Drzewo kłamstw
Frances Hardinge

Gdy zapoznałam się po raz pierwszy z opisem "Drzewa kłamstw", nie mogłam uwierzyć, że książka ta przeznaczona jest dla młodszych czytelników (zdobyła Costa Book Award w kategorii tworów dla milusińskich). Roślina, która karmi się kłamstwami, śmierć ojca, mnóstwo niepokojących tajemnic - powieść Frances Hardinge zdawała mi się bardziej horrorem niźli literaturą dziecięcą i jestem pewna, że nie ja jedna tak tę książkę przed lekturą odebrałam. Po przeczytaniu mogę powiedzieć, że niewiele się pomyliłam - "Drzewo kłamstw" jest pełne mroku, jednakże ma w sobie urok i lekcje właściwe dla młodszych czytelników.    Bohaterką powieści jest czternastoletnia panienka, Faith, z którą czytelnik szybko nawiązuje zaskakująco mocną więź porozumienia. Jest to jedna z tych postaci, które jednocześnie się podziwia i głęboko im współczuje - dla ojca Faith zdają się być ważniejsze eksponaty niż córka, a i wkrótce jej rodziciel "popełnia samobójstwo" - jednak z tą "interpretacją" dziewczyna się nie zgadza. Faith sądzi, że jej ojciec został zamordowany i postanawia dowieść tego, odszukać prawdę, ale... wcale to nie jest łatwe. Odkrywa najcenniejszy "zabytek" ojca, tytułowe drzewo kłamstw. Czternastolatka jest na tyle zdeterminowana, aby odnaleźć mordercę, że kontynuuje szaloną misję ojca i zaczyna karmić drzewo kłamstwami...   W tle poszukiwań Faith obserwujemy małą, brytyjską wyspę, pełną uprzedzeń i stereotypów. Autorka wspaniale odmalowała w swej powieści Anglię XIX-wieku, gdzie kobiety zdają się być tłamszone i odsuwane od nauki ? główna bohaterka często traktowana jest jak "głupia panienka"', choć daleko jej do takiej osoby. Miejscami Faith duchowo przypomina Alicję James (siostrę Henry'ego Jamesa), choć to raczej dość luźne skojarzenie - zwyczajnie obie są podobnie traktowane przez społeczeństwo i żyją w tych samych czasach. "Drzewo kłamstw" pokazuje różne rodzaje uprzedzeń, dyskryminacji i stereotypów, co jest według mnie niezwykle wartościową nauką (a wręcz przestrogą) zarówno dla młodszych, jak i starszych czytelników. Ponadto w "Drzewie kłamstw" nie brakuje magii, odrobiny nadnaturalnego horroru i wątku kryminalnego, który atmosferą przypomina twórczość Agathy Christie.    Styl prowadzenia powieści przez Frances Hardinge zaskoczył mnie niezwykle pozytywnie, całkowicie przerastając moje oczekiwania. Autorka pisze niezwykle przekonująco, bajecznie rozbudowuje bohaterów pierwszoplanowych i tych bardziej odsuniętych w cień, stale rozwijając opowieść o niezwykłym drzewie - historia zdaje się rozrastać wraz z jego "owocami". Pomija wiele opisów, szczególnie miejsc, ale nie jest to coś irytującego, a wręcz przeciwnie - braki budzą jakiś niepokój i są niebanalnym bodźcem dla wyobraźni czytelnika, która przy tej powieści działa na najwyższych obrotach.    "Drzewo kłamstw" wciąga bez reszty i nie pozwala odłożyć się na bok. Jest to coś nowego w literaturze dziecięcej, nieszablonowego i obiecującego. Choć - jak wspominałam wcześniej - powieść jest mroczna i może nawet nieco paranoiczna, tak mam nadzieję, że niebawem powstanie na rynku więcej tego typu powieści. Jestem przekonana, że oczaruje niejednego nastoletniego czytelnika. Polecam serdecznie. 

(Kliknij aby rozwinąć opinię)

Pierwszy raz spotkałam się z powieścią Frances Hardinge. Drzewo kłamstw zostało mi polecone i bardzo się cieszę, że tak się stało. Czytanie tej pozycji to dla czytelnika przygoda, ponieważ może zanurzyć się w świat wręcz baśniowego tworu karmionego kłamstwami...

