Kwartet aleksandryjski: Mountolive
Lawrence Durrell

"Kwartet aleksandryjski to ciekawy eksperyment literacki. Cztery powieści opowiadające tę sama historię z różnych punktów widzenia. Nie musiałam się zastanawiać czy chcę być jego częścią. Trochę bez pomyślunku zaczęłam od jego trzeciej odsłony, czyli powieści "Montolive", mówią, że to nie za dobrze, ale nie żałuję, bo podobno sam autor uważał Mountoliv'a za spoiwo całego cyklu.

Fabuła
David Mountolive przybywa do Egiptu do posiadłości Hosnanich. Obserwujemy jego młodość, towarzyszymy mu jak dojrzewa. Śledzimy jego romans z Leilą, matką Nassima i Naruza oraz początki kariery dyplomatycznej.

Otrzymujemy opowieść pełną miłości, ale też polityki, kultury i opisu relacji społecznych na Bliskim Wschodzie.

Coś czuję, że większość z was stwierdzi, że "Mountolive" to powieść nie dla nich i pewnie będziecie mieli rację. Kiedy o niej myślę przychodzą mi do głowy określenia, które zazwyczaj wymienia się jako wady książki. Przegadana, długie opisy, balansowanie na osi czasu. Tylko w przypadku "Mountolive" to wszystko wpływa na jej piękno.

Lawrence Durrell, niczym malarz, tworzy wspaniałe opisy. Słyszymy plusk ryb, czujemy słońce na buzi, a nasze włosy rozwiewa ciepły wiatr. Jest w tym coś nie z tej ziemi. Zawsze wydawało mi się, że nie lubię czytać opisów, ale w tym przypadku nie wyobrażam sobie, żeby któregokolwiek z nich zabrakło.

Autor ma w sobie dużo z gawędziarza. Płynnie płynie przez różne wątki. Balansuje między przeszłością a teraźniejszością. W tym punkcie skojarzył mi się z, bardziej popularną w Polsce, Isabel Allende. Nie jest to ten sam rodzaj pisania, ale podobnie jak ona bardzo sprytnie wiruje między głównym wątkiem, a rożnymi dygresjami. Chociaż w przypadku "Mountolive" nawet dygresje wydają się istotne. Od niezobowiązującego dialogu, przechodzi do szerszego opisania jednego z bohaterów, żeby nagle cofnąć się w przeszłość innego z nich, a potem omówić zagadnie społeczne. Brzmi okropnie zagmatwane, ale narracja prowadzona jest w taki sposób, że rytm powieści wydaje się naturalny. Nie potrzebujemy nagłówków, wyjaśnień itp.

Krótko mówiąc Lawrence Durrell prezentuje nam najwyższych lotów warsztat pisarski. Tworzy opowieść, która nie jest podana na dłoni. Subtelne zwroty, plastyczne opisy maja wprowadzić czytelnika do świątyni słowa. Słowa, które ma wyciszyć, uspokoić i cieszyć.

Podsumowanie
"Mountolive" to książka, od której się nie wymaga. To ona wymaga od nas. Pełnego skupienia i oddania. Nie nadaje się do czytania w tramwaju, czy przy porannej owsiance. Wymaga spokoju i skupienia. Wyłącznie telefon i TV, zróbcie sobie dobrą herbatę i napawajcie się jej pięknem.

Nic nie poradzę na to, że ilekroć czytam kolejną część autora, to wręcz rozpływam się nad treścią. Perfekcyjny kunszt literacki, bogate wyobrażenie przedstawionych historii, nietuzinkowy język, który chwilami jest wysmarowany poezją. Bohaterowie niczym cienie przeszłości, raz pojawiają się aby ukazać nam kawałek własnych historii, a czasami jawią się niczym wspomnienie, które niewypowiedziane nie daje o sobie zapomnieć. Jako trzecia część, chyba jest najdłuższa i najbardziej dopieszczona w porównaniach i opisach ze wspomnień.
Jak już wspominałam jestem po trzeciej części Kwartetu Aleksandryjskiego i śmiało mogę powiedzieć, że te książki stworzone są bardziej pod wspomnienia i dokładne opisy miejsc i zdarzeń. Nawet gdyby pisał o chodniku w mieście, to jawiłby mi się jako dywan niebezpieczeństwa i szkód spowodowanych nieroztropnością przechodzących przez niego osób. Wiem, że nad głową przelatywałyby ptaki, a w oknie z na przeciwka siedziała starsza pani bujająca się w rytm nieznanej nam muzyki. Gdzieś w tle jakiś kierowca by trąbił, a piekarz wyciągał z pieca setny już chleb, którego zapach łaskotałby jego nozdrza.
Naprawdę, przez tą książkę się płynie. Tu nie chodzi o treść doświadczeń i historii, ile o poznanie piękna i okrucieństwa naszego życia, którego nie zauważamy niemal nigdy, bo po co? Autor zatrzymuje nas w czasie przekazując wszystkie uczucia, które w danym momencie nim targają, byśmy umieli je ujrzeć i poczuć. Bardzo to wszystko niespotykane wśród innych pozycji literackich.
W tej części poznamy Dawida Mountoliva, który przybył do Egiptu. Zobaczymy jak mu się tam powodziło, czym się zajmował i jak dorastał. Z niedelikatnej strony ujrzymy jego romans z Leilą, który bardzo mnie zainspirował do dalszych przemyśleń. Jego kariera wskoczy na wyżyny dyplomacji, która odtąd stanie się jego myślami przewodnimi. Oczywiście nie będą to typowe rozmowy polityczne, ale ich skrawki z późniejszymi miłosnymi opisami. Gdybym miała ją podsumować kilkoma słowami, powiedziałabym MIŁOŚĆ, SEX I PIENIĄDZE. Tylko w wersji dla marzycieli:-)