Recenzja książki: Odessa i tajemnica Skrybopolis
Recenzuje: Magdalena Galiczek-Krempa
Aby zachęcić młodego, dorastającego czytelnika do zagłębienia się w lekturze, należy zaserwować mu coś wyjątkowego. Wielu młodych odbiorców odrzuca książki już po przejrzeniu kilku stron, gdy tylko te wydają im się być nudne, mają zbyt długie opisy bądź fabuła okazuje się nieszczególnie wciągająca. Autorzy książek dla dzieci mają zatem trudne zadanie. Po pierwsze: muszą już na samym początku zaprezentować czytelnikowi mnogość nietuzinkowych zdarzeń, po drugie: konieczne jest utrzymanie wysokiego poziomu opowieści (jaki gwarantowało obiecujące otwarcie), a po trzecie: autorzy powinni nieustannie zaskakiwać i bawić, przekazując przy tym także szczyptę życiowej mądrości. Przeglądając ofertę nowości dedykowanych młodym czytelnikom, można odnieść wrażenie, że wielu autorów staje na wysokości zadania. W kanon książek młodzieżowych, po które z pewnością warto sięgnąć, nadzwyczaj dobrze wpisuje się Odessa i tajemnica Skrybopolis.
Odessa, główna bohaterka powieści Petera Van Olmena, ma trzynaście lat. Dziewczynę samotnie wychowuje matka, która ogranicza do minimum jej kontakt ze światem zewnętrznym. Odessa nie chodzi do szkoły – to nauczyciele przychodzą do jej domu. Aby zaznać chwili samotności i odetchnąć świeżym powietrzem, dziewczyna wymyka się wieczorami z domu. Spacerując po dachach budynków, marzy o tym, że pewnego dnia odnajdzie ojca – mężczyznę, o którym matka nigdy jej nie opowiadała. Z pewnością dziwne, ale także uporządkowane życie Odessy pewnego wieczoru gwałtownie zmienia swój bieg. Dziewczyna jest świadkiem porwania własnej matki. Na domiar złego tajemnicze, zakapturzone istoty oraz potwory o ludzkich sylwetkach, ale świńskich głowach próbują także i Odessie dobrać się do skóry. Kiedy wydaje się, że wszystko jest już stracone, Odessa trafia do Skrybopolis. Do miasta pisarzy, miasta, w którym żyją i funkcjonują fikcyjne książkowe postaci. Do miasta, które jest rajem dla każdego mola książkowego, miasta, w którym nasza bohaterka dowie się wszystkiego o swoim ojcu.
Tak rozpoczyna się przygoda Odessy. Dziewczyna nie wie, dlaczego i jakim cudem trafiła do Skrybopolis. Dopiero w tajemniczym mieście dowiaduje się, kim naprawdę jest jej matka i dlaczego została porwana. Na swojej drodze spotyka znakomitych pisarzy: Dostojewskiego, Kafkę, Szekspira, siostry Bronte. Twórcy ci jednak za sprawą powieści tracą nieco ze swojej „boskości” i nieskazitelności. Dziewczyna poznaje także bohaterów literackich: Orfeusza, Romea, Makbeta. Choć czytelnikowi spotkanie takie może wydawać się fascynujące, dla Odessy jest to zazwyczaj bardzo dziwne i nie zawsze miłe doświadczenie.
Odessa i tajemnica Skrybopolis spodoba się każdemu, kto książki pochłania w ilościach hurtowych. Liczne nawiązania do klasycznych dzieł (Władcy Pierścieni J.R.R. Tolkiena, Odysei Homera czy dramatów Szekspira) sprawia, że lektura książki jest niezwykle smakowitym kąskiem dla moli książkowych. Książka Petera Van Olmena miejscami przypomina Akademię Pana Kleksa. Dziwne przedmioty, jakie poznają uczniowie podczas zajęć lekcyjnych oraz wyzwania, jakie stawiane są przed młodzieżą (w przeważającej mierze złożonej z chłopców), zamieszkującą Skrybopolis - to tylko niektóre analogie z książką Brzechwy.
Książka Petera Van Olmena to powieść, którą charakteryzuje niezwykle szybka akcja, zaskakujące zwroty fabuły oraz wszechobecny dowcip językowy i sytuacyjny. Za żarty odpowiada w książce przede wszystkim gadający kanarek, Lode A. – ptak bardzo pewny siebie, do bólu szczery, ale przy tym niezwykle zaradny i pomysłowy. Odessa i tajemnica Skrybopolis to książka, która mimo typowego schematu (tajemnica, szukanie odpowiedzi, rozwiązanie akcji) i tradycyjnej postawy młodej bohaterki (młodzieńczy bunt, ogromna wiara we własne możliwości i siły, chwilowe załamanie, cudowne ocalenie siebie i innych) jest książką niezwykłą. Dzięki nawiązaniu do klasycznych dzieł literatury światowej sprawia, że młodzi czytelnicy z innej perspektywy spojrzą na szkolne lektury – Makbeta, Hamleta czy Zbrodnię i karę. Dzieła klasyczne i fikcyjne postaci z książek w Odessie… potraktowane zostały, oczywiście, z przymrużeniem oka, jednak wiadomo przecież, że nauka najlepsza jest właśnie poprzez zabawę. Odessa i tajemnica Skrybopolis to sprawnie i z pomysłem napisana powieść, która z pewnością przypadnie do gustu czytelnikom, szukającym lekkiej i przyjemnej lektury na długie, relaksujące popołudnie.
