Koniec roku i pierwsze dni nowego roku to dobry czas na refleksję, zastanowienie się nad tym, co nas cieszyło i co smuciło, co zainteresowało, a do czego raczej nie wrócimy. To również czas podsumowanie wrażeń płynących z lektury tych książek, które w 2014 roku zagościły na naszych stolikach, biurkach i w torebkach. O jakich tytułach z zakresu literatury dziecięcej warto pamiętać, wchodząc w 2015 rok? Pisze o tym w swoim tekście Karolina - współpracująca z serwisem Granice.pl recenzentka, blogerka, prowadząca stronę "Biblioteczka Malucha" - www.biblioteczkamalucha.pl/.
Poznaj zestawienie najlepszych powieści obyczajowych 2014 roku!
Przeczytaj również zestawienie najlepszych kryminałów 2014 roku!
Poznaj najlepsze książki non-fiction, wydane w 2014 roku!
Zagłosuj w naszym plebiscycie "Najlepsze książki roku 2014" i wygraj zestaw 10 książek!
1. Katarzyna Bajerowicz, Marcin Brykczyński, Opowiem ci, mamo, co robią żaby, Nasza Księgarnia, Warszawa 2014
Co wiemy o żabach? Warto zmierzyć się z zakorzenionymi w nas, często mylnymi przekonaniami, sięgając po najnowszy – i jak dotąd najlepszy – tom z serii Opowiem ci, mamo. Zabawne ilustracje, zapełniające kolejne strony, tworzą wielowątkową opowieść z wyraźnym motywem przewodnim: rozwój kolejnego żabiego pokolenia. Czyż nie wspaniale, że ten dynamiczny, wciąż zmieniający się – zarówno pod wodą, jak i na jej powierzchni – świat, który niewielu z nas miało okazję obserwować, został uchwycony i niejako zatrzymany przez panią Katarzynę?
Joanna Krzyżanek, Księga porad językowych Lamelii Szczęśliwej, Święty Wojciech, Poznań 2014
Kolejna Księga Lamelii Szczęśliwej zasługuje na równie dużą uwagę co trzy poprzednie. I tym razem w swoim charakterystycznym stylu Joanna Krzyżanek rozprawia się z tematem nie należącym do kanonu wątków literatury dziecięcej.
Błędy językowe. Kto – poza polonistami i językoznawcami – zawraca sobie nimi głowę? Przecież dzisiaj i tak wszyscy mówią po angielsku…
Tym bardziej pani Krzyżanek należą się słowa uznania. W końcu typowo szkolny (przynajmniej pozornie) temat przedstawiła za pomocą kilkunastu zabawnych historyjek, jak zwykle zapoznając czytelników z szeregiem barwnych, nietuzinkowych postaci.
Eliza Piotrowska, My ludzie, Czarna Owieczka, Warszawa 2014
Za pomocą ilustracji, stanowiących trzon i główną treść książki, Piotrowska opowiada o tym, co ludzi łączy, równocześnie ich różniąc (albo różni – łącząc). Pokazuje, że my ludzie mamy odmienne sylwetki, twarze, nosy, nosimy rozmaite fryzury, makijaże, ubrania i biżuterię, ale wszyscy o czymś marzymy, gdzieś chcielibyśmy mieszkać (choć domy też mogą wyglądać różnie), przeżywamy podobne emocje. Autorka przypomina, na jak wiele różnych sposobów się porozumiewamy (uwzględniając przy tym m.in. język migowy, alfabet Braile'a czy Morsa), jak rozmaite religie wyznajemy, jak różnicują nas pragnienia i status materialny. Dodatkowo dość zabawny człowiek pierwotny, wędrujący przez poszczególne strony ze swym Mamutusem, zdaje się podkreślać ponadczasowość ukazywanych problemów.
Dorota Kassjanowicz, Cześć, wilki!, Dwie Siostry, Warszawa 2014
Gdzie można schronić się przed samotnością, słyszanymi zza ściany kłótniami rodziców, zdradą najlepszego przyjaciela? Dokąd uciec z klatki nielubianej rzeczywistości, kiedy ma się zaledwie jedenaście lat? Jak pokonać kraty nakazów i zakazów, wyzwolić się z więzów wyłącznie powierzchownych relacji?
Oto opowieść o potędze wyobraźni i jej mocy zmieniania rzeczywistości.
Liljana Bardijewska, Ola Makowska, seria Baśnie polskie (Królewna żabka, Pierścień orlicy, Smok wawelski, Szklana góra, Złota kaczka), Jedność, Kielce 2013 – 2014
Wprawdzie w 2014 roku ukazał się jedynie Smok wawelski, jednak bez wątpienia warto docenić wszystkie tytuły z serii, które – wydane pod koniec 2013 roku – nie znalazły się w ubiegłorocznym zestawieniu.
