Recenzja książki: Przedwojenne Kamionek, Grochów, Saska Kępa. Najpiękniejsze fotografie

Recenzuje: Damian Kopeć

Spacer po dawnej prawobrzeżnej Warszawie

Kolejnym albumem w znakomitej serii Najpiękniejsze fotografie wydawnictwa RM jest książka Jarosława Zielińskiego Przedwojenne Grochów, Kamionek, Saska Kępa. To zbiór opatrzonych komentarzami zdjęć, pokazujących przedwojenną prawobrzeżną Warszawę, dzielnicę Praga-Południe. To, zgodnie ze słowami jej burmistrza, jedna z najstarszych dzielnic tej części stolicy, stosunkowo nieźle zachowana biorąc pod uwagę tragiczny dla miasta okres wojny. Zawarte w albumie zdjęcia amatorskie i wykonane przez zawodowych fotografów to intrygujący zapis atmosfery tamtych czasów i miejsc na nich ujętych. To możliwość poczucia klimatu Pragi, artystycznej Saskiej Kępy, grochowskiej „warsiawki” czy historycznego Kamionka. Album daje możliwość porównania wielu ciągle istniejących miejsc z ich stanem sprzed kilkudziesięciu lat, uświadomienia sobie na nowo ciągłości historii rozgrywającej się wokół nas.

Książkę rozpoczyna kilkunastostronicowy wstęp. Mowa w nim o historii części Warszawy, wojennych pożogach dotykających dzielnicę, osiągnięciach, problemach, przemianach, rozwoju przemysłowym, populacyjnym, oświaty, ochrony zdrowia, infrastruktury miejskiej. Szczególny nacisk został położony na przemiany architektoniczne i cywilizacyjne tej części miasta. Wstęp jest ciekawym, mocno skondensowanym wprowadzeniem do zebranych w książce fotografii.

Zdjęcia są w bardzo różnym stanie, wielu z nich los nie oszczędził, choć pojawiają się wśród nich fotografie mile zaskakujące prawie idealnym stanem. Wszystkie zdjęcia są technicznie świetnie wykonane, wybrane pod tym względem spośród dostępnych fotografii. Dokumentują one czasy, w których zostały wykonane. Pokazują budowle, ulice i życie ludzi. Są ciekawą lekcją konkretnej historii związanej z danym kawałkiem ziemi. Przybliżają przedwojenną Warszawę lepiej niż niejeden suchy, fachowy opis. Ukazują jej piękno i przemiany, jakim podlegała.

Album Przedwojenne Grochów, Kamionek, Saska Kępa. Najpiękniejsze fotografie może być świetnym nabytkiem dla wszystkich zainteresowanych historią prawobrzeżnej części Warszawy. Dla tych, którzy chodząc po tych miejscach, chcieliby mieć trochę szerszy punkt widzenia, mocniej osadzony w historii miasta. Którzy chcieliby poczuć atmosferę minionych lat. Zebrane w nim fotografie są bowiem zapisem życia mieszkańców stolicy, przemian kulturowych i społecznych okresu międzywojennego. Album będzie też ciekawym materiałem dla zainteresowanych historią architektury polskiej. Wiele bowiem zdjęć ciekawie dokumentuje tę stronę rozwoju stolicy.