Wiersze przypisane do AI zostały gorzej ocenione przez badanych niż te napisane przez ludzi

Twórcy otwarcie potępiają używanie sztucznej inteligenci w procesach kreatywnych. Tym razem sprawdzono jak postrzegane są te same wiersze przypisywane zarówno do AI, jak i do człowieka. Kto wypadł lepiej?

^{fotografia ilustracyjna / Pixabay}

• Właśnie powstało badanie dotyczące tego jak odbiorcy reagują na poezję napisaną przez AI oraz człowieka.
• 123 badanych z całej Polski otrzymało jeden wiersz do przeczytania. Niektórzy zostali zapewnieni, że jest to dzieło człowieka, a inni, że sztucznej inteligencji. 
• Badani mieli ocenić dany wiersz w różnych kategoriach. 
• Okazuje się, że wiersze przypisane do człowieka były oceniane jako te bardziej oryginalne i angażujące emocjonalne, acz trudniejsze w interpretacji.

AI jako autor poezji?

Niedawno w mediach zrobiło się głośno na temat używania AI w procesie tłumaczenia książek. Co jakiś czas dowiadujemy się o kolejnych zastosowaniach sztucznej inteligencji, która na dobre zagościła w naszym życiu. Alarmujące może być jednak to, że AI jest w stanie zastąpić ludzi w pracy kreatywnej, co budzi spory sprzeciw i obawy.

Właśnie powstały badania dotyczące tego jak odbiorcy reagują na poezję w zależności od przekonania, czy jej autorem jest AI, czy człowiek. Zostały one przeprowadzona na Uniwersytecie im. A. Mickiewicza w Poznaniu i opublikowane w Journal of Creative Behavior. 

Przeczytaj także: Sigma czy skibidi toilet? Młodzieżowe Słowo Roku 2024 czyli jak mówi pokolenie alfa? Oto 32. odcinek podcastu "Co tam? Czytam!"

Okazuje się, że jeśli od samego początku wiemy, że dany tekst został napisany przez AI to statystycznie będziemy go oceniać jako mniej oryginalny i mniej angażujący. Jeśli natomiast ten sam tekst zostanie określony jako taki stworzony przez człowieka, to uznamy go za lepszy, acz trudniejszy w interpretacji. 

Dr Maja Stańko-Kaczmarek, psycholożka z UAM, która przeprowadzała badania wraz ze studentami Wydziału Psychologii i Kognitywistyki UAM, o badaniu powiedziała:

W dobie dynamicznego rozwoju sztucznej inteligencji i jej coraz szerszego zastosowania w tworzeniu tekstów – także literackich – postanowiliśmy sprawdzić, w jaki sposób społeczeństwo postrzega kreatywność oraz treści generowane przez AI w porównaniu z twórczością literacką ludzi. Analiza społecznego odbioru pozwala również lepiej zrozumieć psychologiczne i kulturowe czynniki kształtujące te postawy.

Intrygujące badania

W grupie badanych znalazły się 123 dorosłe osoby posługujące się językiem polskim o różnym poziomie wykształcenia. Każda z tych osób musiała się zapoznać z wierszem Codzienne życie. Autorstwo wiersza losowo było przypisane do człowieka, AI oraz autora nieokreślonego (to oznaczało, że badany nie wiedział kto jest autorem). Co ciekawe tak naprawdę wiersz został stworzony przez kobietę traktującą poezję jako hobby. Był więc on całkiem prosty. 

Przeczytaj także: Podróżuj śladami pisarzy. Biblioteka w Łodzi stworzyła niezwykłą literacką mapę

Badani musieli ocenić podany tekst w pięciu kategoriach: oryginalność, walory estetyczne, zaangażowanie emocjonalne czytelnika, spójność oraz trudność interpretacyjna wiersza. Autorka badania zauważyła: 

Wyniki pokazały, że wiersze przypisane AI były oceniane niżej pod względem oryginalności, atrakcyjności estetycznej i zaangażowania emocjonalnego. Oznacza to, że badani postrzegali je jako mniej nowatorskie, niezawierające tyle piękna w formie i przekazie oraz wywołujące mniej reakcji emocjonalnych. Taki odbiór może wynikać z przekonania, że AI bazuje na istniejących danych i nie jest w stanie stworzyć nic nowszego oraz w pełni oddać ludzkich doświadczeń czy emocji, które często stanowią esencję twórczości

Badania pokazały, że spójność wierszy zarówno tych przypisywanych AI, jak i ludziom jest na podobnym poziomie. Możliwe więc, że czytelnicy mieli problem, żeby zdefiniować to kryterium. Niewykluczone też, że zakładają, że sztuczna inteligencja jest w stanie stworzyć dobrze skonstruowany tekst, podobnie jak człowiek. 

Warto również wspomnieć, że jeśli nie było wiadome, czy wiersz został napisany przez człowieka, czy przez AI to opinie badanych rozkładały się równomiernie. 

Strach przed nową technologią?

Okazuje się, że ludzie twierdzą, że twórczość stworzona przez AI jest bardziej generatywna i mniej oryginalna. Mamy świadomość, że dzieło człowieka jest powiązane z przeżytymi doświadczeniami, czy skomplikowanymi emocjami. Zależy również od środowiska, kultury oraz relacji. Sztuczna inteligencja często nie jest w stanie idealnie tych procesów odwzorować, a środowisko postrzega jako zbiór danych. 

Wszystko to ma ogromny wpływ na to jak postrzegamy dzieła tworzone przez sztuczną inteligencję. Psycholożka zauważa: 

Procesy twórcze AI są napędzane algorytmami, co rodzi pytania o autentyczność takiej sztuki AI. Jednak niższa ocena utworów generowanych przez AI może także wynikać z lęku przed nową technologią.

Chociaż póki co w społeczeństwie wzrasta obawa dotycząca roli sztucznej inteligencji, to jednak może ona się okazać równie pożyteczna. Jej działanie ma szansę wspierać człowieka w procesie twórczym. Badaczka UAM o wspomina: 

Nie można zapominać, że sztuczna inteligencja nie działa w próżni – jej twórczość opiera się na analizie i przetwarzaniu ludzkiego dorobku kulturowego. W tym sensie AI można postrzegać nie jako konkurencję, ale przedłużenie ludzkiej kreatywności. Dzięki temu twórczość AI oferuje nowe możliwości, poszerzając granice sztuki i otwierając przed nami perspektywy, które bez jej udziału mogłyby być nieosiągalne.

Nie możemy zgadzać się na to, by AI było zamiennikiem ludzkiej twórczości. Może się jednak okazać, że przy odpowiednim podejściu będzie ono doskonałym uzupełnieniem i pozwoli usprawnić wiele trudnych procesów. 

Przeczytaj także:

 

^{źródło: naukawpolsce.pl}

Tagi: literatura, sztuczna inteligencja, aktualności literackie,