Kolejne tomy zawierają tradycyjne podania, przedstawione przez Liljanę Bardijewską w przyjazny najmłodszym sposób. Proste zdania, kilkakrotnie powtarzane sekwencje czynią poszczególne opowieści zarówno zrozumiałymi, jak i ciekawymi. W dodatku uzupełniające je duże, zajmujące całe strony, kolorowe ilustracje Oli Makowskiej z łatwością przemówią do dziecięcej wyobraźni, przenosząc małych czytelników w świat baśni i marzeń. Podobnie zresztą jak słuchowiska – nagrane na dołączonych do książek płytach – w których Andrzej Cempuła swym spokojnym, przyjaznym głosem snuje legendarne opowieści.
Opowieści m.in. o tym, że ceną bogactwa i bezpieczeństwa bywa samotność oraz o tym, że prawdziwej wielkości czy szlachetności nie musi towarzyszyć bogactwo ani dostojny ubiór (np. złota zbroja). I o tym, że Wielkie Cele nie powinny czynić nas ślepymi na „małe potrzeby” innych.
Dorota Combrzyńska-Nogala, Syberyjskie przygody Chmurki, Literatura, Łódź 2014
Wbrew pozorom opowieść o syberyjskich losach Chmurki to nie opis rozpaczy, tragedii, lecz raczej pewnej specyficznej codzienności. Z pewnością jest to codzienność wyjątkowo trudna, znacznie różniąca się od współczesnej, ale być może przez to jeszcze bardziej godnej poznania. Warto zachowywać wspomnienia tych, którzy rodzili się i dorastali w najgorszych, najbardziej dramatycznych momentach historii – chociażby po to, by przypominać kolejnym, budującym naszą przyszłość pokoleniom o złu, jakiego doświadczyli ich przodkowie. I uczyć ich historii w sposób najlepszy z możliwych: przedstawiając jej bohaterów – także tych, dla których brakuje miejsca w szkolnych podręcznikach.
Renata Piątkowska, Najwierniejsi przyjaciele. Niezwykłe psie historie, BIS, Warszawa 2014
Każde z zamieszczonych tu opowiadań (inspirowanych prawdziwą historią!) prezentuje sylwetkę psa, który dokonał czegoś niezwykłego, zdumiewając swoją odwagą, ufnością, oddaniem, bezinteresownością, a przede wszystkim – wiernością.
Warto poznać wszystkich sportretowanych (także graficznie) bohaterów. Wielu z nich zapamiętamy pewnie na długo. Jak Barry’ego – ratownika górskiego, Czarusia, który uratował przed zamarznięciem małą Hanię oraz Imkę – zastępczą mamę dla… jeży. Trudno też wymazać z pamięci najwierniejszych z wiernych: Dunaja, który mimo głodu, pragnienia, słoty i zimna przez trzy dni warował u boku potrąconego przez samochód przyjaciela czy Hachiko, przez dziesięć lat (!) wypatrującego swego pana.
Elizabeth MacLeod, Historia prawie wszystkiego. 200 wydarzeń i wynalazków, które zmieniły świat, Debit, Bielsko – Biała 2014
Przecież historia to nie tylko szkolny przedmiot! Gdy spojrzymy poza ramy, w jakie wtłacza ją sztywny program nauczania, dostrzeżemy jej prawdziwą wartość. W postaci śladów ludzi, których nie możemy już spotkać. Albo odległych wydarzeń i odkryć, nadających kształt naszej codzienności.
Historia prawie wszystkiego to stosunkowo niewielka, bo licząca zaledwie ponad sto stron, starannie wydana i przejrzysta publikacja. Jej główna zaleta jest oczywista: zachęca do dalszego poznawania przeszłości, pokazując, jak wiele ciekawostek oraz niespodzianek czeka tych, którzy zdecydują się wyruszyć na spotkanie z nią.
Sherri Duskey Rinker, Snów kolorowych, placu budowy, Nasza Księgarnia, Warszawa 2014
Książka zwraca uwagę już samą okładką – tchnącą spokojem, przyciągającą wzrok swą stonowaną, ograniczoną właściwie do trzech barw kolorystyką – oraz tematyką. Jak tu przejść obojętnie wobec koparki z uśmiechem kołyszącej księżyc? Jak nie ulec tak ciekawemu tytułowi? Bez wątpienia książeczka Snów kolorowych, placu budowy ma szansę zyskać sympatię małych budowniczych i ich rodziców już przy okazji pierwszego spotkania. Co więcej, na dalszym poznaniu jeszcze zyskuje.
Na docenienie zasługują również wznowienia i piękne publikacje znanych, a nawet klasycznych tekstów. Warto sięgnąć zwłaszcza po:
- Poczytaj mi, mamo. Księga piąta, Nasza Księgarnia, Warszawa 2014
- Jan Twardowski, Ksiądz Twardowski dzieciom, Nasza Księgarnia, Warszawa 2014
- Jakub i Wilhelm Grimm, Baśnie braci Grimm, Nasza Księgarnia, Warszawa 2014
Opisy książek pochodzą z recenzji zamieszczanych w wortalu Granice.pl oraz na stronie Biblioteczka Malucha (http://www.biblioteczkamalucha.pl/index.php).
