Recenzja książki: Zapomniany ogród
Recenzuje: Magdalena Galiczek-Krempa
Baśń dla dużych dziewczynek – takie skojarzenie natychmiast nasuwa się po lekturze znakomitego „Zapomnianego ogrodu” autorstwa Kate Morton. W powieści bowiem znaleźć można wszystkie elementy kojarzące się z utraconym na zawsze dzieciństwem – od beztroskiego życia poczynając, a na mrocznej tajemnicy kończąc. „Zapomniany ogród” to książka, w której głos zabierają trzy pokolenia kobiet, na zawsze połączone tragiczną i bolesną historią. Otaczająca powieść aura magii pojawiająca się za sprawą pięknych baśni i subtelnego uroku sekretnego ogrodu sprawiają, że książka zachwyci i rozkocha w sobie rzesze czytelników.
Jest rok 2005. Po śmierci swojej babci, Cassandra dowiaduje się, że odziedziczyła w Kornwalii małą chatkę. Zainteresowanie kobiety potęguje fakt, iż na jaw zaczynają wychodzić ukrywane przez lata rodzinne sekrety. Okazuje się, że w 1913 roku czteroletnia wówczas Nell (babcia Cassandry) w tajemniczych okolicznościach przypłynęła na pokładzie statku do wybrzeży Australii zupełnie sama. Tam została znaleziona przez mistrza okrętowego i przygarnięta do rodziny O’Connorów jako ich własne dziecko. Te dziwne wydarzenia stają się inspiracją dla Cassandry do poszukiwań prawdziwej przeszłości i tożsamości swojej babci. Kobieta nie zdaje sobie jednak sprawy, jak bolesne tajemnice przyjdzie jej poznać oraz ile wysiłku będzie musiała włożyć, aby poznać wszystkie szczegóły dotyczące historii rodziny.
Powieść Kate Morton ma w sobie to coś, co sprawia, że „Zapomniany ogród” wciąga już od pierwszych stron. Dzieje się tak pewnie dlatego, że autorka stosuje dość popularny zabieg literacki polegający na dopuszczaniu do głosu wielu postaci w przeplatających się rozdziałach książki. Tak więc opisywana historia rozpoczyna się na pokładzie statku w 1913 roku, by w kolejnym rozdziale przeskoczyć do roku 1930, a następnie do 2005. W każdym z rozdziałów głos zabiera inna kobieta. Najstarsze wspomnienia są udziałem tajemniczej Autorki, wydarzenia lat siedemdziesiątych dwudziestego wieku opisywane są przez Nell, natomiast historie najnowsze opowiada Cassandra. To „przeskakiwanie” z roku na rok sprawia, że czytelnik z uwagą śledzi nie tylko wątki i losy bohaterów mające miejsce w zamierzchłej przeszłości, ale także musi kojarzyć bieżące fakty.
Mnogość bohaterów i ogromna ilość łączących się z nimi historii są imponujące. Kate Morton bez problemu porusza się w świecie swoich bohaterek, łącząc ich życie z życiem pozornie przypadkowych osób. Każda z postaci została ukazana w niezwykle wyrazisty sposób, od fizjonomii zaczynając, a na osobowości kończąc. W książce każdy jest indywidualistą do tego stopnia, że czytelnik bez problemu znajdzie postać, z którą będzie się mógł utożsamiać.
„Zapomniany ogród” pełen jest subtelnej magii. Wyczuć ją można zwłaszcza w baśniach opowiadanych i pisanych przez jedną z bohaterek powieści, jednak przede wszystkim – w pięknym ogrodzie. Doskonałe opisy gry świateł między liśćmi drzew, roznoszące się zapachy kwitnących kwiatów, spokój, harmonia, ale przede wszystkim – delikatna, unosząca się w powietrzu tajemnica sprawiają, że czytelnik ma wrażenie, jakby czytał wspaniałą baśń, nie zaś powieść obyczajową.
Trzeba jednak podkreślić, że „Zapomniany ogród” jest książką trzymającą w napięciu od początku do końca. Ani na chwilę autorka nie zapomina o budowaniu miejscami mrocznej i sekretnej atmosfery. Skomplikowana sieć intryg, trudne do rozgryzienia rodzinne koligacje wnoszą tylko pozorny chaos do powieści. Wszystkie bowiem wątki zostają prędzej czy później w książce zamknięte, a każde, nawet najdrobniejsze wydarzenie, okazuje się odgrywać swą rolę w rozgrywającej się historii.
Język powieści doskonale współgra z opisywanymi wydarzeniami. Jest w książce miejsce dla metaforycznych, pełnych liryzmu opisów, ale także pojawiają się brutalne, nieczułe, pełne żalu i pretensji dialogi. Autorka doskonale wyczuwa moment, kiedy należy zmienić ton wypowiedzi czy opisu, co tylko dowodzi, że „Zapomniany ogród” jest powieścią gruntownie przemyślaną.
„Zapomniany ogród” Kate Morton jest książką, która zdecydowanie przypadnie do gustu kobietom. Dramaty i wątpliwości, jakie przeżywają bohaterki, będą bliskie wszystkim pokoleniom czytelniczek. Baśniowość i wszechobecna tajemnica pozwolą oderwać się od codzienności i zawędrować w fascynujący, niemalże magiczny świat Anglii początków XX wieku.
