Recenzja książki: Najszczęśliwsza dziewczyna na świecie

Recenzuje: Katarzyna Krzan

Znak ostrzega, że Najszczęśliwsza dziewczyna na świecie zawładnie umysłem czytelnika, bo to najlepiej sprzedający się debiut w USA. Co więcej Reese Witherspoon pracuje już nad ekranizacją książki. Autorka porzuciła pracę w "Cosmopolitan" (podkreślmy – "Cosmopolitan"!), by pracować nad swoją debiutancką powieścią. Wszystko to w polskich warunkach brzmi jak science-fiction. Wyobraźmy to sobie: jakaś, nazwijmy ją Dżesika Kolka, rzuca pracę w Pudelku, by napisać książkę o tym, jak planowała wyjść za mąż, by podnieść swój status w towarzystwie. Niestety, już po debiucie w charakterze self-publisherki okazuje się, że nikt książki nie zauważył, Magdalena Różdżka do głównej roli na podstawie książki nie będzie się przygotowywać, a na liście bestsellerów Empiku o powieści Dżesiki Kolki nie ma śladu. Inna skala, drodzy Państwo.

Ale przyjrzyjmy się może, czym ekscytują się amerykańskie czytelniczki, bo to powieść dla kobiet - w dodatku młodych, ambitnych zawodowo, robiących kariery w Nowym Jorku. Ani FaNelli (dziwaczne nazwisko, ale jakże dźwięczne) próbuje za wszelką cenę wpisać się w model wyższej klasy średniej – dobra praca, bogaty i ustawiony społecznie narzeczony, do tego najdroższe ciuchy, restauracje, dbanie o wizerunek, szukanie tylko tego, co akurat jest na topie. Wszystko zgodnie z trendami, podręcznikowo, by nie rzec – poradnikowo. Bohaterka bowiem kieruje się poradami z pisma, w którym pracuje, przykładając do nowo poznanych osób opracowywane tam szablony. Nie wierzy jednak w to wszystko ślepo, skoro sama jest autorką "przepisów na szczęście", ma do nich zdrowy dystans. Czasem bywa złośliwa, najczęściej jednak - perfidna. Gra przed innymi, budując skrupulatnie swój wizerunek. Sama zaś powieść składa się w dużej mierze z lokowania produktu. Przygotowania do ślubu stają się przyczynkiem do wymieniania modnych miejsc, klubów, restauracji, krojów sukien, modnych zestawów obiadowych. Troszkę to dla nas, polskich czytelniczek, za wiele, gdyż z większością wymienianych produktów pewnie nigdy się nie zetkniemy. Ale już można snuć wizje, jak wspomniane rekwizyty wypadną w wersji kinowej.

Jest jednak jakaś rysa na tym pięknym, idealizowanym świecie. Wszystko to pozór, wyraz rozpaczy bohaterki, która za wszelką cenę chce odciąć się od przeszłości. W szkole średniej doznała traumatycznego doświadczenia, które wpłynęło na jej życie, a od którego starała się uciec za wszelką cenę. Przemoc w szkole. Psychiczna i fizyczna, znęcanie się nad innymi, słabszymi, gorszymi, nie dopasowanymi do wzorca lansowanego przez kolorowe pisma. Teraz, gdy Ani dostaje propozycję udziału w filmie dokumentalnym o tamtych wydarzeniach, musi na nowo zmierzyć się z nimi, stawić czoła wrogom, dookreślić swoje miejsce w całej historii. Z pewnością nie będzie to łatwe - szczególnie, że bohaterka wie o czymś, co zmienia wszystko. Można się spierać, czy wyznawanie prawdy publiczne, przed kamerami, jest zasadne. Ale z drugiej strony jest jeszcze coś takiego jak sprawiedliwość i zadośćuczynienie.

Powieść Knoll staje się swoistą spowiedzią jej pokolenia, ukształtowanego przez zaborcze media, mało tolerancyjnego, mimo deklaracji, zapatrzonego wyłącznie w stan posiadania. Z pewnością są to ważne, trudne tematy. Problem polega na dotarciu do nich, bowiem pierwsza połowa książki to wspomniane już lokowanie produktu, w dodatku zbudowane ze skomplikowanych, złożonych zdań. Ta część nieco nuży. Dalej jest już lepiej, bo na scenę wchodzą mroczne tajemnice, zaczyna się robić ciekawie, otoczka z blichtru pęka, pojawiają się za to przerażeni nastolatkowie, zdolni do wyrafinowanego okrucieństwa. Z czasem zaczynamy odkrywać, o jaką szkołę chodzi i o jakie wydarzenia. Wszystko zaczyna nabierać nowego kształtu. Zaczynamy rozumieć, dlaczego akurat TEN debiut stał się jednym z najpoczytniejszych w USA. Gdy odkrywamy, że to wszystko zdarzyło się naprawdę, robi się poważnie. Śmiertelnie poważnie.