Recenzja książki: Za rzeką czasu

Recenzuje: Edyta Staniec

Motyw podróży w czasie jest jednym z najczęściej wykorzystywanych w literaturze zarówno zagranicznej, jak i polskiej. Temat jest wdzięczny i daje wiele możliwości. Bezcenne, jeśli autor potrafi połączyć interesującą tematykę z rozległą wiedzą, podaną w sposób przystępny i intrygujący. 

Gwarancją przyjemnej lektury w połączeniu z ciekawymi informacjami na temat średniowiecza stało się nazwisko Kazimierza Trybulskiego. Za rzeką czasu to kolejna jego książka gwarantująca niezapomniane wrażenia miłośnikom historii i interesującej fabuły.

Karolina i Alicja to nastoletnie dziewczyny, żyjące w czasach współczesnych. Dzięki swojemu dziadkowi Piotrowi wiedzą sporo o historii swojego miasta i średniowiecza, bowiem dziadek to pasjonat historii, potrafiący znaleźć wspólny język ze swoimi dorastającymi wnuczkami. Snuje więc dziewczętom opowieści z zamierzchłych czasów i jako badacz przeszłości dzieli się swoimi odkryciami z chłonnymi wiedzy nastolatkami. Kiedy opowiada im historię Hilariusa, średniowiecznego mnicha, zaaferowane siostry pragną choć na chwilę znaleźć się w jego czasach. I - jak to w książkach bywa - ich życzenie zostaje spełnione. Jednak droga ku temu jest nietypowa – po dziewczęta przybywa ze średniowiecza Karol, rycerz poszukujący leku dla umierającego ojca. Przybywa, przysłany przez Hilariusa, by sprowadzić do średniowiecza medyka, potrafiącego pomóc ojcu chłopaka. W ten sposób dwie współczesne nastolatki trafiają do średniowiecza, gdzie czeka je przygoda życia. 

Przede wszystkim podczas lektury wzrusza bijące z książki ciepło i miłość. Miłość dziadka do wnuków i wnuków do dziadka. Trudno oprzeć się wrażeniu, że książkowy dziadek Piotr swój pierwowzór musi mieć w rzeczywistości. Być może to sam Kazimierz Trybulski stał się wzorem dla powieściowego seniora. Autor nadał zresztą bohaterkom powieści imiona swoich wnucząt. Książkowy dziadek Piotr to postać kluczowa. To on jest inspiracją dla dziewcząt, to również on jest ich mentorem i on przysparza im motywacji do sięgania po to, co nieosiągalne. To piękne zwłaszcza dziś, kiedy wydaje się, że więzi rodzinne zaczynają zanikać i kiedy mówi się, że młodzi mają coraz mniej szacunku dla starszych. Ta historia zadaje kłam podobnym twierdzeniom. Zresztą książka przypomina i o innych wartościach, które warto pielęgnować. Ciekawe zestawienie współczesności z przeszłością pokazuje, że mamy się czego uczyć od żyjących w wiekach nazywanych ciemnymi ludzi. W powieści, owszem, ważna jest wiara - podobnie jak w wiekach średnich. Kluczowa jest tu jednak wiara w drugiego człowieka i w dobro, które zwycięża zło. A to już przesłanie uniwersalne.

Za rzeką czasu to sympatyczna historia z solidną porcją informacji na temat kultury średniowiecznej ziemi chełmińskiej. Pewną jej wadą jest to, że momentami informacje historyczne górują nad fabułą powieści i oddalają czytelnika od głównego wątku opowieści. Interesujące jest natomiast wplecenie w nurt tej historii podań, ludowych legend i wierzeń z olbrzymim wyczuciem i umiarem oraz mnóstwo ciekawostek i "smaczków", które oddają dobrze koloryt średniowiecza. Nie do końca przekonujący jest język, jakim posługują się bohaterki powieści. Wydaje się nazbyt "ugrzeczniony" i momentami można odnieść wrażenie, że to język, jakim posługiwały się nastolatki kilka pokoleń temu, nie te współczesne. 

Podsumowując jednak, powieść Kazimierza Trybulskiego z pewnością zasługuje na uwagę i powinna przypaść do gustu wszystkim miłośnikom historii, w szczególności zaś młodzieży, do której jest kierowana. Z pewnością warto po nią sięgnąć.