Uchylone drzwi
Joanna Krajewska

Katarzyna Grucka Uchylone drzwi Joanny Krajewskiej – poezja odwróconej perspektywy. Debiutancki tomik Joanny Krajewskiej Uchylone drzwi jest swoistym przewodnikiem turystycznym po świecie spisanym przez młodą kobietę, podróżującą zarówno po nim, jak i po krętych ścieżkach swojego życia. W skład tomu weszło czterdzieści sześć wierszy, które w zdecydowanej większości zaskakują intensywnością barw i ciekawym sposobem obrazowania. Optymizm wyłaniający się z wierszy Joanny Krajewskiej wyróżnia jej poezję na tle pojawiającego się w ostatnich latach nurtu cechującego się głównie przedstawieniami egzystencjalnych rozterek podmiotów lirycznych i związanym z tym bólem istnienia. Tomik od samego początku zaskakuje. Tytuł – Uchylone drzwi, nie zostaje wyjaśniony, pozostawiając czytelnikowi samodzielną odpowiedź na pytanie: uchylone gdzie? w którą stronę? Poszczególne utwory nie dają jednoznacznej odpowiedzi. Pozwalają spojrzeć na świat z nowej perspektywy, przyglądając się poszczególnym elementom budującym go, jak również na samego człowieka zanurzonego w rzeczywistości, która nieustannie się zmienia. Jako koronny utwór tego tomiku można wskazać Wiejski impresjonizm. Wiersz ten pokazuje perspektywę uchylonych drzwi, która kształtuje sposób patrzenia na świat. Impresjonistyczna gra światła, doskonale oddaje charakter zmysłowego postrzegania elementów ukazanych w całym tomiku. Jednocześnie utwór ten jest studium rzeczy, pokazując je w nowy sposób uświadamia czytelnikowi ich wartość. „Zobaczyć możesz rankiem, / Jak przez drzwi z naleciałością lat, / Do środka szarego tunelu / Wpada ostra plamka i przykleja się do podłogi. / Słoneczna drzazga – wiejski impresjonizm / małych rzeczy.” Poszczególne wiersze układają się w niezwykłe studium otaczającego świata, a także człowieka. W tomiku można wyróżnić liryki, będące swoistym zapisem podróży – nietypowym poetyckim przewodnikiem turystycznym, nastawionym głównie na opis przeżyć, a nie obserwację zastanego świata (m. in. Alghero, Paryż, Positano, Na drodze do..., Nowy Orlean, Salzburg, Bajkał). A także przedstawiające poszczególne osoby spotykane w swej podróży przez bohatera lirycznego (m. in. Amore, Jaromir, Dziadkowie, Patrycja, Artur, Lili znowu tu była, Lili leży w diagonalu). Pomimo narzucającego się, przez dobór tytułów, opisowego charakteru utworów, należałoby raczej określić je jako przedstawienie świata za pomocą odmienności perspektywy. Człowiek nie jest najważniejszym bohaterem w twórczości Joanny Krajewskiej, zdaje się być tylko osadzony wewnątrz świata, który nieustannie się porusza. Człowiek jest przedmiotem obserwacji prowadzonej przez otaczającą go przyrodę, a także przedmioty. To nie on, jako istota nadrzędna, wprowadza w ruch otaczający świat, a robią to drobne elementy, jak w utworze Amore: „Okulary Gucciego / Stuknęły o stolik / Wzywając kelnera. / Opalony dekolt / Pochłania spojrzenia / Choć pilnuje medalik.”. Opisy zastanej rzeczywistości są prowadzone w sposób nietypowy, odsłaniając ciekawy koncept, w którym człowiek jest jedną z ozdób. Przypomina to odwrócenie porządku, który został wypracowany przed wiekami. Człowiek przestał być kreatorem, a staje się dekoracją, przedmiotem obserwacji. „Zatoka jest cicha i nieśmiała. / Ozdób w postaci jachtów / Nie toleruje na swoim ciele. / Jedynie pozwoliła na tatuaż / Z ludzkich ciał / W okolicy pępka świata.” (Alghero); „Wybrzuszone, zdziwione ryby / Spontanicznie ześlizgują się / Ze sztucznego lodu / Patrzą na głodnych klientów, / Błyskają łuski, / I gałki oczne / Ciemnoskórego handlarza.” (Sycylia); Joanna Krajewska w swym debiutanckim tomiku otwiera czytelnikowi oczy na rzeczy drobne, zwykle niezauważane, uświadamiając ich niezwykłą wartość, czyniąc to trochę jak Wisława Szymborska, ale dodatkowo poruszając nutę surrealizmu i utworów impresjonistycznych. Uchylone drzwi to niezwykły przykład współczesnej poezji kobiecej, ale bynajmniej nie małostkowej, odznaczającej się raczej delikatnością obrazowania świata i optymizmem wypływającym z wierszy. Lektura tego tomiku daje czytelnikowi możliwość odetchnięcia od biegnącego coraz szybciej życia. Jest chwilą refleksji i zastanowienia, podanej w intensywnych barwach otaczającej rzeczywistości.

(Kliknij aby rozwinąć opinię)