Mroczna i tajemnicza opowieść to taka, po którą lubię sięgać najbardziej. W dodatku osadzony jest w niej wątek kryminalny, dlatego też nie mogłam przejść obok obojętnie.

Historia osadzona jest w XIX wiecznej Anglii, co od razu nasuwa obraz mglistych krajobrazów i arystokracji. Ta książka jest inna niż wszystkie ostatnio przeczytane, dlatego nie mogłam się od niej oderwać. Piękna okładka i wspaniałe pióro autorki powoduje, że ciężko nam odłożyć książkę.

"Plotki są jak bezdomne wściekłe psy. Uciekasz, a one rzucają się za tobą w pogoń" 

Plotki i kłamstewka stanowią trzon tej opowieści. Dają poczucie władzy a jednocześnie stanowią o ulotności. Czytelnik dostaje jasny obraz jak niewiele potrzeba by zniszczyć drugiego człowieka, że słowa są bardziej bolesne niż czyny, że czasem coś powiedziane przez nas od niechcenia staje się wielką lawiną zdarzeń i często cierpienia.

"Jego słowa toczyły się jak pozbawione życia kamyczki na niekończącej się plaży, a Faith chciała, żeby było już po wszystkim (...) Chciała, żeby ojciec był bezpieczny pod grudami ziemi, z dala od tego chłodu, nieprzyjaznej ciemności i szeptów, które syczą jak daleki pożar buszu."

Intryga i tajemnica, którą usiłuje rozwiązać młodziutka Faith sprawia, że czytamy powieść z wypiekami. Tytułowe Drzewo Kłamstw, wybryk natury, ciekawi i nie pozwala czytelnikowi o sobie zapomnieć, dzięki niemu nasuwają się pytania jak my postąpilibyśmy mając je w posiadaniu, wiedząc, że rośnie chłonąc nasze kłamstwa, które mogą wyrządzić wiele krzywd... czy Faith zrobiła dobrze, czy ja postąpiłabym tak samo w obliczu jej tragedii, kiedy nikomu nie można zaufać... Niech każdy zastanowi się nad tym sam - koniecznie sięgając po tę książkę.

(Kliknij aby rozwinąć opinię)

Czternastoletnia Faith jest mądrą i ciekawą świata nastolatką, co niestety jest strasznym przewinieniem w czasach, w których przyszło jej żyć. Kiedy jej ojciec ginie w dziwnych okolicznościach i wszyscy wokół uważają, że to samobójstwo, tylko Faith jest na tyle zdeterminowana i odważna, by dążyć do odkrycia prawdy. Tym bardziej, że wkrótce odkrywa notatnik, prowadzony przez ojca, który rzuca nowe światło na całą sprawę.
Wyrazy uznania należą się autorce za bezmiar wyobraźni. Świetny pomysł z tym drzewem! Mały minusik za wlecząca się akcję na przestrzeni pierwszych stu stron.

(Kliknij aby rozwinąć opinię)

„Drzewo kłamstw” to mroczna, pełna tajemnic i niebanalna powieść. Już sam tytuł mnie zaintrygował, a opis sprawił, że książka musiała znaleźć się na mojej półce. A teraz w końcu ją przeczytałam!

 

Rosnące w ciemnościach drzewo, które karmi się kłamstwami, a spożycie jego owoców powoduje tajemnicze wizje, ujawniające skrywaną prawdę. Horror? Zdecydowanie nie. Fantasy? Może troszkę, acz owo drzewo jest tu jedynym fantastycznym motywem. Faith, bohaterka książki, usiłuje wykorzystać je, by odkryć prawdę o śmierci swojego ojca. Lecz kłamstwa wymykają się spod kontroli i zaczynają żyć własnym życiem, a Faith ma coraz mniej czasu na dotarcie do prawdy.

 

Bardzo mi się ta książka podobała - jest dokładnie taka, jakie lubię - mroczna i tajemnicza. Choć na początku nic się nie dzieje, dalej akcja się rozkręca, robi się tajemniczo i coraz ciekawiej. Pomysł oryginalny, fabuła wciągająca, język zarazem barwny jak i lekki. To kawał naprawdę dobrej historii!

