Sklepy cynamonowe
Bruno Schulz

Niesamowity zbiór metafor i wizji. Piękne plastyczne opisy przyrody i miejsc. Opowiadania w większości stanowiące wspomnienia z dzieciństwa i tęsknotę za ukochanym ojcem.Przepiękny, urzekający język.

(Kliknij aby rozwinąć opinię)

Refleksje, wspomnienia, fantazje z dzieciństwa zapisane w zniewalającym, onirycznym stylu. Opowiadania są bardzo sensualne - plastyczny język w apoteozie materii eksploduje feerią barw, dźwięków i zapachów.

(Kliknij aby rozwinąć opinię)

Przeczytałam, męczyłam się niemiłosiernie i... nie wiem kompletnie o czym była ta książka...

(Kliknij aby rozwinąć opinię)

Gdyby Zofia Nałkowska nie wyraziła się pozytywnie o "Sklepach cynamonowych" to może ten zbiór nigdy nie ujrzałby światła dziennego. A to przecież był pierwszy krok ku sławie Bruno Schulza. Obecnie odbywa się we Wrocławiu Festiwal ku jego pamięci, a ja właśnie przeczytałam już po raz drugi "Sklepy cynamonowe". Spieszę zatem podzielić się z Wami moimi przemyśleniami na temat tego zbioru opowiadań.

Utwory Bruno Schulza to połączenie wspomnień, marzeń. To mieszanka realizmu z fantastyką. Te opowiadania nie mają ani początku, ani środka i ani końca. Akcja dzieje się w galicyjskim miasteczku, które bardzo przypomina rodzinne miasto pisarza Drohobycz. Mamy tu 15 rozdziałów, z których każdy koncentruje się na innej części miasta lub na innym aspekcie z życia rodzinnego bohaterów. Każda historia zaczyna się opisem środowiska, a następnie przenosimy się na tereny, gdzie obcy psychologiczne niepokój miesza się z faktami. Nie brak w tych opowiadaniach elementów mitycznych czy nawiązań do innych dzieł literackich. Budynki tu opisane odzwierciedlają cechy kultury, tradycji żydowskiej i obraz stopniowego procesu upadku, rozkładu. Świat tu ukazany wydaje się labiryntem. Wiele tu się dzieje bez oczywistego powodu. Główną postacią wydaje się na pierwszy rzut oka ojciec, oszalały sklepikarz, który stopniowo przeistacza się w mitologiczną istotę. Jednak narratorem i wiodącym bohaterem okazuje się młody chłopiec, dzięki czemu odkrywamy świat, który go otacza oczami dziecka.

Tempo lektury można nazwać ospałym. Język Schulza jest bogaty i unikalny. Pełen ekscentrycznych metafor. Bruno Schulz odmalowuje tu obraz życia ludzi, a jednocześnie snuje rozważania na temat ich roli w kosmosie. Nie ma tu standardowej fabuły. Wraz z zagłębianiem się w lekturę niektóre postaci powoli zanikają, żeby po pewnym czasie się odrodzić. Pisarz ożywia przedmioty martwe i przedstawia ludzi jako zwierzęta. Muszę przyznać, że te metamorfozy brzmią prawie jak u Franza Kafki. Można tu także odnaleźć nawiązania do skojarzeń z ciemnością i jasnością. Tutaj brzydkie staje się piękne a piękne staje się brzydkie. Twórca używa wielu złożonych zdań i nieznanych, staromodnych i dawno zapomnianych słów. Wybiera je, komponuje, a czasami nawet wymyśla. Brak tu dialogów. Proza wydaje się malować świat ze snu pijanego albo przywracać do życia nocne koszmary szaleńca, jego paranoiczne fantazje. Zwidy człowieka ogarniętego bólem, pragnącego pamiętać o przeszłości za wszelką cenę. Całość dopełniają czarno-białe ilustracje rysunków autora. Surrealistyczne, niekiedy wręcz dziwaczne. Pasujące do tego zbioru idealnie...

(Kliknij aby rozwinąć opinię)

Książka "Sklepy Cynamonowe" jest dla Mnie formą "odejścia od rzeczywistości" jako dziwny obraz .... Tu Bruno Schulz pokazuje, jak bardzo można z II strony opisać kolorowo rzeczywistość. Ale jest jeszcze jedna strona medalu, książka ta jest trochę jakby "psychotyczna".

