Nacisk śruby i inne opowieści o duchach
Henry James

👉Uwielbiam opowieści o duchach i mam każdą książkę, która wyszła z antologiami! Ta książka nie zawodzi - niektóre historie nocą były naprawdę mocne.

👉 Wybór opowieści o duchach, szaleństwie i rodzinnych tajemnicach pióra jednego z najwybitniejszych pisarzy przełomu XIX i XX wieku. To gotycka opowieść o młodej guwernantce przekonanej, że jakieś tajemnicze siły prześladują znajdujące się pod jej opieką dzieci. Książka zawiera także inne utwory pisarza, m.in. Radosny zaułek, Upiorny czynsz i Sir Edmund Orme.

👉 Świetny klimat, wspaniały styl i dreszcze, które mi towarzyszyły zasługują na najwyższą możliwą ocenę. Polecam!

❗ Ocena: 10/10

Po tym zbiorze spodziewałam się opowiadań w stylu Poego, czyli tajemniczych, celnych, gotyckich. Otrzymałam wiele takich opowiadań, ale przeszkadzało mi w tym opowiadanie tytułowe. To długa, w stylu wiktoriańskiej Jane Austeen opowieść guwernantki o tajemniczych duchach. Pewnie dano je na początek zbioru, bo kobiety od stu lat kochają te powieści. Cóż, ja nie. No i to mnie tak wynudziło, tak znużyło. Nawet fascynująca puenta tego opowiadania nie wyrwała mnie z letargu czytelniczego. Na szczęście następne opowiadanie pt. 'Ostatni z Valeriów' okazało się o niebo lepsze. To, moim zdaniem najlepsze opowiadanie z tego zbioru i to one powinno być na początku, bo nie odstraszałoby tak nielubiących kobiecych wiktoriańskich guwernantek czytelników. To opowieść o tajemniczych wydarzeniach i chrześnicy narratora we Włoszech, która poślubiła hrabiego Valeria. Są tu i niewytłumaczalne naukowo zjawiska, tejemnica i napięcie. Opowiadanie jest krótkie, ale świetnie skonstruowane. Daję mu 10 gwiazdek. Równie ciekawe jest następne opowiadanie 'Upiorny czynsz'. Tak jak i w poprzednim, autor buduje napięcie poprzez niewytłumaczalne naukowo zjawiska czy doświadczenia, których doświadczają postacie.
To świetne teksty własnie w stylu Poego. Na to czekałam. Równie ciekawie skonstruowane zostały pozostałe opowiadania. Postacie przeżywają tam niewytłumaczalne zjawiska, a zarazem sytuacje są z życia wzięte. To emocje są najważniejsze w tych tekstach i to jak one wpływają na percepcję rzeczywistości. Są emocje znane, oswojone, ale i tajemnicze, nie dające się wyjaśnić, a zarazem narratorzy tych opowiadań są przekonani, iż zdarzyły się one naprawdę. Widać w tych tekstach fascynację romantycznym etapem literatury i właśnie Poem, mistrzem opowieści grozy.
Język tekstów nie jest archaiczny. Czyta się to dobrze. Autor ma niebywałą zdolność do budowania psychologii postaci w kilku słowach, do plastycznego opisu miejsc i sytuacji i chyba do naśladowania stylu danej epoki. To pierwsze opowiadanie, które mi się nie spodobało, jest obiektywnie mówiąc, znakomite. Następne są równie wspaniale napisane, ale całkowicie inne stylem, a zarazem bardzo 'henrojamesowe'. Ważna jest tu postać bohatera i uczucia. Zarazem autor ma zdolność do weryfikowania i odrzucania zbędnych elementów.
Dla mnie ten zbiór był przystawką do 'Portretu damy', który na półce czeka na przeczytanie. Życzcie mi więc powodzenia.
Książka z Klubu Recenzenta serwisu nakanapie.pl.

GROŹNA OBECNOŚĆ

Możemy poczuć niesamowity klimat epoki wiktoriańskiej za sprawą zbioru opowiadań Henry'ego Jamesa „Nacisk śruby i inne opowieści o duchach”. Wspaniałe wydanie od wydawnictwa Zysk i S-ka to nie lada gratka dla miłośników klasycznej grozy. Twarda oprawa, obwoluta, wysokiej jakości papier – pięknie prezentuje się ten zbiór.

