Recenzja książki: Wychowanie w duchu wielokulturowości

Recenzuje: Katarzyna Krzan

WYCHOWANIE WIELOKULTUROWE

Europa się jednoczy, świat stale maleje, ludzie przenoszą się z miejsca na miejsce. A w Polsce trwa zażarty spór o ocenę z religii. I nikt nie pomyśli, że religii jest więcej niż jedna. Dzieci Żydów, muzułmanów, prawosławnych też przecież uczęszczają do polskich szkół. Tymczasem w naszej edukacji brak jest miejsca dla tych „innych”. Praktycznie nie istnieje model wychowania wielokulturowego. Przeciętny uczeń słabo orientuje się w zawiłościach kultury europejskiej, nie wspominając o innych kontynentach. Niewiedza sprzyja z pewnością zachowaniom wrogim, można rzecz – zaściankowym.

Ks. dr Bogdan Stańkowski pisze na temat konfrontacji problemów imigracji z polską oświatą. Okazuje się, że nasze szkolnictwo w ogóle nie jest przygotowane na przyjęcie obcokrajowców zamierzających u nas mieszkać i pracować. Najbardziej popularna tendencja polegać ma na pełnej asymilacji: chcesz u nas żyć, naucz się naszego języka, przyjmij nasze obyczaje, przychodź w niedzielę do kościoła.

Jak pisze Autor, za właściwą integrację i wymianę interkulturową odpowiedzialna jest otwartość w przyjmowaniu nowych przyjezdnych, koncentracja na nauce języka ojczystego i języków obcych, przekazywanie treści wychowania wielokulturowego oraz nastawienie typowe dla mentalności społeczeństwa wielokulturowego. Czynniki te sprawią, że Inny zacznie być lepiej postrzegany w naszym społeczeństwie, nie będzie wykluczany z podstawowych sfer życia i włączy się w sposób twórczy poprzez wniesienie własnych wartości, charakterystycznych dla swoich obyczajów i kultury. Powinno to prowadzić ku wzajemnej wymianie i wzbogacaniu doświadczeń. Wiele w tej dziedzinie zależy właśnie od wychowania i wykształcenia młodych pokoleń. Od nich przecież zależy przyszły wizerunek naszego kraju nie tylko w zjednoczonej Europie, ale i świecie. Szkoła musi więc zacząć uczyć jak żyć w społeczeństwie wielokulturowym, wielojęzykowym i wieloreligijnym. Jest to niewątpliwie wynik współczesnych tendencji społeczno-politycznych, których nie sposób już cofnąć, by znów zamknąć się we własnych granicach.

Badania, które przeprowadził Autor wśród uczniów i nauczycieli wyraźnie wskazują, jak bardzo konieczne jest znalezienie takich rozwiązań organizacyjnych i dydaktycznych, które wpłyną na zmianę mentalności uczniów, pomagając im w integracji z młodymi ludźmi pochodzącymi z innych kultur i narodowości. Bogdan Stańkowski przytoczył aktualny stan badań w zakresie problemu wychowania wobec wielokulturowości, przedstawił prawny status imigracji w Polsce, omówił programy nauczania, treść podręczników oraz zbadał poziom świadomości nauczycieli i wychowawców. Wszystko to w sposób rzetelny, przy pomocy naukowych metod badawczych. Jest to zatem książka dla studentów i badaczy zajmujących się tą właśnie problematyką, gdyż odsłania sposoby przeprowadzania badań, a nawet treść samych ankiet.