Recenzja książki: Zbuntowane słowa

Recenzuje: Danuta Szelejewska

Życie w czasach PRL-u znacznie różniło się od tego, czego człowiek doświadcza obecnie. Możliwości (a właściwie ich brak), zaopatrzenie (więcej nie było niż było) oraz mnóstwo innych jeszcze utrudnień, składało się na przeżywane chwile. W serii Wojny dorosłych – historie dzieci ukazały się Zbuntowane słowa (nawet w tytule mieści się ważny wątek polskiej historii), prawda o czasach minionych, do której jednak wracać warto. I trzeba.

Opowieść snuje mały chłopiec, znający minione czasy z opowieści rodziców oraz dziadków. Przebijający z jego słów patriotyzm pokazuje sposób odniesienia ówczesnego człowieka do ojczyzny i historii. Na przykładzie życia konkretnej rodziny, jej problemów i obaw, czytelnik – zwłaszcza młody (starszy zna zagadnienie z autopsji) – ma okazję poczuć atmosferę tamtych czasów. Pozna trudny okres stanu wojennego. Zrozumie złość na widok pustych sklepów, ale i nadzieję związaną z niecierpliwie wyczekiwanymi paczkami zza żelaznej kurtyny. Z przesyłek wypełnionych makaronem i krakersami wyjmie, sprawnie ukryte, zakazane publikacje. Dowie się o cenzurze i buncie przeciwko niej, o tajnych drukarniach, niedozwolonych ulotkach oraz nielegalnych transportach powielaczy, o sposobach rozpowszechniania tajnej prasy, a także o tym, że ruch wolnego słowa rozwijał się, mimo notorycznego śledzenia, podsłuchiwanych rozmów telefonicznych i aresztowań. Dowie się również sporo o strefie dolarowej, więzieniach, akcjach milicji, strajkach i „Solidarności”, o wyborze Jana Pawła II i pielgrzymkach papieskich, o działaniach SB, długach wobec krajów zachodnich oraz porozumieniach sierpniowych.

Zbuntowane słowa są prawdziwą literacką perełką. Ponieważ czasy dorastania powojennego pokolenia, szukającego sposobów na uwolnienie z niewoli (nie z bronią w ręku, lecz słowem), są zupełnie inne niż współczesne, warte są uwagi i zrozumienia. W książeczce Joanny Papuzińskiej oprócz faktów historycznych, dat oraz nazwisk (wprawdzie Lecha Wałęsę i generała Wojciecha Jaruzelskiego każdy zna, jednak szczegółów na ich temat w lekturze nie brakuje), są ciekawostki, dowcipy oraz krążące wówczas (nieco zmodyfikowane) znane przysłowia. Dodatkiem specjalnym jest Bajka o smoku niewawelskim napisana bez wiedzy i zgody K. M. – zadedykowany dzieciom reprint komiksu, wydanego w podziemnej drukarni w roku 1987. Uzupełnieniem tekstu są wymowne ilustracje (również po wewnętrznej stronie okładki) autorstwa Sylwii Szyrszeń. Odpowiedni dla młodego czytelnika język przekazu pozwoli mu przyswoić fragment historii Polski w sposób prosty i ciekawy.

Publikacja Wydawnictwa Literatura jest wyjątkowa, ważna i jak najbardziej potrzebna. Dziś, gdy wszystkiego jest pod dostatkiem, a prasa (w wersji papierowej i elektronicznej) dostępna jest na wyciągnięcie ręki, ówczesny napis: Przeczytaj – nie niszcz – przepisz – podaj dalej rzeczywiście jest wyznacznikiem historii. Warto ją zachować dla przyszłych pokoleń.

Tagi: bóg Literatura sensacyjna i przygodowa dla dzieci i młodzieży