Recenzja książki: Jacqueline Kennedy. Historyczne rozmowy o życiu z Johnem F. Kennedym

Recenzuje: Justyna Gul

JFK w oczach Jacqueline Kennedy

Do­piero zimą można po­wie­dzieć, które drze­wa są nap­rawdę zielo­ne. Do­piero kiedy wieją prze­ciw­ne wiat­ry, można po­wie­dzieć, czy człowiek al­bo kraj jest od­ważny i nieugięty – to słowa Johna Fitzgeralda Kennedy`ego, zwanego „JFK”. Trzydziesty piąty prezydent w historii Stanów Zjednoczonych to postać kontrowersyjna, budząca sprzeczne emocje. Swoim zachowaniem oraz słabością do pięknych i interesujących kobiet zasłużył sobie na opinię  wiecznego kawalera i podrywacza. Do jego zasług można zaliczyć natomiast m.in. doprowadzenie do zawarcia Układu o Zakazie Doświadczeń z Bronią Jądrową w Atmosferze, Przestrzeni Kosmicznej i Pod Wodą oraz powołanie Korpusu Pokoju. Choć za jego kadencji nie został dokonany znaczący przełom w rozwoju, nie był wizjonerem jak Franklin Delano Roosevelt, to jednak stał się najbardziej rozpoznawanym mężem stanu. Bez wątpienia był człowiekiem nieprzeciętnym, a jedną z najsilniejszych jego stron był polityczny image – wypadał świetnie w debatach, szczególnie na tle Nixona.

Obdarzony charyzmą, porywał Amerykanów do działania, do dziś zresztą – w ocenie społeczeństwa – jest jednym z najlepszych prezydentów. Odmienne zdanie na jego temat mają historycy, oceniając negatywnie marny dorobek JFK – nie dość, że w trakcie trwania kadencji nie udało mu się przeforsować żadnej z własnych inicjatyw ustawodawczych, to jeszcze był twórcą polityki wobec Kuby, która w długiej perspektywie okazała się sromotną porażką. Jaki tak naprawdę był ten intrygujący człowiek, którego prezydentura została przerwana 22 listopada 1963 roku, gdy zginął od strzałów zamachowca na ulicach Dallas, pozostawiając urząd zaledwie po dwóch latach i dziesięciu miesiącach? 

Na rynku można znaleźć wiele biografii tej niezwykłej postaci. Niektóre z nich koncentrują się na prezentacji jego sylwetki na tle polityczno-gospodarczej rzeczywistości, inne  natomiast poszukują taniej sensacji, tropiąc miłostki i flirty. Opublikowana nakładem wydawnictwa ZNAK pozycja znacząco się od nich różni. Jacqueline Kennedy. Historyczne rozmowy o życiu z Johnem F.Kennedym to pozycja wyjątkowa i niezwykle osobista, poprzedzona przedmową Caroline Kennedy. W książce znajdziemy zapis szczerych rozmów Pierwszej Damy z laureatem Pulitzera, Arturem M. Schlesingerem juniorem. Na uwagę zasługuje fakt, iż po śmierci męża Jacqueline Kennedy udzieliła tylko trzech wywiadów – pierwszy prowadził Theodore H. White zaledwie kilka dni po pogrzebie JFK. Drugi został udzielony Williamowi Manchesterowi, a duża jego część została utajniona na niemal sto lat. Najważniejsze, jak przyznaje sama Caroline, były jednak rozmowy jej matki z Arturem Schlesingerem w ramach projektu historii mówionej.

Jacqueline Kennedy dzieli się z rozmówcą, a poniekąd także z czytelnikami, wspomnieniami z czasów małżeństwa, spostrzeżeniami na temat działalności męża, ale również jego osobowości – zarówno tej politycznej, jak i prywatnej. Jej wypowiedzi cechuje niezwykła bezpośredniość i nieformalny ton, nie znajdziemy tu jednak atmosfery skandalu i sensacji.

W lekturze rozmów może przeszkadzać pewna szorstkość, brak ich dopracowania, wygładzenia, jednak należy pamiętać, że odbyły się niedługo po stracie męża. Brakuje również krytycznego spojrzenia na politykę Kennedy’ego oraz na jego rzeczywiste dokonania. Można się tylko domyślać, że Schlesinger jako przyjaciel prezydenckiej pary nie chciał zmuszać rozmówczyni do wydawania sądów. W wywiadzie można natomiast znaleźć odbicie wielkiej inteligencji Jacqueline, a także subtelne poczucie humoru, momentami Jackie pozwala sobie na lekko plotkarski ton. Wchodzimy tym samym w intymny świat Pierwszej Damy, poznając JFK nie tylko jako prezydenta, ale przede wszystkim jako niezwykle intrygującą osobę.

Z wypowiedzi żony wyłania się człowiek niezwykły, ciepły, a teksty te pozwalają również osadzić JFK w historycznej rzeczywistości, czyniąc go nie postacią odrealnioną, ale działającą w atmosferze napięcia i presji, związanych czy to ze sprawą kubańską, czy udziałem armii w wojnie w Wietnamie. Dodatkowo książka jest ilustrowana unikatowymi fotografiami z archiwum rodziny Kennedych oraz wzbogacona o wyjątkowy dodatek – płytę CD mp3 z cyfrowo odtworzonym oryginalnym zapisem rozmów z Jacqueline Kennedy.