(Kliknij aby rozwinąć opinię)

Fragment protokołu po spotkaniu Klubu Książki poświęconemu "Sklepom cynamonowym": Kulinarnie na bogato - do tego stopnia, że dojadaliśmy z P. przez tydzień :) Raczyłyśmy się więc: - pastą/sałatką żydowską Eweliny (niby takie mało wymagające, a do dziś czuję w ustach ten smak...) z pyszną jak zwykle bułeczką z ewelińskiej piekarni - żydowskim ciastem Eweliny (

(Kliknij aby rozwinąć opinię)

Co ja mogę powiedzieć na temat "Sklepów cynamonowych"? Schulz to mistrz. Po raz drugi (bo to moje kolejne spotkanie z tym zbiorkiem po 1,5 roku) zostałam zmiażdżona i dosłownie wciśnięta w fotel. Czuję się tak, jakby ktoś wszedł do mojej głowy w czasie, gdy śpię lub nachodzą mnie dziwne myśli, i przelał to, co tam znalazł, na papier. Nie wiem, czy przez ten czas, jaki dzielił oba czytania, zmądrzałam czy "wyrobiłam się" czytelniczo, bo słowa, które kiedyś mnie zachwycały, ale były równocześnie trochę trudne do przyswojenia, teraz bezpośrednio zmieniały się w obraz przed oczyma wyobraźni. Mam tylko nadzieję, że moich odczuć po lekturze "Sklepów..." nie zmieni sucha, szara interpretacja na lekcji polskiego.

(Kliknij aby rozwinąć opinię)

Proza gęsta, zawiesista, a jednocześnie jakaś taka efemeryczna, mistyczna wręcz. Pełna metafor, poetycka, przeciągła, niesamowicie klimatyczna. Schulz każde zjawisko opisuje drobiazgowo, jakby opisywał fotografie niewidomym. Chwilami ciąży ten nadmiar szczegółów, a jednak to głównie dzięki tej szczegółowości opisu wchodzi się do świata "Sklepów cynamonowych" tak całkowicie, zapada się w nim i zapomina. Cudowne opowiadania!

(Kliknij aby rozwinąć opinię)

„Sklepy cynamonowe” ukazały się po raz pierwszy w 1934 r. dzięki Zofii Nałkowskiej, która otrzymała maszynopis od przyjaciół Bruno Schulza. W zamyśle autora opowiadania miały zostać opublikowane wraz z ilustracjami, które sam stworzył. Niestety książka ukazała się bez rysunków, a jedynie z okładką namalowanaą przez Schulza. Od tamtej pory musiało minąć prawie 80 lat, żeby marzenie Bruno Schulza mogło się urzeczywistnić. Tom, który trzymam w rękach jest pierwszym polskim, ilustrowanym wydaniem „Sklepów cynamonowych”. Bruno Schulz – człowiek niesamowicie utalentowany, cichy, nieśmiały, spokojny. Nauczyciel, pisarz i plastyk żydowskiego pochodzenia. Początkowo mały Bruno wyrażał siebie poprzez rysunek. Sam twierdził, że jeszcze nie potrafił dobrze mówić, a już bazgrał po kartkach papieru i gazetach. Najczęściej malował powozy z końmi. Później zaczął malować portrety i róże motywy z własnej wyobraźni. Przyjaźnił się między innymi z Witkacym i Gombrowiczem. Historię ich wspaniałej znajomości można poznać dzięki „Autobiografii pośmiertnej” Gombrowicza. Jego dorobek pisarski jest niezwykle skąpy. Jednak zaledwie dwa tomy opowiadań, kilka drobnych utworów oraz szkiców krytycznych wystarczyły, aby rozsławić nazwisko pisarza w kraju i na świecie. Bruno Schulz zginął 19 listopada 1942 roku z rąk gestapowców. Jego ciała nigdy nie odnaleziono. Został pochowany w zbiorowej mogile na żydowskim cmentarzu, jednak zaraz po wojnie sowieci wybudowali na miejscu cmentarza osiedle podmiejskie. „Sklepy cynamonowe” to zbiór opowiadań, które połączone są ze sobą osobą narratora. W zasadzie kolejność czytanych opowiadań nie ma większego znaczenia, gdyż granica czasu jest w nich tylko umowna. Akcja utworu rozgrywa się w niewielkim miasteczku, przez krytykę uznanym za rodzinną miejscowość autora – Drohobycz. Przewodnikiem po tym świecie jest Józef, który szczegółowo opowiada o otaczającej go rzeczywistości, w której natura prowadzi własny tryb życia. Historie Józka przypominają gorączkowe majaki – nie wiadomo, czy wydarzyły się naprawdę, czy są tylko wytworem wyobraźni nadwrażliwego chłopca. W centrum wszystkich wydarzeń znajduje się zawsze postać ojca – samotnika, dziwaka, myśliciela, który istnieje jakby sam dla siebie, w całkowitym oderwaniu od rodziny. A jednak to dzięki tacie w oczach małego chłopca wszystko wydaje się możliwe. Matka stanowi tylko tło – zarówno dla ojca, jak i Józefa. Jest tylko elementem domu, bo prawdziwa władza leży w rękach przebojowej Adeli, której każdy ruch przesycony jest erotyzmem. Gdzieś na drugim planie przewijają się również postaci dwóch pokojówek oraz pozostałych członków rodziny małego Józefa. Pierwszy raz czytałam „Sklepy cynamonowe” kilka lat temu będąc na studiach. Świat wykreowany przez Brunona Schulza zadziwił mnie z taką samą mocą co wtedy. Niewątpliwym atutem nowego wydania książki są niepublikowane wcześniej ilustracje samego autora. W szkicach tych jest coś niepokojącego. W jego rysunkach i opowiadaniach wyczuć można ciągłą atmosferę napięcia i erotyzmu. To kobiety emanują seksapilem, pięknem i siłą. Są niedostępne dla mizernych, skarlałych mężczyźni, którzy słabi i skrępowani przez żądze, wiją się u ich stóp. I aż dziwne, że we wcześniejszych wydaniach jego proza mogła istnieć bez tych rysunków z pogranicza jawy i snu. Nie potrafię czytać „Sklepów cynamonowych” szybko. Co chwile przystaję, delektuję się pojedynczymi zdaniami, czytam je kilkakrotnie, zachwycam się i dziwię. Najprawdziwsza poezja pisana prozą. Obarczona nieszczęsnym mianem lektury szkolnej skutecznie odpycha od siebie rzesze młodych czytelników. Rozdrapana na strzępy, omówiona pod każdym kątem, dokładnie wyjaśniona co autor ma na myśli. A szkoda, bo wystarczy odrobina wrażliwości, aby rozsmakować się w tej prozie. Zachęcam wszystkich, którzy unikali Schulza z jakichkolwiek powodów, aby odważyli się przekroczyć próg „sklepów, o których zapomina się w dnie zwyczajne. Nazywam je sklepami cynamonowymi dla ciemnych boazerii tej barwy, którymi są wyłożone.” Polecam!