Tytułowy „Nacisk śruby” to najbardziej znane opowiadanie Jamesa. Od dziesięcioleci stanowi niesamowitą pożywkę dla czytelników oraz badaczy literatury. Jest najczęściej analizowanym i interpretowanym dziełem grozy. Objętościowo „Nacisk...” można nawet nazwać minipowieścią. Znajdujemy tu wszystkie elementy, które sprawiają, że czytelnikom opowieści o duchach szybciej bije serce : stara wiejska posiadłość, szereg dziwnych zdarzeń i tajemnicze byty. Młoda, niedoświadczona guwernantka przybywa do domostwa mężczyzny, który zatrudnił ją do opieki nad dziećmi swojego zmarłego brata. Dziewczyna niewiele dowiaduje się o swoim pracodawcy. Dostaje jedynie ostrzeżenie, że nie życzy on sobie wiedzieć o niczym, co dotyczy dzieci. Już samo to wydaje się jej dziwne, szczególnie, że malcy okazują się być idealnymi młodymi ludźmi. Oboje odznaczają się anielską wręcz urodą, a ich zalet i dobrego wychowania, młoda opiekunka nie jest w stanie się nachwalić. Daleko od własnego domu, otoczona jedynie zatrudnioną w posiadłości służbą oraz dwojgiem swoich małoletnich podopiecznych, kobieta dość szybko orientuje się, że są rzeczy, które wykraczają poza ludzkie rozumienie... Tajemnicze postaci ukazujące się jej na terenie domostwa, dziwne zachowanie dzieci i zmowa milczenia panująca wśród pracujących tam osób, utwierdzają ją w przekonaniu, że pozostające pod jej opieką dzieci nawiedzane są przez duchy. Mroczna aura, która stale towarzyszy jej w tym pełenym zagadek domu powoli zaczyna oddziaływać na jej psychikę. Jak pomóc podopiecznym jeżeli nie można zwrócić się o pomoc do ich opiekuna? Guwernantka postanawia na własną rękę wyjaśnić tę tajemnicę. Jaką cenę przyjdzie jej zapłacić?

„Nacisk śruby i inne opowieści o duchach” to zbiór sześciu opowiadań. Oprócz tytułowego, które uważam za zdecydowanie najlepsze, moją uwagę zwróciły „Upiorny czynsz” oraz „Ostatni z Valeriów”. Sięgając po lekturę opowieści Jamesa należy pamiętać, że te utwory powstały ponad sto lat temu. Staroświecki język, gra słów, szeroka możliwość interpretacji sprawiają, że na pewno nie każdemu przypadną one do gustu. Czytelnicy, którzy nie czują się dobrze w literaturze klasycznej mogą mieć problem z odbiorem tej prozy. Warto jednak się otworzyć i zagłębić w świat duchów sygnowany nazwiskiem Henry'ego Jamesa. Pełne mistycyzmu, nieoczywiste i pięknie opowiedziane utwory głęboko docierają do ukrytych w nas lęków. James pod przykrywką opowieści grozy przedstawia nam świat, który przecież tak bardzo się nie zmienił. Pełen skrywanych sekretów, strachu, poczucia winy i żalu. Misternie nakreślone krótkie opowiadania ukazają ludzkie losy skrzyżowane z interwencją sił z zaświatów. James nie jest tak dosłowny jak Le Fanu czy tak mroczny jak Lovecraft, ale wypracował własną niszę w gatunku grozy.

U Jamesa bardzo ważną rolę odgrywa to, o czym zapominają współcześni autorzy – niedopowiedzenie. Jak bardzo przerażać może to, co nie zostało powiedziane, ale tak subtelnie nakreślone. James wzbudza duszną, paraliżującą wręcz atmosferę narastającego zagrożenia. Prowadzi czytelnika przez niepojęte wydarzenia, tajemnicze postaci, różnorakie formy wywołujące skurcz napięcia. Pisarz fenomenalnie potrafił opisać pozornie zwyczajne, ale powodujące niepokój zdarzenia. Lęk, jaki wywołuje widziana w oknie sylwetka, pełen tajemnic zgon z przeszłości czy narastające gdzieś w ciemnych korytarzach dźwięki muzyki. Mistrzowskie budowanie atmosfery strachu i niewytłumaczalnych zjawisk.

Dziś James nie straszy. Nie jest przeznaczony dla odbiorców wymagających brutalnych mordów i litrów krwi. Nie straszy tak, jak nauczyła nas bać się współczesna popkultura. To zupełnie inne oblicze grozy. Subtelnej, pełnej misterium i niezwykle prostej w formie. Opowiadania Jamesa to klasyk, który dostarczy literackiej uczty i pozwoli wybrać się w podróż ku źrodłom odwiecznych lęków. Bardzo klimatyczny zbiór, który jest rewelacyjną odskocznią od współczesnej literatury i urzeka swoją wyjątkowością. Powrócę kiedyś do tych utworów, ponieważ niosą ze sobą tak szeroki wachlarz interpretacji, że jestem pewna, iż za każdym razem czerpać można z nich coś nowego. Polecam „Nacisk śruby” miłośnikom klasyki, ale także osobom, które chcą poznać coś nowego i po trosze na nowo odkryć gatunek grozy. Diabeł piekielnie mocno poleca.