Pięcioro małych Indian
Michelle Good

Książka ukazała się 31 lipca nakładem Wydawnictwa Sonia Draga Powieść ,,Pięcioro małych Indian" Michelle Good czyta się szybko, mimo iż nie jest to lektura lekka, łatwa i przyjemna. Losy głównych bohaterów wciągają jednak jak wir i sprawiają, że - chcąc poznać finał - odwraca się kolejne kartki z zapartym tchem. Akcja książki rozgrywa się w drugiej połowie XX wieku, lecz nie płynie linearnie. Clara, Lucy, Maisie, Howie i Kenny to byli uczniowie jednej z kanadyjskich szkół z internatem prowadzonych przez Kościół. Nie trafili tam z woli swoich rodziców - zostali umieszczeni siłą, bo takie było ,,prawo". Kilkuletnim dzieciom odebrano nie tylko bliskich, ale i imiona. Próbowano również wymazać ich tożsamość i kulturową przynależność, ale nie we wszystkich przypadkach to się udało. Poddani surowemu rygorowi, pozbawieni możliwości widywania się z rodzinami, zdani byli na łaskę i niełaskę ,,opiekunów" (chociaż trudno nazwać tak zakonnice i księży, którzy znęcali się nad nimi psychicznie i fizycznie, w dodatku każąc nazywać się siostrami, braćmi i ojcami). Wszyscy bohaterowie doświadczają w szkole i internacie okrucieństwa ze strony dorosłych. Są poniżani, bici, molestowani, gwałceni... Autorka nie epatuje opisami tych tortur, ale właśnie ta powściągliwość i niedopowiedzenia robią ogromne wrażenie. Gdy rano okazuje się, że kilkuletni chłopiec nie wstaje z łóżka, bo nieprzytomny leży w zakrwawionej pościeli, doskonale wiemy, co wydarzyło się w sypialni księdza, który siłą zabrał go tam nocą. Takich przykładów jest więcej, a najbardziej przeraża fakt, że to codzienność, do której uczniowie niemal przywykają. Cierpią, ale wiedzą, że są bezsilni... Tylko niektórzy próbują się buntować, ale są tak surowo karani, że rezygnują. Jeden z bohaterów jednak ucieka i dzięki temu staje się legendą wśród uczniów. Absolwenci szkoły mogą ją opuścić dopiero po ukończeniu, ale też nie zawsze. Ci, którym to się udaje, próbują zacząć życie od nowa. Są jednak tak naznaczeni traumami i tak zagubieni w świecie, od którego odwykli, że nie potrafią się w nim odnaleźć. Wciąż też padają ofiarami rasistowskich uprzedzeń i ataków. Dlatego właśnie losy pięciorga postaci śledzimy z zapartym tchem i ściśniętym sercem, niezmiennie im kibicując i przeżywając wraz z nimi ciosy oraz niepowodzenia. Całą powieść czyta się na bezdechu i z wielkimi emocjami, wciąż nie mogąc zrozumieć, jak w drugiej połowie minionego stulecia w cywilizowanym kraju mogło dochodzić do tak niewyobrażalnych nadużyć i okrucieństw. Boli tym bardziej, że cierpienia zadawane były przez ludzi Kościoła, którzy powinni nieść pomoc i wypełniać posługę. Książka Michalle Good ma oskarżycielski i demaskatorski charakter. Robi ogromne wrażenie, a autorka doskonale wie, o czym pisze, gdyż koszmarną rzeczywistość poznała dzięki swojej mamie, która była jedną z ofiar opisanego systemu. Jest pani Good także prawniczką działającą na rzecz pokrzywdzonych, a jej literacki głos w ich sprawie to nie tylko wołanie o pamięć i sprawiedliwość, ale także przestroga. Na uwagę na pewno zasługują styl i język - doskonale oddają nastroje bohaterów, zwłaszcza w dialogach i opisach przeżyć wewnętrznych - ale też oddziałują na wyobraźnię i emocje czytelnika. Nie da się przejść obok tej powieści obojętnie. Jest to po prostu niemożliwe. Nie jest to lekka proza, ale warto ją poznać. BEATA IGIELSKA 

(Kliknij aby rozwinąć opinię)