Recenzja książki: Księżyc prawdopodobieństwa

Recenzuje: Edyta Staniec

Po bookazinie Grzegorza Drukarczyka Bogowie są śmiertelni oczekiwania czytelników wobec kolejnej książki wydawnictwa Almaz mogły być bardzo wysokie. Tak też było w moim przypadku, stąd po Księżyc prawdopodobieństwa Nancy Kress sięgnęłam z pewną obawą. To pierwszy tom trylogii Prawdopodobieństwo, która powstała jako rozwinięcie noweli nagrodzonej Nebulą, jedną z najważniejszych w świecie literatury science-fiction nagród. Nancy Kress z kolei jest niezwykle popularną w Stanach Zjednoczonych pisarką. W Polsce znana jest przede wszystkim za sprawą cyklu Żebracy. Prawdopodobieństwo powinno jednak przynieść jej podobne uznanie.

Co może wyniknąć z ekspedycji badawczej Ziemian, wysłanych na Świat? Tak, tak, na Świat. Świat bowiem jest obcą planetą, którą zamieszkuje społeczeństwo mocno zacofane w stosunku do mieszkańców innych planet (w tym Ziemian). Nie to jednak zaskakuje badaczy w dobie rozwoju cywilizacyjnego, podróży kosmicznych i wielkiego rozwoju nauki. Fascynujące, a zarazem przerażające u Światan, jest ich „dzielenie rzeczywistości”, sposób społecznego współżycia, zgodnie z którym można wykluczyć z grupy jednostki nie potrafiące dostosować się do panujących na Świecie realiów, a nawet - wyeliminować je fizycznie. Ten, kto nie dzieli ze Światanami rzeczywistości, jest nierzeczywisty, każdy zaś nierzeczywisty skazany jest na śmierć.

Jakie niespodzianki kryje planeta, na której głównym zajęciem i punktem honoru jest uprawa kwiatów? Czy grupa Ziemian pod dowództwem antropologa Ahmeda Peka Bazargana będzie w stanie wywiązać się z misji obserwacji Światan i przekonać ich, że dzielą z nimi rzeczywistość? W końcu - jakie niespodzianki dla Ziemian mają ich pobratymcy i jaki los zgotować potrafi człowiek – człowiekowi? Odpowiedzi na te pytania kryje w sobie książka Nancy Kress. A to dopiero początek historii, w której niemal wszystko jest zaskakujące.

Księżyc prawdopodobieństwa zawiera dużą dozę terminologii biologicznej, która - choć trudna - zupełnie nie przeszkadza w lekturze. Co więcej, jest zastosowana bardzo sprawnie, nadając powieści niepowtarzalny charakter i wydźwięk. Tu nawet osoby, które za zajęciami z zakresu biologii nie przepadały, zwrócą uwagę na niemal idealny ład, na to, jak narracja z terminologią współgra. Doskonale koresponduje to z treścią książki. Z jednej strony czytelnik zetknie się tu z wojną Ziemian z Fallerami, okupioną śmiercią wielu Ziemian, w której szala zwycięstwa miejscami przechyla się na stronę obcej cywilizacji, z drugiej strony - śledzić będzie z uwagą losy wspomnianej juz ekspedycji naukowej na dziwnej planecie Światan, istnym „raju na Ziemi”, gdzie obie strony będą się wzajemnie szpiegować.

Urzekające w prozie Kress jest połączenie ciekawych wątków science-fiction z sensacją i dramatem. Autorka w sposób przykuwający uwagę i naprawdę przejmujący opisała wydarzenia z punktu widzenia Ziemian dramatyczne i nie do zaakceptowania, dla Światan zaś zupełnie naturalne i powszednie. Osiągnęła prawdziwe mistrzostwo w łączeniu przeciwności. Wszystko to sprawia, że po Księżyc prawdopodobieństwa sięgnąć warto, że to książka dla każdego miłośnika fantastyki będąca po prostu lekturą obowiązkową.