 

(Kliknij aby rozwinąć opinię)

KŁAMSTWO MA DŁUGIE PNĄCZA

Drzewo, które karmi się kłamstwami? Kiedy przeczytałem ten fragment opisu fabuły niniejszej książki, nie byłem zainteresowany. Zobaczcie jak to brzmi – jak z taniego horroru, który zresztą tematyką roślin także zajmował się niejednokrotnie. Czemu więc ostatecznie sięgnąłem po dzieło Frances Hardinge? Bo cała reszta wydawała się ciekawa, a zdobyta przez tytuł nagroda, nawet jeśli nie należy do czołówki literackich wyróżnień, o czymś przecież świadczy. I nie żałuję, bo „Drzewo kłamstw” to naprawdę udana lektura, o wiele ciekawsza niż się wydaje na pierwszy rzut oka.

Główną bohaterką powieści jest czternastoletnia Faith, dobrze ułożona panienka, która wbrew temu co się o niej myśli, nie jest wcale tak grzeczna i głupia, jak niektórzy by chcieli. Kiedy ją poznajemy wraz z rodziną przybija do wyspy Vane, która stać ma się ich nowym domem. Anglię opuścili w pospiechu, oficjalnie z powodu wykopalisk, które ma prowadzić jej ojciec, będący zarazem pastorem. Niestety, prawda wygląda inaczej – ojciec został oskarżony o sfałszowanie swoich wcześniejszych odkryć, chociaż nikt nigdy nie miał wątpliwości co do ich prawdziwości, w tym najważniejsi uczeni, a jego wyjazd to nic innego, jak ucieczka przed koniecznością odniesienia się do zarzutów. Wyspa Vane ma być więc nowym początkiem, na co liczy też Faith, która ma dość bycia traktowana przez ojca, jako coś o wiele mniej wartościowego, niż eksponaty i dokumenty, jakie ze sobą zabrał. Niestety pewnego dnia pastor zostaje znaleziony martwy. Wszystko wskazuje na to, że popełnił samobójstwo, jednak okoliczności pozwalają zinterpretować jego śmierć jako tragiczny wypadek. Faith jest innego zdania, ale co może zrobić młoda panienka? Co najwyżej działać na własną rękę. Podejrzewając, ze ojciec został zamordowany, dziewczyna zaczyna sama szukać śladów. Szybko trafia na coś, co wydaje się absurdalnym żartem, ale może mieć w sobie o wiele więcej prawdy, niż ktokolwiek byłby skłonny uważać. Na opowieść o drzewie mendacity, pochodzącej z Chin roślinie, która według opowieści żywi się kłamstwami, dając za ich sprawą niezwykłe owoce. Opowieść mającą bardzo wiele wspólnego z prawdą i obecnymi wydarzeniami…

Nie jest to może zbyt trafne porównanie, bo podobieństwa między owymi dziełami są bardzo powierzchowne, ale lektura „Drzewa kłamstw” kojarzyła mi się z filmem „Sklepik z horrorami” oraz serią cyfrowych opowiadań Stephena Kinga składających się na nieukończoną powieść „The Plant”. Oczywiście są to skojarzenia bardzo, bardzo luźne, ale miłośnicy horrorów z pewnością dobrze poczują się w towarzystwie tej książki. Czy to znaczy, że mamy do czynienia z powieścią grozy? Nie do końca. To bardziej utrzymany w wiktoriańskich klimatach thriller fantasy niż cokolwiek innego, ale nie zmienia to przyjemności płynącej z lektury, a ta jest o wiele większa niż można by sądzić po tak infantylnie brzmiącym pomyśle i fakcie, że mamy do czynienia z literaturą młodzieżową.

Oczywiście nie mówię, że „Drzewo” jest powieścią wybitną. To po prostu dobra pozycja rozrywkowa i nic więcej, ale, jak na swoją kategorię wiekową, dojrzała i naprawdę przyzwoicie napisana. Styl nie jest naiwnie prosty, bohaterowie są przekonujący, a zagadka ciekawa. Sama roślina także ma swój urok i wcale nie wydaje się być nie na miejscu. W skrócie udana lektura dla młodszych i starszych, pokazująca, że kłamstwo ma nie tylko krótkie nogi, ale także i długie pnącza sięgające bardzo daleko.

Recenzja opublikowana na moim blogu http://ksiazkarnia.blog.pl/2017/08/11/drzewo-klamstw-frances-hardinge/

(Kliknij aby rozwinąć opinię)