Z grubsza Wenus
Anna Fryczkowska

Krótka historia nadwagi

Bycie grubym już od dawne jest passé. Tusza stała się stygmatem, ludzie z nadwagą są uważani za mało konsekwentnych, życiowo niezaradnych, w oczach potencjalnych pracodawców odznaczają się niższymi kompetencjami, zaś społeczeństwo patrzy na nich ze specyficzną mieszaniną litości i odrazy. Niezależnie od tego, jak czują się ze sobą, jakie mają pasje i zainteresowania, jaki jest ich status społeczny, można ich podzielić na osoby, które popełniają liczne błędy żywieniowe, prowadzą mało aktywny tryb życia, a przybywające kilogramy są konsekwencją braku nawyku dbania o siebie oraz osoby, dla których tusza ma podłoże psychologiczne. W tym drugim przypadku znacznie trudniej jest wrócić do prawidłowej wagi, znacznie częściej cierpią one na tzw. zaburzenia odżywiania: bulimię, anoreksję czy ortoreksję. Niekiedy pomóc może rozmowa z przyjacielem i mozolne rozwiązanie problemów leżących u podłoża objadania się, niekiedy konieczna jest wizyta u psychologa. Jedno jest pewne – kilogramy będące skutkiem zranionego serca i duszy, bolą najbardziej.

Właśnie o nadwadze, o dążeniu do idealnej sylwetki, o zaspokojeniu cudzych pragnień i oczekiwań (nawet kosztem własnego szczęścia), jest powieść Anny Fryczkowskiej „Z grubsza Wenus”. Przyznam, że po opublikowaną nakładem wydawnictwa Prószyński i S-ka książkę sięgnęłam z pewnymi oporami. Zasugerowałam się wściekle pomarańczową okładką, zapowiadającą naiwną powiastkę o walce z kilogramami (prawdziwymi i wyimaginowanymi). Jednak już pierwsze strony lektury przekonały mnie, jak bardzo się myliłam – Fryczkowska nie ogranicza się tylko do tematu diet i szczupłej sylwetki. Otrzymujemy raczej dramatyczną historię dwóch kobiet, u których dodatkowe kilogramy są pewnym symbolem. Jakim?

Baśka i Janina mają to (nie)szczęście trafić do jednego pokoju w ośrodku spa, prowadzącym wczasy odchudzające. Celem życia obu jest dobry wygląd, warunkowany masą ciała. Baśka to nieszczęśliwa mężatka, a właściwie kobieta opuszczona przez męża. Po odejściu Michała wpadła w depresję, zajadając smutek wszystkim, co tylko miała pod ręką. Ale jej problemy z wagą i samoakceptacją wywodzą się już z dzieciństwa. Zmuszająca do jedzenia babcia, miłość odmierzana ilością kromek, zimna i wymagająca matka nieustannie strofująca córkę – w poczuciu beznadziei pogłębianej sporą nadwagą upłynęły Baśce czasy szkolne. Dopiero jako dorosła kobieta postanowiła uporać się z dodatkowymi kilogramami, a jej figura przestała być już obiektem kpin, budząc raczej zazdrość u płci pięknej i podziw połączony z adoracją u mężczyzn.

Mimo wspaniałej figury wciąż w duszy Baśki mieszkał demon przypominający jej o tym, że jest mało warta. Być może dlatego zwróciła uwagę na nijakiego Michała, to jego grubiaństwo i bylejakość przesłonięte zostały przez wdzięczność, że ją wybrał. Kiedy u boku męża zaczęła tyć, ten bezlitośnie szydził z niej, dogryzał, złośliwości prawił nawet w obecności postronnych osób. I znów, zamiast rozwiązać problem, Baśka postanowiła zająć się jego objawami i schudnąć. Od tej pory jej życie upływało pod znakiem doskonałości za wszelką cenę, odmawiania sobie wszystkiego, morderczych treningów i walki z wyimaginowanymi kilogramami. A Michał i tak odszedł …

Janina przez długie lata pełniła funkcję tzw. żony przy mężu. Z aktywnej działaczki Solidarności przedzierżgnęła się w żonę znanego profesora, wykładowcy akademickiego, prowadzącego autorski program o zdrowiu i matkę ich jedynego syna. Początkowo zajadała nudę, później już frustrację, pogłębianą przez wiecznie narzekającego i obrażającego ją męża. Kiedy niezwykły splot okoliczności sprawia, że zostaje gwiazdą programu kulinarnego „Gotuj z Jasią”, a jej mąż po ataku serca wpada w depresje, z każdym dniem coraz bardziej wycofując się z życia, Janina tym razem zajada poczucie winy. Pocieszenia i bliskości szuka nie tylko w jedzeniu, ale i na forach internetowych, gdzie poznaje pewnego mężczyznę …

Jak potoczą się losy tych dwóch tak różnych kobiet, których ścieżki przecięły się na wczasach odchudzających? Czy pogodna Janina i „kolczasta”, wycofana Baśka znajdą wspólną płaszczyznę porozumienia? Czy zdołają się przed sobą otworzyć? Okazuje się, że wczasy odchudzające mają nie tylko walor dietetyczny, ale również psychoterapeutyczny – wiadomo przecież, że rozmowa jest najlepsza, by oczyścić swoją duszę, by zrzucić ciężar z serca. Pod warunkiem, że zdobędziemy się na otwartość i szczerość wobec drugiej osoby…

Powieść „Z grubsza Wenus” Fryczkowskiej to nie tylko historia walki z kilogramami, ale również z przekonaniami, ograniczeniami. To walka o samą siebie, pokazana zarówno z perspektywy Janiny, jak i Baśki. Dzięki temu bliskie stają się nam obie kobiety, a ich zmagania z życiem stają się naszym problemem. Właśnie ten wymiar powieści, jej drugie dno, świadczy o wartości tego tekstu, z którym powinny zapoznać się wszystkie kobiety borykające się z odrzuceniem, ze zdradą, z toksycznym środowiskiem w których zostały wychowane.