Recenzja książki: Niebieskie migdały

Recenzuje: Justyna Gul

Trudny dorastania

Nie jest łatwo być nastolatką. Dorośli są przekonani, że problemy dorastających córek są trywialne i że powinny one zajmować się wyłącznie nauką oraz wykonywaniem domowych obowiązków. Nauczyciele również nie chcą słyszeć o codziennych problemach – dla nich liczą się wyłącznie te przedmioty, które sami wykładają. A nastolatki? One chcą mieć przyjaciół, bowiem nikt nie lubi być samotny. One chcą wyglądać modnie, bowiem powszechnego kultu ciała nie można zignorować. One chcą przeżywać pierwsze miłości, pierwsze pocałunki i romantyczne uniesienia, przekonane, że każda miłość jest tą jedyną.

O problemach współczesnych nastolatek trudno osobie dorosłej pisać w taki sposób, by uniknąć sztuczności czy sprowadzania tak ważkich tematów do banału. Udaje się to jednak kilku osobom, w tym Ewie Nowak, autorce serii miętowej, opublikowanej nakładem wydawnictwa Egmont. Najnowsza pozycja nosi tytuł Niebieskie migdały i, jak zwykle, dotyka tematów bliskich współczesnym trzynasto- i czternastolatkom. Bohaterowie pochodzą z różnych domów, noszą różne imiona i mają odmienne zainteresowania, łączy ich jednak lektura popularnego czasopisma młodzieżowego Niebieskie migdały oraz obóz językowy. Tak naprawdę jednak Hanią, Laurą, Elizą, Zuzią, Olą czy Karoliną mogłaby być każda z dziewczynek zamieszkujących terytorium Polski, a nawet innego kraju. Autorka porusza bowiem w książce problemy uniwersalne, z którymi boryka (lub borykała) się każda dziewczynka, stająca przed wielkim wyzwaniem, jakim jest dorastanie. Jednocześnie, poruszając bliskie młodym sercom tematy, Ewa Nowak nie zapomina o wartościach uniwersalnych, o prawdach powszechnych i regułach współżycia społecznego, które zawsze powinny być celem nadrzędnym i których należy przestrzegać.

Niebieskie migdały to pięć opowieści i sześć wspaniałych bohaterek, zaś w każdej z nich możemy odnaleźć fragmenty i naszej osobowości. Chłopak Beaty oznacza spotkanie z Elizą, której rodzina boryka się z problemem bezrobocia. Poznajemy nie tylko tę uroczą mieszkankę Nakła nad Notecią, ale również jej roztrzepaną przyjaciół Beatę oraz obdarzoną talentem plastycznym Sylwię. Wraz z dziewczynami odkryjemy radość płynącą z randek w ciemno, zdemaskujemy również kłamliwego Oskara, który bezwzględnie gra na uczuciach Beaty oraz robi wszystko, by skłócić ze sobą przyjaciółki.

W historii Cztery łzy autorka przedstawia nam Zuzię z Władysławowa. To właśnie jej mama organizuje słynny obóz językowy, który pojawia się w tle opowiadań dziewczyn. Zuzia nie marzy jednak o karierze nauczyciela języków, ale o scenie. Pieczołowicie przygotowuje się do kariery piosenkarki, nie bacząc zupełnie na powszechną krytykę. Ani dwaj bracia, ani prowadzący szkolny chór nauczyciel, ani mama nie są w stanie ostudzić jej zapału i pragnienia występu w spektaklu organizowanym przez wykładowców ze szkoły muzycznej..

Lina Karo to z kolei opowieść o Karolinie, mieszkającej w Zielonce pod Warszawą, dziewczynce z dobrze sytuowanej rodziny i bardzo samotnej. Być może to samotność jest bodźcem do wymyślania kolejnych kłamstw i łączenia się z Telefonem Zaufania. Czy sąsiad Olek, a może Antek, któremu ma pomagać w nauce matematyki, zmienią tę sytuację? A może to problemy rodzinne i fascynacja mamy jej starym znajomym uświadomi dziewczynce, że snucie fantastycznych opowieści nie jest sposobem na pozyskanie przyjaciół i że wokół siebie tak naprawdę ma już grono oddanych znajomych? Gdzie leży granica pomiędzy fałszem a prawdą i czy istnieją dobre kłamstwa?

Z sympatycznymi bliźniaczkami, Hanią i Laurą, spotkamy się historii zatytułowanej Furteczki. Dziewczynki po śmierci rodziców są wychowywane przez surową i zasadniczą babcię Magdę, dla której czas się jakby zatrzymał. W codzienne zadania sióstr wpisane są takie obowiązki jak picie mleka z miodem i masłem, jedzenie owsianki, nauka robienia na drutach czy haftowania. Nie ma mowy o uprawnianiu sportu, jedzeniu słodyczy, komputerze czy popołudniowych spotkaniach z przyjaciółmi. Restrykcyjne wychowanie można przeżyć tylko dzięki staraniom prababci Marianny, która od czasu do czasu przemyca dziewczynkom łakocie oraz ich sąsiadki, która dostarcza im czasopismo Niebieskie migdały oraz dostarcza listy do przyjaciół. Same dziewczynki również robią wszystko, by ominąć zasady ustanowione przez babcię. Dopiero obecność nowego chłopca w szkole, Martina, który fascynuje obie, uświadamia im, że tak naprawdę nigdy w nic nie próbowały się zaangażować. Zresztą chłopiec, który z zapałem uczy się języka polskiego, którego fascynuje kultura regionu oraz okoliczni mieszkańcy, budzi całą społeczność i dopinguje do tego, by robić wszystko z entuzjazmem.

Piątka oznacza natomiast spotkanie z sympatyczną Olą, laureatką licznych olimpiad sportowych, (nie)szczęśliwą posiadaczką starszej siostry i dwójki rozbrykanych siostrzeńców. Wciąż narzekająca na obowiązki domowe perfekcjonistka pod wpływem obecności Karoliny otwiera się nieco na świat i innych ludzi. Przekonuje się również, że nie ma osób doskonałych, że zdarzają się jednostki słabe i chore, jak Szymon, które jednak zdolne są do największych poświęceń oraz tak perfidne, jak Heniutek, który podając się za Dominiką, wykorzystał zaufanie dziewczynki. Nie wolno zatem gardzić słabszymi i nigdy nie należy oceniać po pozorach…

Niebieskie migdały to książka fascynująca i wciągająca, który niesie również głębokie przesłanie - równości i szacunku wobec innych, a także piętnująca kłamstwo i nieetyczne zachowania. Te wartości dotyczą również dorosłych, dlatego tę pozycję warto podsunąć nie tylko samym nastolatkom, ale również rodzicom.

Napisana piękną polszczyzną, unikająca współczesnej gwary książka jest już kolejną publikacją autorki, wpisującą się w kanon literatury młodzieżowej, taką, której nie zaszkodzi upływ czasu. O ile bowiem zmienia się otoczenie, o tyle problemy nękające nastoletnie dziewczęta od lat pozostają takie same…