Gwiaździsta noc Vincenta i inne opowieści. Historia sztuki dla dzieci
Michael Bird

„Gwiaździsta noc Vincenta i inne opowieści. Historia sztuki dla dzieci” autorstwa Michaela Birda to przepięknie wydana i przepięknie napisana książka o sztuce – na pewno nie tylko dla dzieci, gdyż moim zdaniem jej język i przekaz są uniwersalne, przystępne i interesujące dla osób w każdym wieku. Michael Bird jest historykiem sztuki i wykładowcą uniwersyteckim, jednak swoją wiedzą potrafi dzielić się w sposób tak pełen pasji i zachwytu nad dziełami rąk ludzkich, że jego książka ma szansę spodobać się nawet tym, którzy sztuką specjalnie się nie interesują.

Autor zabiera nas we wspaniałą i pełną przygód podróż przez tysiąclecia, w bardzo pomysłowy i przystępny sposób ukazując nie tylko, jak zmieniała się sztuka w miarę rozwoju cywilizacji, ale też przybliżając nam mentalność, gusta, wierzenia i obyczaje ludzi żyjących wiele lat przed nami. Czasami narratorem czyni twórcę dzieła, innym razem – jego ucznia, jeszcze innym – osobę zamawiającą obraz czy rzeźbę albo przypadkowego przechodnia. Mamy okazję przyjrzeć się bliżej najsłynniejszym dziełom sztuki od malarstwa i posążków z czasów jaskiniowych, poprzez cuda starożytnego Egiptu i Rzymu, freski i mozaiki zdobiące domy i pałace najbogatszych mieszczan i możnowładców, skarby chińskich cesarzy, wspaniałe dzieła renesansu, bogato zdobioną sztukę secesyjną – aż po współczesność. Poznajemy artystów, ich życie i zainteresowania, sposób, w jaki pracowali oraz okoliczności, jakie towarzyszyły powstawaniu ich dzieł, a także anegdoty i ciekawostki z ich życia oraz z czasów, w których żyli. Przy czym artystami są dla autora nie tylko malarze i rzeźbiarze, ale też twórcy mozaik i malowideł naskalnych, fresków na ścianach domów, a nawet kaligrafowie, którzy ze sztuki pisania uczynili prawdziwe misterium. Mamy niepowtarzalną szansę popatrzeć na ich życie, obserwować proces tworzenia, mieszania barwników, dojrzewania do jakiegoś tematu; poznajemy zaszczyty, ale i niebezpieczeństwa, jakie czekały na artystów…

Nie będzie przesadą powiedzieć, że czytelnik czuje się częścią tej książki, ponieważ autor bardzo często zwraca się do nas bezpośrednio, odwołując się do naszych doświadczeń, opinii, odczuć, marzeń.

Analizując dzieła sztuki, autor próbuje wniknąć w umysły ich twórców, odgadnąć, o czym myśleli, marzyli, jak żyli, co było dla nich ważne. Co skłoniło naszych przodków do tego, aby – w czasach, gdy o każdą rzecz trzeba było walczyć, gdy jedzenie trzeba było zdobywać z narażeniem życia i zewsząd czyhało niebezpieczeństwo – zająć się dekorowaniem jaskiń, malując w nich przepiękne wizerunki zwierząt i ludzi? Czym kierowali się władcy i cesarze, zmuszając artystów do tworzenia ich wyidealizowanych i często odrealnionych wizerunków? Po co chińskiemu cesarzowi była armia terakotowych żołnierzy? Jak to się stało, że syn ubogiego rzemieślnika został najsłynniejszym nauczycielem Kaligrafii i założył własną szkołę? O czym myślał i co przeżywał Vincent van Gogh, malując słynną, niezwykłą „Gwiaździstą noc”?

Autor uświadamia nam, że dzięki dziełom sztuki, zyskujemy wgląd w życie ludzi, których inaczej nie moglibyśmy spotkać: chińskich cesarzy, egipskich faraonów i ich niewolników, władców, służących, malarzy, kupców i zwyczajnych ludzi, których wizerunki – za sprawą utalentowanych artystów – są rozpoznawalne dla wielu ludzi na całym świecie. Często też dzieła, które powstały wiele stuleci temu, stają się inspiracją dla współczesnych artystów oraz projektantów, którzy zamieszczają fragmenty dzieł na torebkach, tkaninach, ceramice.

Książka napisana jest niezwykłym, bardzo pięknym językiem, widać u autora ogromną miłość, prawdziwą pasję i podziw dla sztuki. Niemal każdą stronę zdobią piękne rysunki, które wiernie odwzorowują opisane dzieła sztuki. Jestem zachwycona stylem Michaela Birda oraz jakością wydania tej przepięknej książki.