Recenzja książki: Wojna trzydziestoletnia. Europa i świat 1618 - 1648
Recenzuje: milwaukee meg
Będącej jednym z najważniejszych wydarzeń prowadzących do powstania Europy we współczesnym jej kształcie, wojnie trzydziestoletniej, udało się niemalże całkowicie ulotnić się ze świadomości historycznej Polaków. W usuwaniu tych pokładów ignorancji nie pomagają nawet stosunkowo dobrze zaopatrzone półki księgarń – tematyka wojny trzydziestoletniej była jeszcze do niedawna traktowana u nas jako ciekawostka dla zaawansowanych i do nich wydawcy kierowali swoje oferty. Ale dzięki publikacji szwedzko-fińskiego tria historyków, Larsa Wolkego, Görana Larssona i Nilsa Villstranda, wreszcie szersze rzesze spragnionych historycznej wiedzy czytelników będą mogły się zapoznać z historią tego okresu.
Interesujący i oryginalny jest tu już sam układ książki: chronologiczny opis wydarzeń zajmuje mniej niż połowę tych niemalże czterystu stron. Reszta to opis zagadnień, które mogły zainteresować czytelnika w trakcie lektury, a które są niejako dygresjami odbiegającymi od głównego nurtu wydarzeń. Jak wyglądało życie przeciętnego żołnierza? Co w czasie jego nieobecności robiła żona? Jak wyglądała propaganda obydwu obozów? Jakie było uzbrojenie w tamtych czasach? Wszystko to - i jeszcze więcej - opisane jest już jak gdyby nadprogramowo, co daje czytelnikowi wybór, czy temat zainteresował go na tyle, by dalej się weń zagłębiać, a może po prostu odłożyć po poznaniu podstawowych faktów. Także ciekawe, choć już nie takie oryginalne, jest "wyrzucenie" biografii najważniejszych uczestników wydarzeń w ramki poza tekstem – pogratulować można tutaj także odpowiedzialnym za skład książki, gdyż udało się im wstawić je w takie miejsca, że nie prowadzą do zgubienia wątku tekstu głównego.
Oczywiście szerokie ujęcie tematu i interesujący układ byłyby mało warte bez porządnego warsztatu autorów – a im na szczęście nie zbywa na umiejętnościach pisarskich. „Wojnę trzydziestoletnią” czyta się lekko i przyjemnie, choć cały czas - najzupełniej poważnie. Nie ma tu anegdot czy wymyślnych bon motów, ale tekst nie nuży też przefilozofowanymi opisami technicznych szczegółów czy dokładnymi odtworzeniami bitew minuta po minucie. Autorom udaje się zainteresować czytelnika, przykuć jego uwagę i nie pozwolić jej uciec aż do samego końca. Jedyną rzeczą, która przeszkadza w połknięciu tej jakże smakowitej lektury, jest całkowicie niestrawna ilość dat, miejsc i osób. Ością w gardle potrafią stanąć rozmaite wyliczenia, podliczenia i statystyki, prowadzone zapamiętale przez autorów, przelicytowujących się czasami ilością cyfr, jakie zmieszczą na mniejszej powierzchni. W każdym przypadku jednak przegrywa czytelnik.
Pisząc o „Wojnie trzydziestoletniej...” nie sposób pominąć faktu, że jest to pozycja dla czytelników nieobeznanych z tematem bądź mających o nim mgliste i mało konkretne pojęcie. Nie znaczy to, że mamy do czynienia z książką infantylną czy upraszczającą fakty, ale jednak dla osoby, która już wcześniej zapoznała się z przebiegiem walk i najważniejszymi faktami, będzie ona po prostu wtórna. Nawet to rozdziały z "ciekawostkami" wniosą raczej niewiele nowego, jeśli dysponuje się wiedzą o tle konfliktu.
„Wojna trzydziestoletnia. Europa i świat 1618-1648” to pozycja obowiązkowa dla tych, którzy chcą zaznajomić się z historią Europy w sposób łatwy, przyjemny i konkretny. Dobrze napisana i naprawdę wciągająca, nie zawiedzie pokładanych w niej nadziei. Dla już z tą historią zaznajomionych, a zainteresowanych także i tą pozycją, będzie ona przyjemnym, acz nieco wtórnym sposobem na spędzenie czasu wolnego. Jest to na pewno jedna z ciekawszych książek historycznych, jakie niedawno ukazały się na rynku - naprawdę godna polecenia.