(Kliknij aby rozwinąć opinię)

Bardzo ciekawa książka

(Kliknij aby rozwinąć opinię)

"Sklepy cynamonowe" to dla mnie nie jest zbiór opowiadań, a zbiór artystycznych opisów i metafor. Tutaj właściwie nie ma akcji. Podziwiam mistrzowskie posługiwanie się językiem, a właściwie stworzeniem nowego, artystycznego języka poprzez połączenie i konstrukcje słów, na które ja przenigdy bym nie wpadła. Jednakże żeby zachwycić się tą książką, trzeba chyba myśleć w pewien podobny do autora sposób. Niestety ja tego nie odczułam i nie jest to pozycja dla mnie. Cieszę się, że się z tym arcydziełem zapoznałam. Być może wrócę do niego za kilkanaście lat i może uda mi się dojrzeć w niej to, czy zachwycali się literaci. 

(Kliknij aby rozwinąć opinię)

Sklepy cynamonowe czytałam ostatni raz w liceum. Pamiętam, że bardzo mi się wtedy podobały. Teraz przeczytałam je znowu, a właściwie ich posłuchałam w audiobooku. I przypomniało mi się, jaka to piękna proza. Jakie zdania, ileż zmysłów Schulz porusza. To literatura tak plastyczna, że czuć zapachy, niemal można poczuć dotyk, usłyszeć odgłosy. Schulz to taki nasz rodzimy Proust, a Prousta uwielbiam. Hm... dla mnie to książka doskonała, opisująca świat polisensorycznie. Szkoda tylko, że tak krótko. Taki styl lubię najbardziej.

(Kliknij aby rozwinąć opinię)

Wiem, wiem. Powinnam się zachwycać. doszukiwać i przeżywać głębię. Nazywać arcydziełem. Przeczytałam, bo pozycja ta znalazła się na mojej "liście wstydu". Są takie książki, które trzeba znać, zeby mieć prawo wypowiadać się o nich. Ale też dlatego, że jak tylu mądrych ludzi twierdzi, że to arcydzieło polskiej literatury, to wypadałoby się z nim zapoznać. Żeby nie umknęło mi coś niepowtarzalnego, co wyryje się na wieczność w moim sercu, duszy i umyśle. Więc obowiązek spełniłam. Po pierwsze to opowiadania. I w ostatnim czasie próbuję przekonać sama siebie do tego gatunku. Bezskutecznie. Po drugie - język piekny, pełen metafor, neologizmów, poetycki. I to doceniam. Ale jednocześnie taki, który do mnie nie przemawia. Za dużo nagromadzenia tych ozdobników i jak już pojawiał mi się jakiś obraz, to przez ten nadmiar - tracił na wyrazistości. Po trzecie - jak czytam powieść czy reportaż to dla historii, którą opowiada, dla bohaterów, dla emocji, dla przemyśleń. Tutaj nic z tego nie znalazłam. Przebrnęłam bez grama zainteresowania i jakichkolwiek uczuć. Przeczytane, zaliczone. Będę pamiętać jak bardzo chciałam, żeby to się wreszcie skończyło. 

(Kliknij aby rozwinąć opinię)

Pomimo znajomości biografii autora była to lektura nudna i nijaka, jedyne co interesuje w tym utworze to język, którym jest on pisany.

(Kliknij aby rozwinąć opinię)

Obcowanie z opowiadaniami Schulza może i nie jest czymś lekkim i przyjemnym, a już na pewno nie jest to do czytania na poważnie, ale to i tak ciekawe doznanie literackie. Autor maluje słowem niepowtarzalne obrazy, które pozostają w pamięci. Na pewno nie jest to lektura dla każdego, ale na pewno warto się z nią zapoznać. Nawet jeżeli będzie to tylko kontakt chwilowy.

(Kliknij aby rozwinąć opinię)