Recenzja książki: Wspomaganie rozwoju dzieci nieśmiałych poprzez wizualizację i inne techniki arteterapii

Recenzuje: Justyna Gul

Cudowna moc arteterapii

Arteterapia, polegająca na wykorzystaniu różnych środków artystycznych, ułatwiających pacjentowi ekspresję, budzi coraz większe zainteresowanie wśród specjalistów. Cel arteterapii - pozytywne zmiany zachowania i postaw wobec siebie i innych, podkreśla jej terapeutyczne znaczenie i czyni ją użyteczną dla psychologów i pedagogów, a także zbawienną dla pacjentów.

O tym, jak wielkie znaczenie mają działania terapeutyczne, w tym arteterapia, pisze Joanna Gładyszewska-Cylulko. Wspomaganie rozwoju dzieci nieśmiałych poprzez wizualizację i inne techniki arteterapii to zapis doświadczeń autorki oraz propozycja zastosowania nowej metody pracy terapeutyczno-wychowawczej z nieśmiałymi dziećmi. Książka, opublikowana nakładem Oficyny Wydawniczej Impuls, powinna się znaleźć w bibliotekach psychologów i terapeutów, a także studentów, którzy planują podjęcie pracy z osobami chorymi psychicznie, z dziećmi ze schorzeniami neurologicznymi czy chorymi na serce. Arteterapia może również przynieść zadowalające rezultaty w leczeniu dysleksji, depresji, nieśmiałości oraz zahamowań psychoruchowych oraz nie tylko wspomagać leczenie, lecz także pełniąc rolę profilaktyczną.

Praca składa się z siedmiu rozdziałów, zaś na potrzeby książki autorka stworzyła koncepcję wizualizacji z wybranymi technikami arteterapii, co jest o tyle istotne, iż w dostępnym piśmiennictwie nie spotyka się przygotowanego gotowego modelu tego typu spotkań. Gładyszewska-Cylulko przybliża również pojęcie zaburzenia ujawniającego się w kontaktach społecznych, a więc nieśmiałości, genezę problemu, omawia również wpływ nieśmiałości na funkcjonowanie dziecka oraz charakteryzuje wybrane metody i techniki terapeutyczne, wykorzystywane w terapii nieśmiałych pacjentów.

Rozdział drugi autorka poświęca zagadnieniu wizualizacji, wyjaśniając mechanizmy, którymi ta się rządzi, a także opisując rodzaje wizualizacji. Na podstawie dostępnej literatury oraz własnych doświadczeń Gładyszewska-Cylulko omawia także cztery podstawowe funkcje wizualizacji. To wprowadzenie jest konieczne, by w pełni zrozumieć znaczenie arteterapii i obszary jej zastosowań. Poznamy klasyfikację arteterapii, zaś autorka przybliży nam niektóre jej rodzaje - terapię za pomocą literatury, muzyki, ruchu i plastyki.

Autorska koncepcja wizualizacji z wybranymi technikami arteterapii umożliwia zrozumienie, jak ważne są prowadzone sesje i jak fenomenalne rezultaty można osiągnąć dzięki nim tak w terapii, jak i w profilaktyce. Gładyszewska-Cylulko podaje nie tylko definicję wizualizacji, ale (co ważniejsze) przedstawia strukturę sesji z jej wykorzystaniem, omawia stosowane  rekwizyty, zwraca również uwagę na wyposażenie gabinetu terapii.

Kolejne trzy rozdziały zostały poświęcone podstawom przeprowadzonych przez autorkę badań. Omawia tu ona cele badawcze, hipotezy, stosowane podczas badań metody i techniki, a także prezentuje wyniki, poddaje je analizie oraz wyciąga wnioski  z badań.

Dodatkiem do pracy są niezwykle cenne dla praktycznego ich wykorzystania aneksy - przykładowe scenariusze zajęć, arkusz obserwacyjny aktywności werbalnej dziecka, arkusz oceny improwizacji na dziecięcych instrumentach perkusyjnych inspirowanej wizualizacją, arkusz oceny improwizacji ruchowej inspirowanej wizualizacją oraz arkusz oceny rysunków inspirowanych wizualizacją.

Wszystko to sprawia, że książce Wspomaganie rozwoju dzieci nieśmiałych... daleko jest do typowo naukowej publikacji, przesyconej fachową terminologią oraz teorią, którą ciężko jest wdrożyć w życie. Praca łączy treści, które wprowadzają czytelników w badane zjawisko i opisują jego naturę, z przykładami praktycznego zastosowania zdobytej wiedzy. Dzięki temu książka może być wykorzystywana w bieżącej pracy przez specjalistów, ale także przez studentów oraz rodziców dzieci dotkniętych różnymi problemami - w tym nieśmiałością.