Recenzja książki: Czas tajemnic

Recenzuje: Patryk Obarski

Jak wyglądało życie kobiet z dobrych domów na początku XX wieku? O latach trzydziestych i problemach ówczesnych Polaków w swojej powieści Czas tajemnic opowiada Marzena Rogalska. 

W swojej najnowszej książce popularna dziennikarka przedstawia historię Karoliny Linde, dla przyjaciół Karli, młodej dziewczyny, która pod opieką piastunek oraz rodziców – ojca-lekarza wojskowego i matki-szlachcianki – dorasta w Krakowie w czasach międzywojnia. 

Dziewczynka wychowywana jest na ułożoną i inteligentną panienkę, jednak Karla zamiast wbijać się w gorset i popijać herbatkę woli pomagać służącej w kuchni i wraz z ukochanym ojcem przemierzać uliczki Krakowa. Ciekawska świata dziewczynka wkrótce wyrasta na niezwykle odważną i stanowczą młodą kobietę. 

Wraz ze zmianami społeczno-politycznymi dziewczyna musi podejmować kolejne decyzje. Kiedy zacznie dojrzewać, pojawią się także pierwszy sympatie i antypatie. Karla zacznie także rozumieć hierarchię i relacje, które istnieją w jej własnym domu. Z upływem kolejnych lat pozna zaś tajemnice, dotychczas skrywane przed dziecięcymi uszami. 

Nowa książka Marzeny Rogalskiej to pasjonująca opowieść o dorastającej młodej dziewczynie, ale także o świecie, który bezpowrotnie przeminął. Czas tajemnic to lektura pełna historycznych smaczków z dobrze rozwiniętym wątkiem obyczajowym. 

Najważniejszą częścią Czasu tajemnic jest przede wszystkim historia rodzinna. Wraz z dorastającą młodą dziewczyną odkrywamy kolejne elementy rodowej układanki, poznajemy także członków rozbudowanej familii oraz łączące ich relacje. Rogalska interesująco ukazuje rodzinę Karli na tle zmian społecznych, które dokonują się właśnie na terenie Rzeczpospolitej. 

W związku z tym w powieści nie brakuje nawiązań do wydarzeń historycznych. Dla części bohaterów szczególne znaczenie okazuje się mieć śmierć Piłsudskiego, która rozpoczyna powrót do przeszłości oraz próby odnowienia dawnych więzi. Czas tajemnic to czas zawieszony pomiędzy dwiema wojnami, czas, w którym każdy dzień – choć pozornie spokojny – tak naprawdę związany jest z niepewnością o przyszłość. 

Rogalska – być może przypadkowo – posługuje się także popularnym motywem związanym z pokoleniem „wysadzonych z siodła” (arcypopularnym przykładem jest rodzina Łęckich w Lalce Bolesława Prusa). Za sprawą Barbary, matki Karli, skrytykowana zostaje dawna arystokracja, rodziny o szlacheckich korzeniach, które po pierwszej wojnie przestały mieć już jakiekolwiek znacznie. Sokolniccy, tkwiący w błędnym przekonaniu o własnej tożsamości, kurczowo trzymający się przedwojennych stereotypów, stają się karykaturą kasty, którą usilnie chcą uosabiać. W kontrze do nich zaprezentowany zostaje natomiast doktor Emil Linde, ojciec Karoliny. Mężczyzna łączący szacunek do tradycji i historii, ale jednocześnie – otwarty na nowoczesność i zmiany.

W Czasie tajemnic autorce udaje się świetnie odtworzyć atmosferę lat trzydziestych za sprawą naprawdę dobrze zarysowanego tła historycznego. Marzena Rogalska stworzyła powieść autentyczną i łatwo uwierzyć, że bohaterowie Czasu tajemnic to prawdziwi ludzie, a nie tylko bohaterowie literaccy. 

Za sprawą poruszenia kwestii żydowskiej oraz podjęcia wątków szlacheckich autorka demaskuje także wady, o których często zapominamy, wspominając społeczeństwo polskie tamtych lat. Pisarka przypomina, że jako naród nigdy nie byliśmy bez winy. To bolesna nauczka, która może prowadzić czytelnika do refleksji na temat dzisiejszego dyskursu społecznego. 

Czas tajemnic to książka opowiadająca o dorastaniu, dojrzewaniu i podejmowaniu decyzji. To opowieść o rodzinie przeżywającej kryzys oraz o wartościach, które rodzinę mogą dzielić lub poróżnić. To także opowieść o szacunku do innych i tolerancji. 

Tagi: bóg