Recenzja książki: Zrozumieć Montessori. Czyli Maria Montessori o wychowaniu dziecka

Recenzuje: Sławomir Krempa

„Zrozumieć Montessori” Małgorzaty Mikszy to świetny wstęp do świata myśli Marii Montessori. To książka doskonała jako szansa pierwszego spotkania z pedagogiką w wydaniu tak bardzo atrakcyjnym i nieszablonowym. To książka świetna dla nauczycieli, ale też publikacja, z której treścią powinno zapoznać się wielu rodziców, poważnie myślących o odpowiedzialnym kształceniu i wychowywaniu dziecka. 

Małgorzata Miksza – pedagog mocno zaangażowana w promocję koncepcji Marii Montessori oraz wdrażanie jej w życie – starała się w dość krótkiej (niespełna 130 stron) publikacji zawrzeć najważniejsze informacje, które powinny znać osoby wkraczające w świat pedagogiki – czy to jako studenci, nauczyciele, czy też – rodzice, których rola w kształceniu i wychowywaniu dzieci okazuje się ogromna. Przede wszystkim więc autorka zaprezentowała najważniejsze pojęcia, jakimi operuje się w pedagogice Montessori, pisząc „wrażliwych fazach”, „polaryzacji uwagi” „normalizacji” czy „trójfazowym cyklu pracy”. Autorka terminy naukowe wyjaśnia w sposób dość przystępny, unikając jednak niejasności i nadmiernego uproszczenia. Miksza omawia także, w jakim otoczeniu według Marii Montessori powinno przebiegać wychowanie, jak odpowiednio przygotować dom i sale, w których takie kształtowanie dziecka będzie miało miejsce. Interesującym uzupełnieniem książki stają się pomoce naukowe i scenariusze autorstwa twórczyni pedagogiki Montessori. 

Wypada powiedzieć wprost: nie jest to książka idealna. Miejscami ma ona charakter zanadto naukowy, na czym traci część praktyczna. Zamieszczone w aneksach pomoce naukowe i scenariusze można było z powodzeniem wpleść w treść książki i obszernie je skomentować, wyjaśniając, jak ujawnia się w nich myśl pedagogiczna Marii Montessori. Nieco zbędne wydają się również rozdział poświęcony życiu Montessori oraz biogram jej życia i działalności. 

W ogólnym jednak rozrachunku publikacja Małgorzaty Mikszy wypada bardzo dobrze. Jest przystępna, co okaże się szczególnie wielkim atutem w przypadku, gdy sięgną po nią rodzice, którzy swe dzieci zapisali już do placówek wychowujących w duchu Montessori bądź też zastanawiają się nad wyborem dla nich przedszkola lub szkoły. Ale jest też wystarczająco rzeczowa, by pozwoliła na zapoznanie się z myślą Montessori przyszłym specjalistom, których ten nurt w pedagogice interesuje. Oczywiście, prócz odpowiedniego języka, znakomicie wyjaśnionej terminologii i sposobu prezentacji poszczególnych informacji, dużą siłą publikacji jest również nowoczesność myśli Marii Montessori. Próba włączenia najmłodszych do życia w kulturze i cywilizacji, wsparcie samorozwoju, branie pod uwagę indywidualnych potrzeb czy zainteresowań oraz współistnienie obok siebie zasady porządku i wolności – to sprawy, które dopiero dzisiaj cieszą się w Polsce odpowiednio dużym zainteresowaniem. Dla wielu czytelników publikacja Małgorzaty Mikszy może okazać się objawieniem – i już choćby walor popularyzatorski jest argumentem, dla którego warto książkę „Zrozumieć Montessori” docenić.