Polska krwawi. Polska walczy. Jak żyło się pod okupacją 1939-1945
Andrzej Chwalba

Wychowana na książkach autorstwa Andrzeja Chwalby, w których zaczytywałam się w trakcie studiów i po które sięgam nadal w pracy zawodowej, nie mogłam oprzeć się lekturze najnowszej pozycji tego historyka pt. ,,Polska krwawi. Polska walczy. Jak żyło się pod okupacją 1939-1945" z oferty Wydawnictwa Literackiego, ukazującej nieco odmienne, bo społeczne oblicze II wojny światowej na ziemiach polskich. O trudach życia codziennego mieszkańców kraju zdominowanego przez okupantów, Chwalba opowiada tak ciekawie, że niemal na Naszych oczach powraca obraz tamtych wojennych dni.

Dzięki tej wartkiej narracji czytelnicy przyglądają się wojnie oczami swoich przodków. I tak, z perspektywy cywilnej śledzimy wybuch światowego konfliktu, poznajemy kulisy życia pod okupacją, by wreszcie przyjrzeć się z bliska najważniejszym wydarzeniom tamtych czasów, w których Nasi rodacy przelewali krew. Ten złożony portret społeczeństwa ogarniętego wojną momentami przyprawia o dreszcze, wywołuje współczucie, ale przede wszystkim wzbudza podziw wśród czytelników zdumionych tym, jak wiele cierpienia przeżyły poprzednie pokolenia.

Wydawać by się mogło, że o tym konflikcie napisano już wszystko. Chwalba udowadnia jednak, że nadal mamy w tej kwestii wiele do powiedzenia. Historyk pochyla się nad mało znanymi epizodami z tamtych czasów jak słowacka i litewska okupacji ziem polskich, prowadzi rozważania nad położonymi z dala od Westerplatte miastami, gdzie zaczęła się wojna obronna Polski i, bazując na specyfice opisywanego obszaru, przestawia charakterystyczne zjawiska z okupacyjnej rzeczywistości. Robi to tak zręcznie, że sami nie wiemy, kiedy Nasze myśli wędrują do tamtych chwil a ich bohaterowie stają się Nam tak bliscy, jakbyśmy znali ich od dawna.

,,Polska krwawi. Polska walczy" to kompletna, oparta na źródłach, wieloaspektowa opowieść o wojennej codzienności skierowana do szerokiego grona odbiorców, która ma w sobie wiele z naukowych narracji Chwalby. Jest intrygująca i pouczająca zarazem. Przyciąga treścią i poraża skalą ludzkiego cierpienia. Z pewnością zachwyci, nie tylko miłośników historii II wojny światowej.

Na temat losów Polski i Polaków w czasie II wojny światowej napisano już niejedną książkę. Jedne były lepsze... Inne były gorsze... Jednak tak przekrojowej i wielopłaszczyznowej publikacji jeszcze na rynku wydawniczym nie było. Prof. Andrzej Chwalba podsumowuje w niej dzieje Polski w czasie wojny i okupacji. Autor równoważy historię militarną i polityczną nie zapominając o gospodarce i historii społecznej.
Wojna to nie tylko bitwy... Potyczki... Wrogie armie...To też tragedia zwykłego człowieka. Jego łzy... Codzienny strach... Trudy dnia naznaczone niepewnością jutra... Ogarnięci szałem nienawiści zbrodniarze nie liczyli się ze zwykłym człowiekiem. Szczególnie z narodami podbitymi. My, Polacy tego doświadczyliśmy na własnej skórze. Znaleźliśmy się pomiędzy dwoma totalitaryzmami. Oba chciały zniszczyć nasz naród... Przez to czas wojny i okupacji był dla nas wyjątkowo ciężkim przeżyciem, który można porównać do prawdziwego piekła.
Autor niniejszej książki pokazuje wojnę ze strony militarnej i polityki, ale nie zapomina o zwykłym człowieku. Nie zapomina o gospodarce, która ma niebagatelny wpływ na jego życie. Czytając ją miałam wrażenie, że tak naprawdę w centrum książki był zwykły, szary człowiek. I książka skupiła się na pokazaniu jego życia, które znalazło się pod butem okupantów. Pokazała walkę zbroją, ale także walkę o kolejny dzień. Pokazała zmiany, jakie zachodziły w prawodawstwie skierowanym w Polaków i innych narodowości zamieszkujących okupowaną Polskę.
Polska walczy. Polska krwawi. Jak żyło się pod okupacją 1939-1945 to książka ważna i potrzebna. Może po nią sięgnąć każdy. To idealna lektura dla każdego, kto wie już, co nie co na temat naszej historii. Dzięki niej może nie tylko usystematyzować swoją wiedzę, ale dowiedzieć się czegoś nowego. To także książka dla tych, którzy dopiero zaczynają przygodę z poznawaniem rodzimej historii. Książka nie przynudza, ale napisano ją w sposób ciekawy. Dlatego serdecznie polecam ją każdemu.