsze fotografie zaprasza nas tym razem na nostalgiczny spacer w czasie i przestrzeni po przedwojennym śródmieściu stolicy. Po dzielnicy widzianej oczami ówczesnych fotografów, zastygłej nieruchomo w momencie uchwycenia obrazu na kliszy. Dzięki temu znowu odżywają na chwilę na naszych oczach lata dwudzieste i trzydzieste minionego wieku. Czas, który wydaje się dziś pełen specyficznego uroku. Po ulicach krążą dawne samochody, po chodnikach spieszą staromodnie ubrani przechodnie. Toczy się wielkomiejskie życie. Dziś wielu ze sfotografowanych miejsc już nie ma, wiele zmieniło wygląd. Ulice wypełnione są szumem tysięcy aut, spacerujący oddychają mieszanką spalin, wzbogaconą o umiarkowaną ilość tlenu. Życie toczy się dalej, ale w szczegółach jakby trochę inaczej.

Dzięki wstępowi do książki oraz krótkiemu rysowi historycznemu możemy poznać dzieje części Warszawy określanej mianem śródmieścia. Dowiedzieć się, co stanowiło jego urok, siłę, co słabość, co dumę mieszkańców, co minusy i plusy w oczach przyjezdnych. Potem możemy się zagłębić w świat, którego już nie ma. Pospacerować w wyobraźni ulicami, wśród budynków i spieszących przed siebie mieszkańców miasta.

Stare miasta, a do takich przecież zalicza się Warszawa, mają w sobie fascynujący urok. Świadomość, że biegło tam normalne życie, ale i rozgrywały się ważne historyczne wydarzenia sprawia, że inaczej patrzymy na mijane miejsca, inaczej odczytujemy nazwy ulic. W przypadku Warszawy wartość takich albumów jak właśnie omawiany leży też w tym, że są one wyjątkowym zapisem historii. Warszawa została w niebywałym stopniu zniszczona podczas wojny. To, co odbudowano, nie będzie już nigdy tym, co kiedyś stało. Zdjęcia z tamtych lat są niemymi świadkami tragicznej historii.

Na wielu zamieszczonych w albumie Przedwojenne śródmieście Warszawy. Najpiękniejsze fotografie zdjęciach uderza piękno starych budynków. Każdy z nich jest inny, wiele ma ciekawe zdobienia i rozwiązania architektoniczne. Dziś już nie dba się o rozmaite szczegóły, oszczędność i funkcjonalność są funkcją nadrzędną. Kiedyś kamienice, gmachy urzędów czy obiekty użyteczności publicznej miały również cieszyć oko.

Zawarte w książce zdjęcia wraz z rzeczowymi opisami i komentarzami stanowić mogą atrakcyjną lekcję historii dla wszystkich, zwłaszcza dla osób zafascynowanych dziejami Warszawy. Ciekawe może być porównanie wielu miejsc z ich dawnym wyglądem, ukazujące wyraziście zmienność otaczającego nas świata. Jakość zdjęć jest różna, upływ czasu odcisnął na wielu z nich  swoje piętno, lecz technicznie są zawsze dobrze wykonane. Ciekawostką mogą być zdjęcia lotnicze, ukazujące wygląd wybranych większych fragmentów śródmieścia. Oprócz najliczniej reprezentowanych fotografii architektury miejskiej, ulic, budynków, można w albumie zobaczyć też trochę zdjęć interesujących wnętrz, dokumentujących życie codzienne i niecodzienne, kulturalne i rozrywkowe miasta.

Album Przedwojenne śródmieście Warszawy. Najpiękniejsze fotografie jest pięknie wydany, tradycyjnie już w przypadku tej serii wydawnictwa RM. Wzięcie go do ręki jest przyjemnością.