Pustelnia parmeńska
Stendhal

Pustelnia parmeńska Stendhala została opublikowana po raz pierwszy w 1839 roku. Dziś jest uznawana za jedną z najlepszych powieści francuskich, zaliczana do klasyki literatury. Najlepszym dowodem na jej wartość jest to, że na polski przetłumaczył ją sam Tadeusz Boy Żeleński. Powieść opowiada o losach Fabrycego del Dongo, młodszego syna bogatego włoskiego szlachcica. Ojciec nie przepadał za Fabrycym, wolał starszego syna, tak samo zachłannego i podłego jak on sam. Matka, ciotka i siostry natomiast uwielbiały go. Chłopak był wielbicielem Napoleona, za którym chciał wyruszyć w bój, co mu się nie za bardzo udało, ale nawet taka nieudana próba ściągnęła mu na głowę kłopoty. Włochami rządził wówczas książę o zupełnie przeciwnych poglądach i miłość do Napoleona nie była mile widziana. Tak to się zaczęło, a dalsze losy Fabrycego były coraz to burzliwsze. Zakochiwał się, zabijał z zazdrości, siedział w więzieniu i został biskupem. Strasznie to pogmatwane, ale wciągające. Na początku trudno było mi się wczuć w ten dziwny język i szczegółowe opisy uczuć i stosunków międzyludzkich, ale około setnej strony już nie mogłam się oderwać. Brudne intrygi, kłamstwa, ucieczki z więzienia i wielkie miłości opisano tu po mistrzowsku, po prostu nie da się nudzić. Może miejscami gubiłam się w polityce, która mnie zupełnie nie interesuje. Zrozumiałam jedynie, że po jednej stronie stali wielbiciele Napoleona, inteligentni, myślący ludzie, liberałowie, a po drugiej szlachta, ludzie bardzo wierzący i raczej głupi, którzy uważali czytanie i naukę za stratę czasu i w ogóle coś złego. Bohaterowie powieści uważali, że najlepiej trzymać się ludzi, którzy są przy władzy, więc trzeba udawać, że się wierzy w to, w co wierzą rządzący. W ten sposób robiono kariery. Nie podobały mi się te intrygi, knucie, udawanie i robienie kariery kosztem innych. Prawie wszyscy w tej powieści robią jakieś obrzydliwe albo przynajmniej nieprzyzwoite rzeczy, żeby osiągnąć swoje korzyści. Wdowa poślubia bogatego człowieka dla kasy i dla możliwości bycia z kochankiem, a ten bogaty człowiek zyskuje przez to małżeństwo jakiś tytuł i medal. Nie widzą się prawie w ogóle i wszyscy wiedzą, co to za małżeństwo i niczemu się nie dziwią. Chłopak udaje głupszego niż jest, żeby zrobić karierę biskupa. Minister oszukuje księcia, udaje że wierzy w jego fobie, udaje przyjaciela, by tylko utrzymać posadę. Obrzydliwe to wszystko, ale opisane świetnie. Język powieści bardzo mi się podobał, pozwalał wczuć się w sytuację, lepiej zrozumieć te dziwne zachowania. Pustelnię parmeńską powinno się czytać. To świetna literatura i dużo się można dowiedzieć o społeczeństwie włoskim i francuskim sprzed dwustu lat. Klasykę zazwyczaj czyta się trudno, ale ta książka wciąga w świat intryg jak plotkarskie gazetki, tylko język w niej ładniejszy i mniej błędów stylistycznych. To piękna powieść, choć o nieładnych sprawach. Mnie trochę wzruszyła, trochę zezłościła. Wzbudziła dużo emocji. Polecam, zwłaszcza wielbicielom klasyki.

Dawno temu przeczytałam ,,Czerwone i czarne" Stendhala i byłam pod dużym wrażeniem tej powieści. W trakcie mojej rozmowy z wujkiem o książkach padł kolejny tytuł powieści autora, który warto poznać - ,,Pustelnia parmeńska" z 1839 roku. Jak tylko nadarzyła się okazja sięgnęłam po nią.
Główny bohater powieści Fabrycy del Dongo pochodzący z bogatej, arystokratycznej  mediolańskiej rodziny ucieka z domu i przyłącza się do armii Napoleona. Jego ojciec jest z tego powodu bardzo niezadowolony. Matka też nie czuje heroizmu syna do walki, ale gdy jej perswazje nie odnoszą skutku daje synowi pieniądze na drogę, a w ubranie wszywa małe diamenciki. Fabrycy po drodze zostaje ograbiony do ostatniego szeląga i na ponad miesiąc trafia do aresztu, gdyż żołnierze uważają go za szpiega. Po opuszczeniu więzienia bierze udział w walkach pod Waterloo, ale po bitwie całkowicie zraża się do wojaczki. Po zawieruchach wojennych przyjeżdża do kochanej Giny Sanseverina mieszkającej w Parmie i po rozmowach z nią decyduje się wybrać karierę duchowną. Wstępuje do akademii kościelnej, ale nadal spotyka się z aktorką Mariettą. Romans kończy się tragicznie, gdyż Fabrycy zabija admiratora aktorki i musi uciekać. Przez jakiś czas ukrywa się w Bolonii, nie trwa to jednak długo i zostaje aresztowany, a następnie osadzony w wieży Farnese. Dowódca pilnującej go straży ma piękną córką Klelię Conti, w której na zabój zakochuje się Fabrycy. Klelia ułatwia kochankowi ucieczkę z więzienia, ale dręczona wyrzutami sumienia, że zrobiła to wbrew ojcu, przysięga, że już nigdy więcej nie zobaczy Fabrycego. Wkrótce wychodzi za mąż za markiza Crescenzi, a Fabrycy po udanej rewizji procesu zostaje koadiutorem arcybiskupa Parmy. Miłość Klelii i Fabrycego nie wygasa po zaistnieniu nowych okoliczności i przynosi kolejne burzliwe wydarzenia.
 ,,Pustelnia parmeńska,, nie należy do książek, które czyta się bez wysiłku, można się pogubić w zawiłej fabule i intrygach, a tempo akcji jest nierówne, ale zawiera ona też niezwykle pięknie opisane uczucia kochanków i mistrzowsko nakreślone portrety psychologiczne bohaterów. Myśli i życie wewnętrzne licznych postaci autor zaprezentował poetyckim językiem, który oddaje ich stan emocjonalny w danej chwili. Fabrycy nie kochany przez ojca w dzieciństwie, w dorosłym życiu rzuca się w wir miłości do prawie każdej napotkanej na swojej drodze kobiety, by zrekompensować brak uczuć. Uwielbia swoją ciotkę, na wojnie zadaje się z markietankami, wikła się w romans z aktorką, hrabiną Sanseverina i wreszcie Klelią, która wydaje się być miłością jego życia. Oprócz wątków miłosnych autor rozbudował wątek polityczny, krytykował władzę absolutną i starał się pokazać nowy ład społeczny, jaki powstał po wojnach napoleońskich. Romantyzm i przygoda miesza się z racjonalizmem. Dodam, że przekładu powieści dokonał Boy-Żeleński, a Wydawnictwo MG zadbało o piękne wydanie książki.
,,Pustelnia parmeńska,, to jedna z najważniejszych powieści w literaturze światowej, którą powinien znać każdy wielbiciel klasyki. http://magiawkazdymdniu.blogspot.com/